Η είδηση της απόλυσης του προπονητή Ιβάν Γιοβάνοβιτς προκάλεσε μεγαλύτερη έκπληξη από την εξέλιξη της ιστορίας, δηλαδή τον ερχομό του Τούρκου Φατίχ Τερίμ – να σημειώσω ότι χθες το απόγευμα δεν υπήρχαν επίσημες ανακοινώσεις, πλην όμως όλα ήταν δεδομένα. Πολύς κόσμος (κι όχι μόνο φίλοι του Παναθηναϊκού) θεωρούσε ότι ο σέρβος προπονητής ήταν υπεράνω κριτικής και όχι υπό κρίση. Προφανώς δεν ήταν έτσι τα πράγματα.

Δοκιμασία

Η αντικατάσταση του Γιοβάνοβιτς από τον ιδιοκτήτη του ΠΑΟ Γιάννη Αλαφούζο είχε – επί της ουσίας – αποφασιστεί πριν από το ματς με τη Μακάμπι Χάιφα. Εκείνο το παιχνίδι ήταν για τον Γιοβάνοβιτς ένα είδος τελικής δοκιμασίας. Αν ο ΠΑΟ συνέχιζε στην Ευρώπη, πιθανότατα ο Ιβάν θα ολοκλήρωνε τη σεζόν – σίγουρα θα κέρδιζε κάποιους μήνες παρουσίας ακόμα στον πάγκο των Πρασίνων. Αν ο ΠΑΟ αποκλειόταν, ο Γιοβάνοβιτς θα έφευγε. Αν δεν απολύθηκε αμέσως μετά τον αποκλεισμό ήταν γιατί δεν υπήρχε αντικαταστάτης του άμεσα.

Ωστόσο το κατηγορητήριο ήταν έτοιμο και από τη μεριά του Αλαφούζου θεωρείται απολύτως τεκμηριωμένο. Ο Γιοβάνοβιτς δεν είχε στην Ευρώπη τα αποτελέσματα που ήθελε ο Παναθηναϊκός. Οι τέσσερις μόνο βαθμοί που συγκέντρωσε με αντιπάλους όπως η Βιγιαρεάλ, η Ρεν και η Μακάμπι Χάιφα κρίθηκαν λίγοι. Οι εμφανίσεις της ομάδας στα ντέρμπι έμοιαζαν με συνέχεια των όσων (λίγων) είχε κάνει η ομάδα και πέρυσι στα playoffs. Πιο πολύ από πρόοδο της ομάδας ο Αλαφούζος πίστευε ότι βλέπει την επανάληψη του ίδιου περσινού έργου. Είχε δύο επιλογές. Ή θα συνέχιζε να το παρακολουθεί (κουβαλώντας στο μυαλό του τη βεβαιότητα ότι πάλι το πράγμα θα τελείωνε όπως πέρυσι) ή θα προχωρούσε σε μια δραστική αλλαγή: αποφάσισε το δεύτερο. Αφού στο μεταξύ είδε την ήττα του ΠΑΟ στο Περιστέρι και τη νίκη στον Βόλο.

Ευθύνη

Τα δύο αποτελέσματα αυτά έπαιξαν πολύ μικρό ρόλο στην απόφαση. Νομίζω ότι απλά την έκαναν για τον ιδιοκτήτη του ΠΑΟ περισσότερο απαραίτητη. Συμβαίνει και στους απλούς χωρισμούς των ζευγαριών. Οποιος έχει αποφασίσει το τέλος, απλά βλέπει παντού σημάδια που δικαιολογούν στο μυαλό του την απόφασή του. Στο Περιστέρι, όλοι σχεδόν έβλεπαν τα λάθη του τερματοφύλακα Μπρινιόλι. Ο Αλαφούζος, κι όποιος από τους συνεργάτες του συμφωνούσε μαζί του ότι ο προπονητής ολοκλήρωσε τον κύκλο του, έβλεπε μια ομάδα που επανέλαβε απέναντι στον Ατρόμητο τα λάθη που έκανε στα ματς με τον Αρη ή τη Μακάμπι Χάιφα – τα παιχνίδια, υπό αυτό το πρίσμα, ήταν ίδια. Επίσης στον Βόλο, ενώ όλοι έβλεπαν μια μεγάλη νίκη του ΠΑΟ, όσοι εντός του ΠΑΟ τον Γιοβάνοβιτς δεν τον άντεχαν άλλο έβλεπαν άλλα πράγματα. Εβλεπαν μια ομάδα που στο πρώτο ημίχρονο είχε παίξει περίπου όπως στο Περιστέρι και που στο δεύτερο ημίχρονο έφτασε στη νίκη χάρη στον Γερεμέγεφ, δηλαδή έναν ποδοσφαιριστή που ο Γιοβάνοβιτς έχει αδικήσει. Δεν λέω ότι οι κρίσεις αυτές ήταν δίκαιες: λέω πως αν το γυαλί ραγίσει, ράγισε. Ηττες, ισοπαλίες και νίκες δεν έχουν μεγάλη σημασία: είναι τι βλέπεις.

