Οι σπουδαίες λαϊκές τέχνες του Θεάτρου Σκιών και του Θεάτρου Κούκλας επανασυστήνονται στο νέο καλλιτεχνικό στέκι «Paraga», που πραγματοποιεί το άνοιγμά του φέτος τον Νοέμβριο στην πόλη. Στην οδό Καλλιρόης 89, στη θεατρόφιλη γειτονιά του Νέου Κόσμου, ένα παλιό ντότζο για αθλητές τζούντο μετατρέπεται σε χώρος πολιτισμού.
Ο καραγκιοζοπαίχτης Τάσος Κώνστας, επίσημος συνεχιστής της τέχνης του Σπαθάρη, και η κουκλοπαίκτρια Αλεξία Αλεξίου μετά από 25 χρόνια αδιάληπτης κοινής καλλιτεχνικής πορείας, επινοούν, δημιουργούν και συστήνουν το «Paraga». Ένα κέντρο ανοιχτής συνδημιουργίας, επικοινωνίας και ελεύθερης έκφρασης που φιλοδοξεί να επαναφέρει στο προσκήνιο τη χαμένη αίγλη του Καραγκιόζη και της Κούκλας και να αποτελέσει άξιο πολιτισμικό παράγοντα διακίνησης ιδεών και διαμοιράσματος εμπειριών, συνδυάζοντας την επιμορφωτική με την καλλιτεχνική αξία δύο εκ των σπουδαιότερων λαϊκών τεχνών και θεαμάτων.
Παραστάσεις Καραγκιόζη και Κουκλοθέατρου, συναυλίες, μουσικά δρώμενα, αφηγήσεις παραμυθιών, σεμινάρια, εργαστήρια, παρουσιάσεις βιβλίων, καφέ και γλυκό τα Σαββατοκύριακα στο «καφέ» του Paraga για τους γονείς την ώρα που τα παιδιά υπό την καθοδήγηση καλλιτεχνών και παιδαγωγών θα έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε δημιουργικά αυτοτελή εργαστήρια Καραγκιόζη και Κουκλοθέατρου, αποτελούν μόνο ένα δείγμα από μεγάλο μωσαϊκό δράσεων που το φιλόξενο Paraga ετοιμάζει για το κοινό του.
Και η μεγάλη έκπληξη. Η ίδρυση βραδινής σκηνής Θεάτρου Σκιών. Ένα νέο, καινοτόμο πρότζεκτ με τίτλο «Karagiozis and his friends» με το οποίο ο «πολύπαθος» Καραγκιόζης επιστρέφει επιτέλους στις ρίζες του, την ατόφια κοινωνική σάτιρα. Ο Τάσος Κώνστας και ο Καραγκιόζης του, ανοίγουν το bar για το κοινό και καλούν στον νυχτερινό μπερντέ του Paraga έναν φίλο έκπληξη κάθε φορά, πίνουν το ποτό τους και τα λένε, γελάνε, τραγουδάνε, σχολιάζουν την επικαιρότητα, έτσι όπως κάνουν οι φίλοι. Βραδινές καταστάσεις… για μεγάλα παιδιά. Κάθε συνάντηση διαφορετική, κάθε συζήτηση διαφορετική, κάθε βραδιά διαφορετική.
Πρώτοι καλεσμένοι σπουδαίοι άνθρωποι του ελληνικού θεάτρου όπως ο Θανάσης Παπαγεωργίου, ο Δημήτρης Πιατάς, ο Γιάννης Μποσταντζόγλου, ο Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, ο μουσικός περφόρμερ Αλκιβιάδης Κωνσταντόπουλος, αλλά και ο πανεπιστημιακός Βασίλης Τσελφές.
Ο Τάσος Κώνστας και η Αλεξία Αλεξίου μιλούν στα «Νέα» για το νέο τους εγχείρημα.
