Προβληματισμό και αντιδράσεις προκάλεσαν οι δηλώσεις του βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας και καθηγητή Διεθνούς Δικαίου και Εξωτερικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Άγγελου Συρίγου, για «παρωχημένη Συνθήκη της Λωζάνης».
Το έμπειρο στέλεχος της κόμματος της Πειραιώς προχώρησε (ΣΚΑΪ) το πρωί σε μια τοποθέτηση για τα ελληνοτουρκικά που προκάλεσε αίσθηση και αντιδράσεις (στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης) αναγκάζοντας τον να προχωρήσει σε διευκρινιστικές δηλώσεις (militaire.gr) το απόγευμα της ίδιας ημέρας.
Αρχικά, ο κ. Συρίγος εκτίμησε πως «σήμερα πρέπει να περάσουμε στην επόμενη φάση και να πούμε την πραγματικότητα. Η συνθήκη της Λωζάνης είναι μια συνθήκη παρωχημένη σε σχέση με την αποστρατικοποίηση». Τα λόγια αυτά έφεραν αμηχανία στο στούντιο και την επισήμανση των δημοσιογράφων πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μιλάει ευθέως για αναθεώρηση με τον πρώην υφυπουργό Παιδείας να επιμένει και να απαντά πως «η Συνθήκη της Λωζάνης είναι ένα τεράστιο πράγμα. Είναι μια βασική συμφωνία, έχει άλλες 14 συμφωνίες, παραρτήματα κ.λπ. Το 97% όλων αυτών στο σήμερα δεν έχει καμία αξία».
Οι διευκρινίσεις
Λίγο αργότερα και αφού το διαδίκτυο είχε πάρει «φωτιά», ο Άγγελος Συρίγος επανήλθε. Μιλώντας στην ιστοσελίδα ξακαθάρισε πως «εάν κάτι είναι παρωχημένο δε σημαίνει ότι αναθεωρείται».
Έκανε ειδική αναφορά σε διατάξεις περί «συμμαχικών νεκροταφείων» και περί «επιστροφής αιχμαλώτων» που «δεν έχουν καμία βάση στο σήμερα», ενώ αναφορικά με τις διατάξεις περί αποστρατιωτικοποίησης σημείωσε ότι «αναφέρονται σε μέσα που αφορούσαν το τέλος του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου».
Σημείωσε ότι το μοναδικό που έχει σημασία είναι οι διατάξεις για τα σύνορα και τις δύο μειονότητες όσον αφορά την Τουρκία είπε ότι όταν μιλά για Συνθήκη της Λωζάνης αναφέρεται σε θέματα των συνόρων και των μειονοτήτων.
Θυμίζουμε πως στις 15 Σεπτεμβρίου, ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, δήλωνε πως «η Συνθήκη της Λωζάνης ισχύει και θα ισχύει απαρέγκλιτα. Δεν έχει ημερομηνία λήξης, ούτε ημερομηνία αναθεώρησης». Ο ίδιος σημείωνε πως «η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελεί εχέγγυο της εδαφικής μας ακεραιότητας και της πολιτικής ασφάλειας με την οριστική κατοχύρωση των εθνικών μας συνόρων σε διεθνές συμβατικό πλαίσιο (…)» και συνέχιζε αναφέροντας πως «πρόκειται για ένα κείμενο που πάνω απ’ όλα ρυθμίζει σύνορα και παράγει διεθνή νομιμότητα. Και αυτή η νομιμότητα συνεπάγεται ιστορική μονιμότητα».
⇒ Στις 24 Ιουλίου 1923 υπογράφτηκε στη Λωζάνη η οριστική Συνθήκη ειρήνης μεταξύ Τουρκίας και Συμμάχων. Σε σύγκριση με την Συνθήκη των Σεβρών η Τουρκία κέρδιζε σε βάρος τής Ελλάδας την ανατολική Θράκη, το «τρίγωνο τού Καραγάτς» απέναντι από την Αδριανούπολη, την Ίμβρο, την Τένεδο, τις Λαγούσες νήσους και την ζώνη της Σμύρνης. Με την ίδια Συνθήκη αναγνωριζόταν, επίσης, η κυριαρχία της Ιταλίας στα Δωδεκάνησα.