Ο Αλαφούζος κι όσοι συμφωνούσαν μαζί του έβλεπαν καιρό τώρα τα συμπτώματα μιας στασιμότητας. Κατά τη γνώμη τους αν μια ομάδα είναι στάσιμη και ψηλά στη βαθμολογία να βρίσκεται, το πράγμα δεν παίζει ρόλο. Πόσω μάλλον όταν ομάδες όπως ο ΠΑΟΚ π.χ. βελτιώνονται συνεχώς και η πρόοδός τους εξηγείται κυρίως από το γεγονός ότι ο προπονητής δουλεύει σε αυτές χρόνια. Στο ελληνικό ποδόσφαιρο οι συγκρίσεις είναι πολλές. Και είτε είναι σωστές, είτε λάθος, πάντα δημιουργούν εξελίξεις. Η ευθύνη των οποίων ανήκει πάντα στις διοικήσεις των ΠΑΕ.

Περιθώριο

Γιατί η συγκεκριμένη εξέλιξη προκάλεσε έκπληξη; Κυρίως για έναν λόγο: διότι η περιγραφή των όσων συνέβαιναν εντός της ομάδας από όσους καλύπτουν την επικαιρότητά της δεν άφηνε περιθώριο στον κόσμο να φανταστεί τέτοιου είδους εξελίξεις. Παραποιούσαν οι ρεπόρτερ την αλήθεια συνειδητά και περιέγραφαν έναν Παναθηναϊκό ήρεμο στο εσωτερικό του ενώ δεν είναι έτσι το πράγμα; Οχι ακριβώς. Τα τελευταία χρόνια οι περίφημες μεγάλες ομάδες (όλες χωρίς εξαιρέσεις…) έχουν οργανωθεί πολύ σοβαρά στα ζητήματα της επικοινωνιακής διαχείρισης και της ίδιας της καθημερινότητάς τους, αλλά και σε ό,τι έχει να κάνει με τις κρίσεις στο εσωτερικό τους. Υπάρχουν άνθρωποι ο σκοπός των οποίων είναι το φιλτράρισμα των ειδήσεων, η ενημέρωση όσων ενημερώνουν και νομίζω πως όλοι κάνουν καλή δουλειά. Τόσο καλή ώστε ακόμα και κρίσεις κρύβονται επιμελώς.

Πόσα χρόνια έχετε να διαβάσετε ότι υπάρχει δυσφορία από έναν ποδοσφαιριστή για τις αποφάσεις ενός προπονητή του ή ενός προπονητή για την απόδοση ενός παίκτη του; Για να μείνω στην περίπτωση του ΠΑΟ, ποτέ π.χ. δεν μάθαμε τι πιστεύει πραγματικά ο Γιοβάνοβιτς για τον Μπρινιόλι, αν έχει απαιτήσει την ανανέωση του συμβολαίου ή αν τον θεωρεί χαμένο στοίχημα. Μάθαμε απλά ότι θα τον άφηνε για λίγο στον πάγκο – αλλά αυτό δεν είναι είδηση, είναι λογικό επακόλουθο. Οταν δεν υπάρχει κάποιου τύπου περισσότερη ενημέρωση ακόμα και για αυτά τα πολύ απλά, ποιος τρελός θα έγραφε ποτέ ότι υπάρχει διοικητική δυσφορία για τον Γιοβάνοβιτς, ακόμα κι αν το ήξερε;

Αντίθεση

Υπάρχουν φυσικά και οι οπαδοί του ΠΑΟ που αιφνιδιάστηκαν και στα social media κατέθεσαν την αντίθεσή τους. Αυτούς θα τους συμβούλευα να πάρουν ένα μάθημα από αυτή την ιστορία και να δείχνουν τη στήριξή τους σε έναν προπονητή χωρίς να το πολυσκέφτονται. Διότι αν αυτοί προτιμούν τον εύκολο ρόλο μιας μεγάλης σιωπηλής πλειοψηφίας είναι δεδομένο πως τέτοιες αποφάσεις θα προκύπτουν πάντα γιατί υπάρχουν πολλοί άλλοι που αντί να στηρίζουν προπονητές σιωπηλά, αγαπάνε να τους στήνουν στον τοίχο έπειτα από κάθε στραβοπάτημα.

Τον Γιοβάνοβιτς π.χ. καιρό τώρα υπήρχαν οπαδοί του ΠΑΟ που τον αποκαλούσαν «Νίκο Καρβέλα της προπονητικής», που φώναζαν για τις επιλογές του, που του καταλόγιζαν αποκλειστική ευθύνη για κάθε αποτέλεσμα που στα μάτια τους έμοιαζε απαράδεκτο κ.λπ. Δεν λέω βέβαια ότι στη συγκεκριμένη περίπτωση αυτοί προκάλεσαν την απόλυσή του. Επισημαίνω απλά πως όταν οι πολλοί αφήνουν τους λίγους να δημιουργήσουν αρνητικό κλίμα, οι διοικητικές αποφάσεις αλλαγής προπονητών έρχονται εύκολα.

Είδηση

Φυσικά είδηση σημαντική είναι και η διαδοχή του Γιοβάνοβιτς. Ο Φατίχ Τερίμ που έρχεται στη θέση του είναι μια προπονητική φίρμα, πέραν πάσης αμφιβολίας. Ο αποκαλούμενος και «Αυτοκράτορας» πρέπει απλά να δείξει πως στα 70 του χρόνια έχει όρεξη για να εντυπωσιάσει: αυτό υπήρξε η ειδικότητά του. Αλλά για αυτόν έχουμε καιρό να τα πούμε. Για την ώρα, η είδηση είναι ότι έφυγε από τον ΠΑΟ ο Ιβάν. Οχι τόσο ξαφνικά.