Μετά από μια μακρά, συνεπή και αναγνωρίσιμη πορεία σχεδόν τριών δεκαετιών αποφασίζεται να αλλάξετε στέκι. Γιατί;
Τάσος Κώνστας: Από καλλιτεχνική ανησυχία. Να εξελιχθούμε, να αναβαθμιστούμε, να προτείνουμε νέες ιδέες, να μοιραστούμε περισσότερα με περισσότερους. Από ανάγκη δική μας και της τέχνης μας.
Αλεξία Αλεξίου: Γιατί εχθρός του καλού είναι πάντα το καλύτερο! Οι συγκυρίες συνετέλεσαν, ώστε να βρεθεί την κατάλληλη στιγμή, ένας χώρος που ικανοποιεί την ανάπτυξη της καλλιτεχνικής έκφρασής μας και την ανάγκη μας έπειτα από μια «ήσυχη» μακρόχρονη θητεία για καλλιτεχνική εξωστρέφεια.
Καραγκιόζης για ενήλικες σε βραδινό σόου με διάσημους καλεσμένους. Γιατί μας άρεσε τόσο πολύ αυτή η ιδέα μόλις την ακούσαμε; Οι καλεσμένοι σας θα είναι πρίβα βίστα στη σκηνή; Πως έχετε στο μυαλό σας το όλο εγχείρημα;
Τ.Κ. Χαίρομαι πολύ που στο άκουσμά του αυτό το εγχείρημα προκαλεί την ίδια θετική αντίδραση σε όλους. Εύχομαι να συναντήσει και την ίδια θερμή ανταπόκριση και στην υλοποίηση και παρουσίαση του γιατί όλοι εμπνευστές, οικοδεσπότες και καλεσμένοι, έχουμε ενθουσιαστεί με την ιδέα. Ο κάθε καλεσμένος θα αποτελεί μια ξεχωριστή περίπτωση και ως προς το θέμα συζήτησης και ως προς τον τρόπο. Άλλωστε έχουμε να κάνουμε με προσωπικότητες με δυνατό αποτύπωμα που δεν θα μπορούσε ποτέ ο κατεξοχήν ανένταχτος Καραγκιόζης να τους βάλει σε καλούπια. Οπότε ναι, η σκέψη είναι μια συζήτηση όπως όταν συναντιόνται δυο φίλοι. Ίσως μια μικρή προετοιμασία ως προς το θέμα, το οποίο θα επιλέγει πάντα ο καλεσμένος. Το “Karagiozis and his friends” θα σηκώνει πολύ κουβέντα και σκέψη με εύθυμο τρόπο.
Τι θυμάστε από τον Ευγένιο Σπαθάρη;
Τ. Κ. Θα μπορούσα να μιλάω ώρες, μέρες, χρόνια για την συνύπαρξη μου μαζί του. Δάσκαλος στην τέχνη και στη ζωή. Υπηρέτης της τέχνης. Καλλιτέχνης μεγάλου μεγέθους, πρωτοπόρος αλλά και πάντα ανοιχτός, σπουδαστής της τέχνης μέχρι το τέλος. Δυνατή προσωπικότητα με τεράστια λαϊκή απήχηση, αλλά παράλληλα ένας πολύ απλός άνθρωπος. Ένας Ευγένιος της ζωής και της τέχνης. Κάθε του κουβέντα, στιγμή μαζί του, εντός και εκτός σκηνής, είναι τα τιμαλφή μου.
Α.Α. Την αεικίνητη παρουσία του πίσω από το πανί. Τον εκπληκτικό ρυθμό του και εμάς να τρέχουμε να τον προλάβουμε, την αξεπέραστη χροιά της φωνής του Καραγκιόζη του στο «Ε, ρε γλέντια σήμερα», «Θα φάααμε, θα πιούμε και… νηστικοί θα κοιμηθούμε», τα γέλια των παιδιών και τα δικά μας, την «γενναιοδωρία» του ως Δάσκαλος μέσα στη σκηνή, τη βαλίτσα με τις φιγούρες του, την αφοσίωσή του στην Τέχνη του, την αγάπη για τις γάτες του!
