Πηγαίνετε σε εκθέσεις, παρακολουθείτε τα αποτελέσματα των δημοπρασιών, είστε τακτικός αναγνώστης της στήλης, αλλά δεν τολμάτε να κάνετε το βήμα: να προχωρήσετε στην αγορά ενός έργου και να ξεκινήσετε τη δική σας συλλογή. Το κόστος δεν αποτελεί εμπόδιο. Είναι απλώς ένα πρόσχημα που ενισχύει την αναβλητικότητά σας, καθώς μπορεί κάποιος να δημιουργήσει τη συλλογή του χωρίς να χρειαστεί να διαθέσει εκατομμύρια ευρώ.
Οι περισσότεροι συλλέκτες απέκτησαν αρχικά ένα πολλαπλό ή ένα έργο σε χαρτί. Οι τιμές για ένα τέτοιο έργο ξεκινούν από τα 100 ευρώ ή και λιγότερα και μπορείτε να βρείτε ποιοτικά έργα με μια μικρή έρευνα σε γκαλερί, αλλά και σε πωλητήρια μουσείων και ιδρυμάτων.
Στη συνέχεια ακολουθεί ένας μικρός οδηγός (μια τροποποιημένη εκδοχή του δημοσιεύτηκε στο The Art Newspaper) που μπορεί να σας βοηθήσει να μπείτε με ασφάλεια στον κόσμο της αγοράς της τέχνης ώστε να αποκτήσετε έργα που ταιριάζουν στην αισθητική σας και γιατί όχι να ξεκινήσετε μια μικρή ή μεγαλύτερη συλλογή.
- Αγνοήστε την κορνίζα. Μην την αφήσετε να λειτουργήσει ως κριτήριο επιλογής. Μπορείτε να την αλλάξετε ανά πάσα στιγμή.
- Δοκιμάστε να αγοράσετε πολλαπλά που κυκλοφορούν σε πιο μεγάλο τιράζ ώστε να είναι πιο οικονομικά. Οσο πιο λίγα αντίτυπα έχουν κυκλοφορήσει από μια έκδοση, τόσο πιο υψηλή θα είναι η τιμή τους. Κάντε όσο εκτενέστερη έρευνα μπορείτε μέσω Διαδικτύου και διά ζώσης σε αίθουσες τέχνης, ιδρύματα, μουσεία και καταλόγους δημοπρασιών, όπου μπορείτε να ανακαλύψετε «διαμαντάκια» σε προσιτές τιμές.
- Διαβάστε με προσοχή κείμενα που αφορούν τη δραστηριότητα του καλλιτέχνη του οποίου θέλετε να αποκτήσετε ένα πολλαπλό. Αν έχει ασχοληθεί με τη χαρακτική τότε το πιθανότερο είναι να έχει ο ίδιος επιμεληθεί το τύπωμά του ή ακόμη και να έχει επέμβει μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Αν δεν έχει εμπειρία στη χαρακτική, τότε δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να πρόκειται για μια απλή εκτύπωση, μια αναπαραγωγή καλής ποιότητας, αλλά όχι για πολλαπλό.
- Δώστε βάση στην υφή. Διαφορετικοί τύποι μελανιού δημιουργούν διαφορετικούς όγκους στην επιφάνεια και επίσης μπορεί να υπάρχουν ίχνη από τη διαδικασία εκτύπωσης.
- Οταν θα περάσετε στην αγορά έργων – ζωγραφικής επί παραδείγματι – προτιμήστε τα μικρά μεγέθη μέχρι να εντοπίσετε ποια είναι ακριβώς τα ενδιαφέροντά σας, ώστε να μη δαπανήσετε πολλά χρήματα σε κάτι που αργότερα θα μετανιώσετε.
- Και το σημαντικότερο όλων: αγοράστε το έργο που σας αρέσει και μην μπείτε στον πειρασμό να κυνηγήσετε «χαμένους θησαυρούς». Οι πιθανότητες να τους εντοπίσετε είναι ελάχιστες. Επιλέξτε να κάνετε τις αγορές σας από ασφαλή δίκτυα όπως είναι οι αίθουσες τέχνης, οι δημοπρασίες που διοργανώνουν καταξιωμένοι οίκοι και οι φουάρ για να αποφύγετε τον κίνδυνο να εξαπατηθείτε από επιτήδειους που διακινούν πλαστά ως «αυθεντικά σε τιμή ευκαιρίας».
