Αναζήτηση
Το χαμόγελο του Γκέερτ Βίλντερς στην Ολλανδία, μετά το εκλογικό αποτέλεσμα, σίγουρα αιφνιδίασε τους περισσότερους στην Ευρώπη. Για τους Γερμανούς όμως που στη χώρα τους παραμονεύει ο αντίστοιχος «Βίλντερς» με μεγαλύτερη ίσως ισχύ, κυριαρχεί ο τρόμος. Το Βερολίνο φαίνεται έτοιμο προκειμένου να αναχαιτίσει την ακροδεξιά, να τα παίξει όλα για όλα, ακόμα και με τη… φωτιά.
Αναμφίβολα οι δημοσκοπήσεις δείχνουν τη ξενοφοβική Εναλλακτική για τη Γερμανία ως το ισχυρότερο κόμμα μακράν σήμερα στην ανατολική Γερμανία. Στις πολιτειακές εκλογές του 2019, απέσπασε το 27,5% των ψήφων, ενώ σε μια πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε την υποστήριξη για το κόμμα στο 33%, περίπου όσο και η συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU).
Θα ρωτούσε κανείς, αν αρκούν αυτά τα ποσοστά για να κυβερνήσει;
Αν και εξαιρετικά δύσκολο, ωστόσο σε μια εποχή που στην Ευρώπη επικρατεί η μόδα συνεργασιών με ακροδεξιούς πολιτικούς (πχ. Αυστρία, Κροατία, Δανία, Φινλανδία, Ιταλία, Σλοβακία) θα μπορούσαν ίσως οι Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) ή Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP) να δούν με άλλο μάτι το ακροδεξιό κόμμα που το υποστηρίζουν τόσα εκατομμύρια ψηφοφόρων. Ήδη στο γερμανικό κρατίδιο της Θουριγγίας, το CDU, το FDP και το AfD, συνεργάζονται περιστασιακά για να παρακάμψουν την αριστερή κυβέρνηση μειοψηφίας.
«Ξαφνικά, οι Γερμανοί βλέπουν εικόνες του πολιτικού χάους της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης του Μεσοπολέμου να επανεμφανίζονται μπροστά στα μάτια τους – της δημοκρατίας που έληξε άδοξα με τη νίκη του ναζιστικού κόμματος και την ανάληψη της εξουσίας από τον Αδόλφο Χίτλερ το 1933» αναφέρει ο Γερμανός δημοσιογράφος Paul Hockenos στο περιοδικό Foreign Policy.
Αναλαμβάνουν οι μυστικές υπηρεσίες
Τι μπορούν να κάνουν όμως οι Γερμανοί; Άρχισαν να φλερτάρουν με την ιδέα να ροκανίσουν σταδιακά τη νομιμότητα του κόμματος, ίσως για να το θέσουν «εκτός μάχης».
Την Παρασκευή 8 Δεκεμβρίου, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος(LfV), η υπηρεσία πληροφοριών της Γερμανίας έκανε το τολμηρό βήμα να χαρακτηρίσει το παράρτημα της Σαξονίας του κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) «απειλή για τη δημοκρατία» και « δεξιά εξτρεμιστική οργάνωση»
Όπως αναφέρει ο Paul Hockenos πρόκειται για ένα πιθανό πρώτο βήμα προς την πλήρη απαγόρευσή του ως αντισυνταγματική οργάνωση. Είχε προηγηθεί το σφυροκόπημα των παραρτημάτων του κόμματος στη Θουριγγία και τη Σαξονία-Άνχαλτ που στιγματίστηκαν από την ίδια υπηρεσία.
«Δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία για τον δεξιό εξτρεμιστικό προσανατολισμό του AfD Σαξονίας», δήλωσε ο Ντιρκ-Μάρτιν Κρίστιαν, πρόεδρος της LfV.
Κόσμος διαδηλώνει καθώς παρευρίσκεται στη διαμαρτυρία κατά του AfD κατά τη διάρκεια του διήμερου συνεδρίου του κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) στο Άουγκσμπουργκ της Γερμανίας, 30 Ιουνίου 2018. Το πλακάτ γράφει «Σταματήστε τους Ναζί». (REUTERS/Βόλφγκανγκ Ράταϊ)
Το τμήμα της Σαξονίας του AfD βρισκόταν υπό παρακολούθηση από τις κρατικές αρχές για τέσσερα χρόνια. Κατά τη διάρκεια εκείνης της περιόδου, συγκεντρώθηκε «ένας μεγάλος αριθμός δηλώσεων και πολιτικών αιτημάτων», ιδίως από ανώτερους αξιωματούχους και εκλεγμένους εκπροσώπους του κόμματος, είπε ο Κρίστιαν.