Το θέατρο Κούκλας στην Ελλάδα σίγουρα δεν έχει την αναγνώριση που του αξίζει. Ενώ παγκοσμίως θεωρείται μια κορυφαία τέχνη που συνδιαλέγεται με τις απαρχές της perfomance και εμπεριέχει τεράστια ακόμα και ανθρωπολογική παράδοση μέσα του, εδώ το βλέπουμε δυστυχώς ως κάτι απλοϊκό και μόνο διασκεδαστικό. Που αποδίδεται αυτή την αντίφαση;
Α.Α. Το κουκλοθέατρο/θέατρο σκιών όπως και το θέατρο, προέρχονται από την ίδια αρχέγονη μήτρα. Τα θέματα που διαπραγματεύονται στον χρόνο κοινά. Στο εξωτερικό δεν υπάρχει διάκριση μεταξύ κουκλοθέατρου και θεάτρου, σε αντίθεση με την Ελλάδα, που για πολλά χρόνια επικράτησε η πεποίθηση ότι το κουκλοθέατρο απευθύνεται μόνο στα παιδιά, άρα πρόκειται για ένα θέαμα πιο εύπεπτο και ανάλαφρο.
Παρόλα αυτά, οι κουκλοπαίκτες έχουμε εργαστεί άοκνα για να αντιστραφεί αυτή η παγιωμένη αντίληψη. Την τελευταία εικοσαετία, έχουν γίνει αρκετές αξιόλογες καλλιτεχνικές προτάσεις παραστάσεων κουκλοθέατρου και για ενήλικο κοινό. Οι κουκλοπαίκτες αναζητούμε και πειραματιζόμαστε συνεχώς με νέες μορφές και φόρμες, έτσι ώστε το σύγχρονο κουκλοθέατρο, με την ποικιλία και την αφθονία των μορφών του, να σβήσει σταδιακά τη διάκριση ανάμεσα σε θέατρο της κούκλας και θέατρο των ηθοποιών και να βρει την αναγνώριση που του αξίζει ανάμεσα στις παραστατικές τέχνες. Ακόμα, θα ήθελα να πω, ότι οι παραστάσεις κουκλοθέατρου που απευθύνονται με σεβασμό στα παιδιά, αποτελούν άρτιες παραστάσεις, που δεν έχουν να ζηλέψουν σε καλλιτεχνική αξία τις θεατρικές παιδικές παραστάσεις.
Τέλος, θέλω να επισημάνω την ανάγκη δημιουργίας στη χώρα μας μίας Ακαδημίας ή ενός Πανεπιστημιακού τμήματος, όπως στο εξωτερικό. Οι ηθοποιοί στο εξωτερικό μπορούν να σπουδάσουν κουκλοθέατρο σε κάποιο Πανεπιστήμιο, Ακαδημία ή σε δραματική σχολή. Στην Ελλάδα, δυστυχώς, δεν υπάρχει ακόμα αυτή η δυνατότητα.
Τι όνειρο έχετε για τον νέο σας χώρο;
Τ.Κ. Να αποτελεί ένα ζωντανό χώρο ανταλλαγής απόψεων, καλλιτεχνικών εκφράσεων και αναζητήσεων με συνέπεια στους στόχους του και διάρκεια στο χρόνο. Ένα στέκι στο οποίο ο επισκέπτης του θα ταξιδεύει με διαβατήριο την κούκλα ή τη σκιά και όχι μόνο, στο χθες, στο σήμερα, στο αύριο. Χωρίς πολλές ψευτοτυμπανοκρουσίες, αλλά με αλήθεια, αγάπη και απλότητα. Με αυτά είναι γεμάτη άλλωστε και η παράγκα του Καραγκιόζη, με αυτά και το Paraga.
A.A. Να αγαπηθεί από τον κόσμο και να στεριώσει στον Νέο Κόσμο! Ελπίζουμε να αποτελέσει ένα στέκι συνεύρεσης καλλιτεχνών με κοινές ανησυχίες και ανάγκες, έναν χώρο μοιράσματος εμπειριών, επικοινωνίας και ανατροφοδότησης, αλλά και να καταφέρει να «αγκαλιάσει» τις ιδέες νέων πειραματικών κουκλοθεατρικών και όχι μόνο ομάδων.