Βρίσκεται, άραγε, η ανθρωπότητα αντιμέτωπη με μια «εξέγερση» των ρομπότ; Μπορούν τα δημιουργήματα της επιστήμης και της τεχνολογίας να αποδειχθούν όχι μόνο ανυπάκουα και ατίθασα, αλλά και επικίνδυνα για την ασφάλεια των χειριστών και των «συνεργατών» τους; Και αν αυτό το σενάριο είναι υπαρκτό, πώς πρέπει και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η απειλή;
Τα ερωτήματα αυτά, όπως και άλλα παρόμοια, βρέθηκαν ξανά στην επικαιρότητα ύστερα από ένα επεισόδιο που συνέβη το 2021 σε μονάδα παραγωγής της Tesla στο Οστιν του Τέξας και ήρθε στην επιφάνεια μέσω σχετικών δημοσιευμάτων – αρχικά στην ειδική για θέματα τεχνολογίας έκδοση «The Information» και, στη συνέχεια, στην εφημερίδα «Daily Mail». Προκάλεσαν, μάλιστα, την έντονη αντίδραση του ίδιου του ιδιοκτήτη της Tesla και πλουσιότερου ανθρώπου στον πλανήτη, Ιλον Μασκ, ο οποίος ισχυρίστηκε πως κάποιοι επέλεξαν να ανακινήσουν τώρα ένα παλιό επεισόδιο, κάνοντας λόγο για «ντροπή» και κατηγορώντας τους συντάκτες για αλλοίωση των γεγονότων. Κι αυτό, όπως ισχυρίστηκε, επειδή επρόκειτο για ένα ρομπότ τύπου Kuka, που συναντάται σε πολλά διαφορετικά εργοστάσια σε όλο τον πλανήτη, η «Daily Mail» άφησε να εννοηθεί πως υπεύθυνο ήταν ένα άλλο, το ανθρωποειδές Optimus, στο οποίο ο Μασκ και η Tesla έχουν επενδύσει πολλά.
Αυτόπτες μάρτυρες
Τι συνέβη, όμως, στην πραγματικότητα; Σύμφωνα με τα παραπάνω δημοσιεύματα που επικαλούνται δύο αυτόπτες μάρτυρες, το ρομπότ, το οποίο είχε σχεδιαστεί προκειμένου να μετακινεί αλουμινένια εξαρτήματα αυτοκινήτων, βύθισε τα μεταλλικά του «νύχια» στην πλάτη και το χέρι ενός μηχανικού – προγραμματιστή τον οποίο εξέλαβε ως εξάρτημα, τραυματίζοντάς τον. Κι αυτό διότι, σε αντίθεση με δύο άλλα παρόμοια παρακείμενα ρομπότ, εκ παραδρομής δεν είχε απενεργοποιηθεί. Οι μάρτυρες ανέφεραν, μάλιστα, ότι ο τραυματισμός του δεν ήταν τόσο σοβαρός ώστε να τον αναγκάσει να ζητήσει άδεια ή απαλλαγή από την εργασία του.
Παρ’ όλ’ αυτά και παρά την προσπάθεια του Μασκ να παρουσιάσει όσα συνέβησαν στο συγκεκριμένο εργοστάσιο της Tesla ως ασήμαντα, οι επικριτές του ίδιου και των ρομπότ επιμένουν πως η πραγματικότητα είναι διαφορετική. «Οι αναφορές για αυξημένο αριθμό τραυματισμών λόγω ρομποτικών συναδέλφων σε κέντρα διανομής της Amazon, από δολοφόνους droid – χειρουργούς, από αυτοκίνητα που έχουν τη δυνατότητα να κινούνται χωρίς οδηγό, ακόμη και ως συνέπεια βίας από ρομπότ που παίζουν τον ρόλο εκπαιδευτή στο σκάκι, οδηγούν ορισμένους να αμφισβητήσουν το πόσο ταχεία μπορεί να είναι η ενσωμάτωση της νέας τεχνολογίας» σημειώνει χαρακτηριστικά η «Daily Mail».
Στη Νότια Κορέα
Τα πράγματα μοιάζουν να είναι αρκετά πιο σοβαρά καθώς στις αρχές Νοεμβρίου αποκαλύφθηκε ένα άλλο παρόμοιο περιστατικό στη Νότια Κορέα, το οποίο είχε μάλιστα ως συνέπεια τον θάνατο ενός εργαζομένου κατά τη διάρκεια των δοκιμών. Με βάση τις πληροφορίες που έχουν γίνει γνωστές, ένα ρομποτικό χέρι που είχε σχεδιαστεί για να τοποθετεί τελάρα με πιπεριές σε ιμάντες ώστε να συσκευαστούν σε παλέτες, «αντιλήφθηκε» τον άνθρωπο ως πακέτο, με αποτέλεσμα να τον αρπάξει και να τον μεταφέρει στον ιμάντα με τόσο βίαιο τρόπο, που υπέστη συντριπτικά και θανατηφόρα τραύματα στο στήθος και το πρόσωπό του.
Φαίνεται, μάλιστα, πως αυτό δεν ήταν το πρώτο που καταγράφηκε στη χώρα – η οποία συγκαταλέγεται στους πρωτοπόρους του αυτοματισμού στην παραγωγή – καθώς τον περασμένο Μάρτιο, ένας άλλος εργαζόμενος σε μονάδα παραγωγής αυτοκινήτων εγκλωβίστηκε από ρομπότ και τραυματίστηκε σοβαρά.
Θα έπρεπε, άραγε, όλα αυτά να μας κάνουν τα τραβήξουμε «χειρόφρενο» στην τεχνολογική εξέλιξη; Η απάντηση είναι όχι – υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι θα τηρούνται όλα τα μέτρα ασφαλείας και ότι η δίψα για πρόοδο και αύξηση της παραγωγικότητας δεν θα κάνουν τους υπευθύνους να τρέχουν πιο γρήγορα από τις ικανότητες των ρομπότ να αντέξουν. Διότι έτσι, μπορεί να τα οδηγήσουν σε λάθη ή σε «εξέγερση».