Συνολικά, αυτά αποδεικνύουν «αναμφίβολα ότι η ένωση AfD επιδιώκει αντισυνταγματικούς στόχους». Πρόσθεσε ότι το κόμμα εκπροσωπεί «τυπικές εθνικιστικές θέσεις» και «συνεχώς προκαλεί φόβους και δυσαρέσκεια κατά των ξένων». Είπε επίσης ότι τόσο αυτός όσο και η εθνική του οργάνωση νεολαίας συνεργάζονται με γνωστά νεοναζιστικά και επίσημα απαγορευμένα κινήματα, όπως το κίνημα Reichsbürger. Έτσι, πλέον, το παρακλάδι αυτό του AfD μπορεί να βρίσκεται υπό κρυφές παρακολουθήσεις από τις υπηρεσίες πληροφοριών, ακόμα και εκτεθειμένο σε διείσδυση στο κόμμα.
Η γερμανική υπηρεσία πληροφοριών διαπίστωσε ότι η ηγεσία της Εναλλακτικής για τη Γερμανία στη Θουριγγία, εμμένει στην ιδεολογία του «πνευματικού πατέρα και ηγέτη» του, αναφερόμενη στον «δεξιό εξτρεμιστή Björn Höcke, ο οποίος τώρα διαμορφώνει και κυριαρχεί στον χαρακτήρα ολόκληρου του κόμματος στο κρατίδιο».
Ο 51χρονος Höcke, έχει κατηγορηθεί ότι χρησιμοποίησε ναζιστικά συνθήματα σε προεκλογικές συγκεντρώσεις του AfD, κάτι που θεωρείται ποινικό αδίκημα στη Γερμανία.
Ποιοι ζητούν την απαγόρευση
Πολλές φωνές όμως από όλα τα κόμματα στη Γερμανία ζητάνε να απαγορευτεί το κόμμα, κάτι βέβαια που απαιτεί πλειοψηφία στη βουλή για να προσαχθεί το κόμμα ενώπιον του συνταγματικού δικαστηρίου.
Ένας από αυτούς είναι ένας δικηγόρος και βουλευτής του CDU από τη Σαξονία, ο Marco Wanderwitz, ο οποίος υποστηρίζει ότι «υπάρχει ένας καλός λόγος για τον οποίο το [Γερμανικό Σύνταγμα] μας δίνει την επιλογή να απαγορεύσουμε ένα κόμμα», όπως είπε στην εφημερίδα Die Tageszeitung, «επειδή η αμυντική δημοκρατία πρέπει να χειριστεί πολύ αιχμηρά ξίφη ενάντια στους μεγαλύτερους εχθρούς της. Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το AfD είναι πλέον αναμφίβολα ριζοσπαστική δεξιά. […] Πρέπει να χρησιμοποιήσουμε όλες τις επιλογές που έχουμε στη διάθεσή μας για να τους νικήσουμε. Φοβάμαι ότι χωρίς μια δικαστική απαγόρευση, δεν πρόκειται να απαλλαγούμε από αυτούς».
Ζώντας στη Σαξονία, είπε ο Wanderwitz, παρατηρεί πώς το AfD και οι ακόμη πιο μαχητές αντίστοιχές του προσελκύουν απογοητευμένους ανθρώπους και δίνουν έναν συγκρουσιακό, επιθετικό τόνο.
«Στα κοινοβούλια, το AfD είναι στο σβέρκο μας κάθε μέρα», είπε. «Έχει χιλιάδες υπαλλήλους που κατακλύζουν το διαδίκτυο και τα κοινοβούλια με δεξιό εξτρεμιστικό περιεχόμενο 24 ώρες το 24ωρο. Σε εκδηλώσεις στη Σαξονία, αντιλαμβάνομαι τακτικά ότι βρισκόμαστε αντιμέτωποι με φλεγόμενο μίσος. μας φωνάζουν και μας απειλούν. Χαίρομαι που υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που στέκονται ανάμεσα σε εμάς και σε αυτούς έξω από την πόρτα. Είναι κάτι που μοιάζει λίγο με αυτό που φαντάζομαι ότι ήταν οι αρχές της δεκαετίας του 1930».
Η απαγόρευση δεν είναι λύση
Μέχρι σήμερα, όσες φορές οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν τη συνταγή των απαγορεύσεων για να πνίξει ακροδεξιά, ριζοσπαστικά αριστερά ή νεοναζιστικά μορφώματα είχαν ένα σχετικά εύκολο έργο, καθώς δεν υπήρξαν ποτέ απειλητικά για την εξουσία. Η Εναλλακτική για τη Γερμανία όμως είναι ένας πονοκέφαλος άνευ προηγουμένου, καθώς κερδίζει συνεχώς λαϊκή στήριξη. Εξάλλου, οι επερχόμενες ευρωεκλογές φαντάζουν πεδίο δόξης λαμπρό για τη γερμανική ακροδεξιά.
