Η στοματική κοιλότητα αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη μικροβιακή κοινότητα στον άνθρωπο, μετά το έντερο, αφού υπό φυσιολογικές συνθήκες φιλοξενεί πάνω από 700 μικροοργανισμούς. Αυτά τα βακτήρια συνήθως παραμένουν σταθερά σε αριθμό και λειτουργικότητα και είναι αβλαβή για τον άνθρωπο.
Ωστόσο, αν διαταραχθεί η ισορροπία στη βακτηριακή κοινότητα μπορεί να κυριαρχήσουν τα πιο επιβλαβή εξ αυτών οδηγώντας σε ουλίτιδα και περιοδοντίτιδα. Και οι δύο αυτές φλεγμονώδεις καταστάσεις, κυρίως όμως η περιοδοντίτιδα, έχουν συσχετισθεί με αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης και εξέλιξης της υποκείμενης αθηροσκληρωτικής νόσου με εκδήλωση εμφραγμάτων ή αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Πρόσφατη έρευνα σε 3.500 Ελβετούς οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για διάστημα 12 ετών έδειξε ότι η μόλυνση από ένα κοινό βακτήριο, το Fusobacterium nucleatum που προκαλεί ουλίτιδα, κακοσμία, αλλά ενίοτε και καρκίνο της στοματικής κοιλότητας, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιοπάθειας. Η ανάλυση δειγμάτων αίματος στόχευε στην αναζήτηση αντισωμάτων έναντι 15 διαφορετικών ιών, 6 βακτηρίων και 1 παρασίτου.
Διαπιστώθηκε ότι από το σύνολο των συμμετεχόντων το 6% υπέστη καρδιακή προσβολή ή κάποιο άλλο σοβαρό καρδιαγγειακό επεισόδιο, ενώ όσοι είχαν αντισώματα κατά του Fusobacterium nucleatum, το οποίο αποτελεί απόδειξη προηγούμενης μόλυνσης, παρουσίαζαν ελαφρώς μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιαγγειακού συμβάντος. Ως πιθανοί μηχανισμοί ενοχοποιούνται η αυξημένη συστηματική φλεγμονή λόγω βακτηριακής παρουσίας στο στόμα ή ακόμη και ο άμεσος αποικισμός των αρτηριακών τοιχωμάτων που οδηγεί στη δημιουργία της αθηρωματικής πλάκας ή ο αποικισμός της υφιστάμενης αθηρωματικής πλάκας προάγοντας τη ρήξη αυτής και την πρόκληση ενός οξέος ισχαιμικού επεισοδίου.
Συνεπώς είναι κεφαλαιώδους σημασίας η υιοθέτηση μιας υγιούς στοματικής ρουτίνας με καλό και συχνό βούρτσισμα των δοντιών και χρήση οδοντικού νήματος προκειμένου να καταπολεμούνται τα βακτήρια ανάμεσα στα δόντια και στα ούλα, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα να διεισδύσουν στην κυκλοφορία του αίματος παθογόνοι μικροοργανισμοί και να ενεργοποιήσουν την υποκλινική φλεγμονή.
Ερευνες έχουν δείξει ότι το βούρτσισμα των δοντιών τουλάχιστον 3 φορές τη μέρα συνδέεται με περίπου 10% μικρότερο κίνδυνο αρρυθμίας και 12% μικρότερο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας. Η πρόληψη των καρδιοπαθειών μπορεί να ξεκινά από τη στοματική υγιεινή συμπληρώνοντας τον υγιεινό τρόπο ζωής με τακτική άσκηση, αποφυγή λιπαρών και κάθε μορφής καπνιστικής συνήθειας.
Ο Κώστας Τσιούφης είναι καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ – Α’ Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών
