Σε ένα ήσυχο νεκροταφείο της ανατολικής Κίνας, ο Σίκο Γου βγάζει το τηλέφωνο από την τσέπη, το αφήνει στην ταφόπλακα του γιου του και πατά ένα κουμπί.
Η φωνή του αδικοχαμένου παιδιού του ακούγεται από το κινητό. Λόγια που δεν είπε ποτέ αλλά μπαίνουν στο στόμα του με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.
«Γνωρίζω ότι κάθε μέρα υποφέρεις εξαιτίας μου. Νιώθω τύψεις και απελπισία» λέει ο νεκρός Ζουναμό με ελαφρώς ρομποτική φωνή.
«Αν και δεν μπορώ να είμαι πια πλάι σου, η ψυχή μου παραμένει σε αυτό τον κόσμο και σε συντροφεύει στη ζωή».
Όπως πολλοί άλλοι Κινέζοι που χτυπήθηκαν από το πένθος, ο Γου και η γυναίκα του στράφηκαν στην τεχνολογία της τεχνητής νοημοσύνης για να δημιουργήσουν ένα ρεαλιστικό άβαταρ του προσώπου που έχασαν.
Ελπίδα του Γου είναι ότι μια μέρα η τεχνολογία θα του επιτρέψει να δημιουργήσει ένα ψηφιακό αντίγραφο του γιου του που συμπεριφέρεται με τον ίδιο τρόπο αλλά ζει στην εικονική πραγματικότητα.
«Όταν συγχρονίσουμε την πραγματικότητα με το metaverse, θα έχω τον γιο μου πάλι κοντά μου» είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
«Μπορώ να τον εκπαιδεύσω … ώστε να με αναγνωρίζει, να ξέρει πως είμαι ο πατέρας του».
Ghost bots
Κινεζικές εταιρείες ΑΙ υποστηρίζουν ότι έχουν δημιουργήσει χιλιάδες «ψηφιακούς ανθρώπους» με βάση φωτογραφίες, βίντεο και ηχογραφήσεις τους.
Κάποιοι ειδικοί λένε ότι τα «ghost bots» (ρομποτικά φαντάσματα), όπως έχουν γίνει γνωστά αυτά τα άβαταρ, μπορούν να προσφέρουν πραγματική παρηγοριά.
Άλλοι θα βρουν την ιδέα γκροτέσκα και μακάβρια. Και ίσως αναρωτηθούν αν η συνεχής επαφή με τα φαντάσματα επιτρέπει στους ζωντανούς να ξεπεράσουν το πένθος.
Ο Γου και η σύζυγός τους καταρρακώθηκαν όταν ο Σουανμό, το μόνο παιδί τους, πέθανε αιφνιδίως από εγκεφαλικό στα 22 του, ενώ φοιτούσε στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ στη Βρετανία.
Ο φοιτητής λογιστικής και οικονομικών, αθλητής και δωρητής οργάνων «πάνα είχε την επιθυμία να βοηθά τους άλλους» λέει ο πατέρας του.
Μετά τον ντόρο που προκάλεσε η άφιξη του ChatGPT και άλλων εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης, ο Γου άρχισε να ψάχνει τρόπους να τον επαναφέρει στη ζωή.
Συγκέντρωσε λοιπόν φωτογραφίες, βίντεο και ηχογραφήσεις του γιου του και ξόδεψε χιλιάδες ευρώ σε υπηρεσίες AI που κλωνοποίησαν το πρόσωπο και τη φωνή του Σουανμό.
Μέχρι τώρα τα αποτελέσματα είναι μάλλον υποτυπώδη, όμως ο Γου συνεχίζει να συγκεντρώνει υλικό. Ελπίζει μια μέρα να το εισαγάγει σε έναν αλγόριθμο που θα μιμείται όχι μόνο την εμφάνιση του παιδιού του αλλά και τη σκέψη και την ομιλία του.
Νέες ανάγκες
Εταιρείες ghost bots έχουν εμφανιστεί και στις ΗΠΑ, στην Κίνα όμως ανθούν, είπε ο Ζανγκ Ζεγουέι, ιδρυτής της εταιρείας Super Brain στην οποία είχε απευθυνθεί παλαιότερα ο Γου.
«Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στην Κίνα με συναισθηματικές ανάγκες, κάτι που μας δίνει πλεονέκτημα όσον αφορά τη ζήτηση» ανέφερε.
Η Super Brain χρεώνει 10-20 χιλιάδες γουάν (1300-2.600 ευρώ) για τη δημιουργία ενός βασικού άβαταρ εντός 20 ημερών.
«Η ψηφιακή βερσιόν ενός ανθρώπου μπορεί να υπάρχει για πάντα, ακόμα και όταν το σώμα έχει χαθεί» δήλωσε ο Ζεγουέι.
Ο Σίμα Χουαπένγκ, ιδρυτής της Silcon Intelligence, προέβλεψε ότι η νέα τεχνολογία «θα φέρει ένα νέο είδος ουμανισμού».
Όπως συνέβη με την τεχνολογία της φωτογραφίας, η οποία βοήθησε τον κόσμο να τιμά τους νεκρούς του με νέους τρόπους, είπε.
Ο Ταλ Μορς, ερευνητής του Κέντρου για τον Θάνατο και την Κοινωνία στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ στη Βρετανία, εκτίμησε ότι τα ghost bot δεν αποκλείεται να προσφέρουν όντως παρηγοριά.
Προειδοποίησε όμως ότι οι ψυχολογικές και ηθικές προεκτάσεις τους παραμένουν ανεξερεύνητες.
«Ένα βασικό ερώτημα είναι … το πόσο ‘πιστά’ είναι τα ghost bot στην προσωπικότητα την οποία σχεδιάστηκαν να μιμούνται» είπε.
«Τι γίνεται αν κάνουν πράγματα που ‘μολύνουν’ τη μνήμη του προσώπου που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν.
Ένα άλλο ζήτημα είναι η απουσία συναίνεσης του νεκρού, επισήμαναν άλλοι ειδικοί.
Η συγκατάθεση πιθανότατα δεν χρειάζεται στην ανασύνθεση της φωνής ή της συμπεριφοράς, μπορεί όμως να είναι απαραίτητη όταν τα άβαταρ «κάνουν άλλα πράγματα» σχολίασε ο Νέιτ Σάραντιν, φιλόσοφος του Πανεπιστημίου του Χονγκ Κονγκ που ειδικεύεται στις κοινωνικές επιδράσεις της ΑΙ.
Ακόμα και ο Ζανγκ, ο ιδρυτής της Super Brain, αναγνωρίζει πως ίσως υπάρχουν κίνδυνοι. Για τον λόγο αυτό η εταιρεία του δεν εξυπηρετεί ανθρώπους για τους οποίους μπορεί να υπάρχουν αρνητικές συνέπειες, είπε, φέρνοντας το παράδειγμα μιας γυναίκας που αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει μετά τον θάνατο της κόρης της.
Το πένθος όμως δεν είναι ο μόνος λόγος που έρχονται πελάτες. Κάποιοι είναι γονείς που δημιουργούν τα άβατάρ τους για να περνούν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά τους, ενώ σε μια άλλη, θλιβερή περίπτωση μια γυναίκα ζήτησε να της φτιάξουν το άβαταρ του άντρα που την χώρισε.