Η γερμανική νομοθεσία δίνει στο συνταγματικό δικαστήριο την εξουσία να κλείσει ένα πολιτικό κόμμα όταν επιδιώκει αντισυνταγματικούς στόχους και είναι σε θέση να επιτύχει αυτούς τους στόχους. Αλλά το εν λόγω κόμμα, θεωρείται δύσκολο στο σύνολό του να ταυτιστεί με νεοναζιστικά στοιχεία λόγω της προσεκτικής του προσέγγισης. Υπενθυμίζεται ότι τον Μάρτιο του 2020, το δικαστήριο του Αμβούργου απαγόρευσε στον αρχηγό της κοινοβουλευτικής ομάδας του FDP του Βερολίνου, Sebastian Czaja, με προσωρινή διαταγή, υπό την απειλή επιβολής προστίμου, να διαδώσει ότι ο Höcke είχε κηρυχθεί φασίστας από δικαστήριο: Το διοικητικό δικαστήριο του Μάινινγκεν είχε μόνο «σχετικά με παραδεκτό μιας συγκεκριμένης έκφρασης γνώμης σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο», αλλά δεν δήλωσε θετικά ότι ο Höcke ήταν φασίστας.
Μιλώντας στην Die Tageszeitung και ο σοσιαλδημοκρατικός βουλευτής Sebastian Fiedler, μέλος της κοινοβουλευτικής υποεπιτροπής για την εσωτερική ασφάλεια, έχει διαφορετική γνώμη από τον Wanderwitz. «Δεν μπορούμε να δώσουμε την εντύπωση ότι ακολουθούμε τον ευκολότερο δρόμο με μια διαδικασία απαγόρευσης, επειδή δεν μπορούμε να τη διαχειριστούμε με άλλο τρόπο», απάντησε.
«Τα συνταγματικά κράτη που λειτουργούν καλά δεν μπορούν να απορρίψουν τον τρόπο με τον οποίο ψηφίζουν οι λαοί τους. Πρέπει να προσφέρουμε έννοιες που είναι πειστικές: εδώ και τώρα. Φυσικά, η Εναλλακτική για τη Γερμανία προσπαθεί να επιτεθεί στο κράτος εκ των έσω, αλλά το συνταγματικό κράτος είναι ανθεκτικό».
Ο Φίντλερ είναι μεταξύ αυτών που υποστηρίζουν ότι το κράτος έχει άλλα μέσα στη διάθεσή του για να μετριάσει τα ακροδεξιά κόμματα. Για παράδειγμα, τον Νοέμβριο, όλα τα δημοκρατικά κόμματα της ψήφισαν νόμο που στερεί το AfD από το είδος των δημόσιων πόρων που χρησιμοποιούν άλλα κόμματα για τη χρηματοδότηση ιδρυμάτων που εμπλέκονται στη δημόσια εκπαίδευση.
Μη τον κάνετε όπως οι Έλληνες
Πάντως ο Paul Hockenos προειδοποιεί τους συμπατριώτες του να μην ακολουθήσουν την ελληνική συνταγή, καθώς τέτοιες απαγορεύσεις κομμάτων δεν ακυρώνουν τους υποστηρικτές τους, αλλά μερικές φορές τους αφιονίζουν. Σημειώνεται ότι ο τοπικός αρχηγός του AfD της Σαξονίας, Γιοργκ Ούρμπαν, επέκρινε την απόφαση της γερμανικής υπηρεσίας, λέγοντας ότι δεν είχε «οποιαδήποτε τεκμηριωμένη βάση» και υποστηρίχθηκε από «καθαρά εκλογικά κίνητρα» ενόψει των πολιτειακών εκλογών τον προσεχή Σεπτέμβριο.
«Οι Γερμανοί αρκεί να κοιτάξουν την Ελλάδα για να δουν πώς η απαγόρευση ενός ακροδεξιού κόμματος, της Χρυσής Αυγής, δεν έκανε τίποτα για να πλήξει τις ψήφους της ελληνικής ακροδεξιάς, η οποία αναδιοργανώθηκε κάτω από νέα κόμματα. Η ίδια η Χρυσή Αυγή αποκλείστηκε από τη συμμετοχή στις εκλογές φέτος όχι επειδή ήταν μια μάστιγα που έπληττε τους μετανάστες, που αρνιόταν το Ολοκαύτωμα, αλλά επειδή οι ηγέτες της είχαν εμπλακεί σε εγκληματικές επιχειρηματικές δραστηριότητες» αναφέρει.
Ωστόσο, όπως λέει ο Hockenos τρία ακροδεξιά κόμματα μπήκαν στο κοινοβούλιο καταλαμβάνοντας πάνω από το 12% των ψήφων.
«Φαίνεται ότι η Γερμανία και η Ελλάδα -στην πραγματικότητα, σχεδόν όλη η Ευρώπη- θα πρέπει να σκάψουν πιο κάτω στις αντίστοιχες νομικές γραφές και στην πολιτική κουλτούρα τους για να βρουν τις τοξίνες που απειλούν να θέσουν σε κίνδυνο τις δημοκρατίες τους».