- Διαλέξτε αυτό που σας ευχαριστεί είτε πρόκειται για έργο παραστατικό, είτε αφηρημένο, είτε εξπρεσιονιστικό… Σημασία έχει να θέλετε να το βλέπετε ξανά και ξανά.
Καλό ξεκίνημα για την Art Basel του Μαϊάμι
Θετικό φαίνεται να είναι το πρόσημο από τις πρώτες ημέρες λειτουργίας της Art Basel Miami Beach, της μεγαλύτερης φουάρ που πραγματοποιείται στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην οποία δίνουν το «παρών» 277 αίθουσες τέχνης. Οι εκτιμήσεις των εμπόρων έργων τέχνης – σύμφωνα με τους «Financial Times» και βάσει των πρώτων πωλήσεων – ήταν θετικές. Η εξέλιξη αυτή διέψευσε την αβεβαιότητα πολλών σχετικά με τη συμμετοχή τους, αβεβαιότητα που είναι απολύτως δικαιολογημένη καθώς οι εξελίξεις και η ένταση που κυριαρχούν στην παγκόσμια πολιτική σκακιέρα έχουν υποβαθμίσει την εμπιστοσύνη προς την αγορά τέχνης τις τελευταίες εβδομάδες, ενώ και η οικονομική ύφεση έχει διαμορφώσει τέτοιες συνθήκες ώστε να γίνεται λόγος για μια περίεργη χρονιά.
Το θετικό κλίμα ωστόσο δεν μεταφράζεται σε αλόγιστη σπατάλη και σε εντυπωσιακά ποσά που δαπανώνται στη φουάρ, αλλά για μια σταθερή ροή και ενδιαφέρον από τους συλλέκτες για έργα που κυμαίνονται μεταξύ 50.000 και 500.000 δολαρίων. Ως τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές στην κορυφή των πωλήσεων προς 20 εκατ. δολάρια βρισκόταν το έργο του Φιλίπ Γκαστόν «Ζωγράφος τη νύχτα» (1979, φωτογραφία πάνω) το οποίο διατέθηκε από την ελβετική γκαλερί Hauser & Wirth. Να σημειωθεί ότι το έργο είχε αλλάξει χέρια το 2017 σε δημοπρασία του οίκου Christie’s προς 12,5 εκατ. δολάρια.
Τα βλέμματα ωστόσο είναι στραμμένα στο «Δέλτα» (1958, φωτογραφία κάτω), τον πρώτο Μαύρο Πίνακα με την υπογραφή του μινιμαλιστή Φρανκ Στέλα και η τιμή του ανέρχεται στα 45 εκατ. δολάρια. Το έργο φιλοτεχνήθηκε από τον 87χρονο Στέλα όταν εκείνος ήταν μόλις 22 ετών και αν τελικώς επιτευχθεί η συγκεκριμένη πώληση θα είναι ένα από τα ακριβότερα έργα του, με το ρεκόρ να κατέχει επίσης ένας άλλος Μαύρος Πίνακας που είχε αλλάξει χέρια για 28 εκατ. δολάρια. Το «Δέλτα» ανήκει στους γιους του Στέλα στους οποίους το είχε δωρίσει και διατίθεται μέσω της γκαλερί Yares Art.
Ο Στέλα άρχισε να δημιουργεί τους Μαύρους Πίνακές του όταν μετακόμισε στη Νέα Υόρκη το 1958, ένα πρωτοποριακό σύνολο 24 έργων που έπαιξε σπουδαίο ρόλο στην Ιστορία της Τέχνης. Οι περισσότεροι εξ αυτών ανήκουν σε μουσειακές συλλογές. Ωστόσο θεωρείται αμφίβολο αν ένα έργο με αυτή την τιμή θα καταφέρει να πωληθεί σε μια φουάρ όπως η συγκεκριμένη, δεδομένου ότι τέτοια έργα βρίσκουν ανταπόκριση κυρίως σε δημοπρασίες.