Την ώρα που πολλές αμερικανικές πολιτείες αδυνατούν πλέον να βρουν φάρμακα για εκτελέσεις με θανατηφόρο ένεση, όλα τα μάτια είναι στραμμένα στην Αλαμπάμα, η οποία ετοιμάζεται να προχωρήσει στην πρώτη παγκοσμίως εκτέλεση με αέριο άζωτο.

Τέσσερις εισηγητές του ΟΗΕ εξέφρασαν την Τρίτη την ανησυχία τους για το σχέδιο, προειδοποιώντας ότι ο κατάδικος κινδυνεύει με «βάναυση, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση, ή ακόμη και βασανιστήρια».

Το Ανώτατο Δικαστήριο της Αλαμπάμα έχει δώσει το πράσινο φως για την εκτέλεση που προγραμματίζεται για τις 25 Ιανουαρίου.

Ο Κένεθ Σμιθ, 58 ετών, καταδικασμένος για δολοφονία επί πληρωμή το 1988, θα ξαπλώσει σε φορείο και θα φορέσει μάσκα συνδεδεμένη με φιάλη αζώτου.

Πώς σκοτώνει

Άχρωμο και άοσμο, το άζωτο αντιστοιχεί σχεδόν στο 80% του ατμοσφαιρικού αέρα και δεν είναι τοξικό.

Μπορεί όμως να προκαλέσει θάνατο από ανοξία όταν αντικαταστήσει πλήρως το οξυγόνο σε έναν κλειστό χώρο.

«Ανησυχούμε ότι η υποξία αζώτου ενδέχεται να έχει ως αποτέλεσμα έναν επώδυνο και ταπεινωτικό θάνατο» γράφουν οι εισηγητές του ΟΗΕ, επισημαίνοντας «δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη» περί του αντιθέτου.

Η εκτέλεση του Σμιθ μπορεί επομένως να είναι αντίθετη με την απαγόρευση χρήσης βασανιστηρίων ή άλλων απάνθρωπων πρακτικών.

Την ανακοίνωση υπογράφουν οι ειδικοί εισηγητές για τις εξωδικαστικές εκτελέσεις Μόρις Τίντμπολ- Μπινζ, για τα βασανιστήρια Άλις Τζιλ Έντουαρντς, για την ανεξαρτησία των δικαστών και των δικηγόρων Μάργκαρετ Σάτερθουαϊτ και για το δικαίωμα στη σωματική και ψυχική υγεία Τλαλένγκ Μοφοκένγκ.

H υπόθεση του Κένεθ Σμιθ ίσως δώσει το παράδειγμα για άλλες αμερικανικές πολιτείες (Alabama Department of Corrections)

Αποτυχημένη απόπειρα

Η περίπτωση του Σμιθ είναι ιδιαίτερη. Ο 58χρονος είναι ένας από τους δύο εν ζωή θανατοποινίτες που επέζησαν από απόπειρα εκτέλεσης. Την προηγούμενη φορά, τον Νοέμβριο του 2022, η διαδικασία ακυρώθηκε έπειτα από πολλαπλές αποτυχημένες προσπάθειες να εισαχθεί φλεβοκαθετήρας για το θανατηφόρο κοκτέιλ βαρβιτουρικών και άλλων φαρμάκων.

Όπως ανέφερε το NBC, αναισθησιολόγος κατέθεσε στο δικαστήριο για λογαριασμό του Σμιθ ότι ο πελάτης του θα μπορούσε να κάνει εμετό ενώ φορά τη μάσκα και θα μπορούσε έτσι να πνιγεί.

Θα μπορούσε επίσης να νιώσει ότι ασφυκτιά ή να επιζήσει και να μείνει σε κατάσταση φυτού λόγω βλαβών στον εγκέφαλο από την έλλειψη οξυγόνου.

Η μέθοδος της θανάτωσης με άζωτο εφαρμόζεται σε κάποιες περιπτώσεις στην κτηνοτροφία.  Ο Αμερικανικός Σύλλογος Κτηνιατρικής εγκρίνει τη μέθοδο μόνο για ορισμένα ζώα όπως τα κοτόπουλα και οι γαλοπούλες, συνιστά όμως τη χρήση κατασταλτικών φαρμάκων σε μεγαλύτερα ζώα.

Ο Τζόελ Ζιβοτ, αναισθησιολόγος και εντατικολόγος του Πανεπιστημίου Έμορι στην Ατλάντα, δήλωσε πως θα είναι δύσκολο να εμποδιστεί η είσοδος οξυγόνου στη μάσκα.

«Αν το άζωτο αναμειχθεί με οποιαδήποτε ποσότητα οξυγόνου, οποιαδήποτε ποσότητα αέρα, θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος να επέλθει θάνατος, ή μπορεί να μην επέλθει ποτέ» είπε.

Αν η διαδικασία πάρει χρόνο «μιλάμε για θάνατο από αργή ασφυξία, την οποία το σώμα θα ερμηνεύσει ως βαθύτατα άβολη και τρομακτική».

Οι περισσότερες εκτελέσεις στις ΗΠΑ γίνονται με τη χρήση μεγάλων δόσεων βαρβιτουρικών, ωστόσο πολλές πολιτείες δυσκολεύονται να προμηθευτούν τέτοια φάρμακα.

Ένας λόγος είναι η απροθυμία των φαρμακοβιομηχανιών να τα παράσχουν λόγω ανησυχίας για το κύρος τους και τις ηθικές προεκτάσεις των πρακτικών τους.

Ένας δεύτερος λόγος είναι ότι η ΕΕ έχει απαγορεύσει στις φαρμακευτικές εταιρείες της να πωλούν σκευάσματα που μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε εκτελέσεις.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ / AFP / Reuters