Οπως και στις περισσότερες χώρες, έτσι και στη Βρετανία, οι καλύτερες πολιτικές ατάκες λέγονται ανώνυμα. Η απάντηση του Συντηρητικού βουλευτή, για παράδειγμα, που ρωτήθηκε από δημοσιογράφο του ITV αν η (πιο) δεξιά πτέρυγα των Τόρις είναι πρόθυμη να ρίξει τον Ρίσι Σούνακ από τον πρωθυπουργικό θώκο: «Ναι. Είναι μουρλοί». Ή αυτό το σχόλιο άλλου Συντηρητικού πολιτικού στο Reuters: «Εχω μια αίσθηση déjà vu». Εχουν περάσει μόλις 13 μήνες αφότου υποχρεώθηκε σε παραίτηση ο Μπόρις Τζόνσον, έπειτα από μία μεγάλη κομματική ανταρσία και μία σειρά σκανδάλων, ανάμεσά τους και τα «κορωνοπάρτι» στην Ντάουνινγκ Στριτ.
Ο λόγος που μοιάζει να τρίζει τώρα η καρέκλα του διαδόχου του, του Ρίσι Σούνακ, είναι άλλος, έχει να κάνει με τα σχέδια της κυβέρνησής του να στέλνει στη Ρουάντα τους αιτούντες άσυλο που φτάνουν στη Βρετανία με πλοιάρια μέσω της Μάγχης: παρά τη νέα διμερή συνθήκη που υπέγραψε την Τρίτη στη Ρουάντα ο βρετανός υπουργός Εσωτερικών Τζέιμς Κλέβερλι και το νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε χθες στη βρετανική Βουλή ώστε να αρθούν οι αντιρρήσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου της χώρας, η δεξιότερη πτέρυγα των Τόρις κατηγορεί τον Σούνακ ότι «δεν πάει αρκετά μακριά», αξιώνοντας να εγκαταλείψει η Βρετανία τις διεθνείς συνθήκες ώστε να καθορίσει ανεμπόδιστη τη μεταναστευτική της πολιτική.
Μικρή ανακεφαλαίωση
Μια μικρή ανακεφαλαίωση είναι απαραίτητη. Ενα πρώτο αεροσκάφος που θα μετέφερε αιτούντες άσυλο από τη Βρετανία στη Ρουάντα έπρεπε κανονικά να απογειωθεί τον Ιούνιο του 2022, μόλις δύο μήνες μετά τη σχετική διμερή συμφωνία, η πτήση όμως ακυρώθηκε την τελευταία στιγμή με εντολή δικαστή του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Περισσότεροι από 29.700 μετανάστες έχουν φτάσει φέτος στη Βρετανία μέσω της Μάγχης, έναντι 45.700 το 2022. Ο Σούνακ έχει δεσμευτεί να πατάξει την παράτυπη μετανάστευση και το σχέδιο της Ρουάντας βρίσκεται στο επίκεντρο της κυβερνητικής στρατηγικής. Μέσα Νοεμβρίου, ωστόσο, το Ανώτατο Δικαστήριο της Βρετανίας αποφάνθηκε ομόφωνα πως η Ρουάντα δεν είναι ασφαλής χώρα, αφού υπάρχει εκεί «πραγματικός κίνδυνος» επαναπροώθησης των αιτούντων άσυλο προς τις χώρες καταγωγής τους, και πως το σχέδιο παραβιάζει το βρετανικό και το διεθνές δίκαιο. Η νέα διμερής συνθήκη που υπέγραψε την Τρίτη ο Κλέβερλι δεσμεύει τη Ρουάντα να μην επαναπροωθήσει κανέναν από τους αιτούντες άσυλο που θα στείλει εκεί η Βρετανία αλλά να τους χορηγεί, έπειτα από εξέταση της υπόθεσής τους, είτε καθεστώς πρόσφυγα είτε δικαίωμα μακροχρόνιας παραμονής – η Βρετανία τής έχει ήδη χορηγήσει επισήμως για τον σκοπό αυτό 140 εκατομμύρια στερλίνες.
Η ηχηρή παραίτηση
Παράλληλα, η κυβέρνηση Σούνακ παρουσίασε προχθές και κατέθεσε χθες στη Βουλή νομοσχέδιο που κηρύττει τη Ρουάντα «ασφαλή χώρα», προβλέπει τη μη εφαρμογή στις απελάσεις ορισμένων τμημάτων της βρετανικής νομοθεσίας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, και διαβεβαιώνει πως «οι υπουργοί θα έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν αν θα συμμορφώνονται ή όχι στα μέτρα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». Δεν μιλάει όμως για απόσυρση του Λονδίνου από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
Και αυτός ακριβώς ήταν ο λόγος που παραιτήθηκε προχθές, με τον πιο ηχηρό τρόπο, ο υπουργός Μετανάστευσης Ρόμπερτ Τζένρικ. Αυτός είναι επίσης ο λόγος που φωνάζει εδώ και καιρό η αποπεμφθείσα υπουργός Εσωτερικών Σουέλα Μπρέιβερμαν ότι οι Τόρις (που υπολείπονται στις δημοσκοπήσεις 20 μονάδων των αντιπολιτευόμενων Εργατικών) θα οδηγηθούν του χρόνου στην «εκλογική λήθη» αν δεν μπλοκάρουν όλους τους νόμους που έχουν χρησιμοποιηθεί για να σταματήσουν οι πτήσεις προς τη Ρουάντα.
