Η ηρεμία στο Αιγαίο και η διατήρηση του καλού κλίματος στις σχέσεις Ελλάδας – Τουρκίας είναι μεταξύ των βασικών στόχων της διπλωματίας για το 2024. Ο πολιτικός διάλογος που διεξάγεται από τους υφυπουργούς Εξωτερικών των δύο χωρών Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και Μπουράκ Ακτσαπάρ είναι στις προτεραιότητες του υπουργείου Εξωτερικών, που θεωρεί ότι ο διάλογος μπορεί να αποτελέσει και έναν μηχανισμό πρόληψης κρίσεων, ώστε οι διαφωνίες που συνεχίζουν να υπάρχουν μεταξύ Αθήνας και Αγκυρας να μην εξελίσσονται σε εντάσεις που απειλούν την σταθερότητα.
Η επόμενη συνάντηση για τον πολιτικό διάλογο αναμένεται να είναι τον Φεβρουάριο στην Τουρκία, ενώ τον δικό της ρόλο διαδραματίζει και η θετική ατζέντα, υπό τους Φραγκογιάννη – Ακτσαπάρ, που αποτελεί τη βάση για την οικοδόμηση εμπιστοσύνης, στην οποία στοχεύουν να στηριχθούν οι εξελίξεις στα δύσκολα πολιτικά θέματα. Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακάν Φιντάν έχουν τη συνολική εποπτεία του διαλόγου και την ευθύνη των πρωτοβουλιών για την αποφυγή μιας νέας «τρικυμίας».
Η Διακήρυξη των Αθηνών που υπέγραψαν Μητσοτάκης και Ερντογάν στις 7 Δεκεμβρίου στην Αθήνα μνημονεύεται ως ένα σημαντικό κείμενο – πολιτικής και όχι νομικής δέσμευσης – που αποτελεί την αφετηρία στο νέο κεφάλαιο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Ακόμα όμως και αν τα χαμόγελα περισσεύουν, οι απειλές Ερντογάν έχουν σταματήσει, οι υπερπτήσεις και οι παραβιάσεις είναι στο μηδέν, όσοι παρακολουθούν τις εξελίξεις υπογραμμίζουν ότι ο διάλογος πρέπει να προσανατολιστεί άμεσα σε λύσεις των προβλημάτων. Με την Αθήνα να επιμένει στο ένα βήμα τη φορά, επενδύοντας σε σταθερές κινήσεις, επαναλαμβάνοντας ότι ο πολιτικός διάλογος θα μπει στη συζήτηση της διαφοράς της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ «όταν ωριμάσουν οι συνθήκες».
Απειλή για ένταση
Τα ζητήματα που παραμένουν σε εκκρεμότητα, όπως το τουρκολιβυκό μνημόνιο, η «Γαλάζια Πατρίδα», το casus belli, οι «γκρίζες ζώνες», οι διεκδικήσεις περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, αλλά και το Κυπριακό και η μουσουλμανική μειονότητα, που δεν βρίσκονται στο τραπέζι του διαλόγου, αποτελούν το κάθε ένα ξεχωριστά απειλή για επιστροφή στην ένταση.
Ενδεικτικές τού πόσο εύθραυστη είναι η ηρεμία χωρίς λύσεις, οι αντιδράσεις στα τουρκικά ΜΜΕ για το ταξίδι του υπουργού Εθνικής Αμυνας Νίκου Δένδια στη Λήμνο την Πρωτοχρονιά, το οποίο χαρακτηρίστηκε «προβοκάτσια». Αφού όπως μετέδωσε το τουρκικό δίκτυο Haber Global, η Λήμνος ανήκει στα νησιά που κατά την Αγκυρα πρέπει να είναι «αποστρατιωτικοποιημένα». Την ίδια στιγμή ο τούρκος υπουργός Αμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ στο μήνυμά του προς το Ναυτικό της Τουρκίας επέμεινε στο αφήγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας», αναφερόμενος στους «προστάτες των τουρκικών θαλασσών».
Το δικό του μήνυμα έστειλε την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς και ο τούρκος πρόεδρος, λέγοντας ότι θα ήταν τιμή του αν τον θυμούνταν ως τον πρόεδρο που έκανε ξανά την Αγια-Σοφιά τζαμί, παραπέμποντας στον Μωάμεθ τον Πορθητή. Μικρές και φαινομενικά ανώδυνες «ενέσεις υπενθύμισης» ότι οι πάγιες θέσεις των δύο πλευρών παραμένουν σταθερές και ότι για να γραφτεί η νέα σελίδα σε ένα θετικό κεφάλαιο απαιτούνται λύσεις, αφού στη στασιμότητα η ηρεμία είναι πιο εύθραυστη ίσως και από τις «πορσελάνες των Σεβρών»…
