To 2023 έκλεισε με την Ελλάδα να βρίσκεται στην τρίτη θέση στην ΕΕ στις περιβαλλοντικές παραβάσεις. Σύμφωνα με τον κατάλογο της Ευρωπαϊκής Ενωσης πρώτη είναι η Ισπανία με 21 παραβάσεις και ακολουθούν η Πολωνία και η Ελλάδα με 19 παραβάσεις η καθεμία. Επονται η Ιταλία και η Βουλγαρία με 17 και η Ρουμανία με 16.
Οι 27 χώρες είναι υποχρεωμένες να συμμορφώνονται με τα κοινοτικά πρότυπα, μεταξύ των οποίων και αυτά που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος. Οταν δεν συμβαίνει αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανοίγει φάκελο παραβίασης, ο οποίος μπορεί τελικά να οδηγήσει σε καταδίκη από το Δικαστήριο της ΕΕ και ακόμη και σε κυρώσεις εκατομμυρίων ευρώ κατά των κρατών.
Οι Βρυξέλλες έχουν 292 ανοιχτούς φακέλους κατά χωρών για παραβάσεις της περιβαλλοντικής και κλιματικής νομοθεσίας. Πολλά οφείλονται στη μη μεταφορά των οδηγιών, δηλαδή στη μη μεταφορά των κανόνων που θεσπίζονται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία σε εθνικά πρότυπα. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που σχετίζονται με συγκεκριμένη μη συμμόρφωση σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση, την κατάσταση των υδάτινων σωμάτων, τη διαχείριση των απορριμμάτων και την προστασία των φυσικών χώρων.
Οι λιγότερες
Η χώρα που έχει τα λιγότερα ενεργείς παραβάσεις αυτή τη στιγμή είναι το Λουξεμβούργο, το οποίο έχει μόνο μια σχετικά με την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ακολουθούν η Ολλανδία με 3, η Λιθουανία με 5, η Εσθονία και η Φινλανδία με 6 η καθεμία.
Για την Ισπανία, γράφει η εφημερίδα «El Pais», η πρωτιά στον κατάλογο με τις περιβαλλοντικές παραβάσεις δεν είναι κάτι πρωτότυπο μια και βρίσκεται διαρκώς στις πρώτες θέσεις τα τελευταία χρόνια. Βέβαια, οι σχετικές υποθέσεις έχουν μειωθεί από 26 πέρσι, σε 21 φέτος. Οι περισσότερες αφορούν την αποτυχία ενσωμάτωσης των ευρωπαϊκών οδηγιών στην εθνική νομοθεσία για τη διαχείριση των αποβλήτων, όπως, για παράδειγμα, αυτή που αφορά τα πλαστικά μιας χρήσης.
Μεγάλο μέρος της καθυστέρησης στη μεταφορά των κανονισμών και η συσσώρευση παραβάσεων κατά της Ισπανίας έχει συνδεθεί με την περίοδο πολιτικής αστάθειας το δεύτερο μισό της τελευταίας δεκαετίας. Η αλληλουχία γενικών εκλογών –έγιναν εκλογές το 2015, το 2016, τον Απρίλιο του 2019 και τον Νοέμβριο του 2019– και οι δυσκολίες σχηματισμού κυβέρνησης προκάλεσαν μεγάλη καθυστέρηση στην ενσωμάτωση των ευρωπαϊκών περιβαλλοντικών οδηγιών στο ισπανικό νομικό σύστημα, κάτι που διορθώνεται σταδιακά.
Υπάρχει όμως και μια άλλη ομάδα παραβάσεων, στην οποία ευθύνες έχουν οι αυτόνομες κοινότητες και τα δημοτικά συμβούλια, που σχετίζονται άμεσα με κακές πρακτικές οι οποίες αντιβαίνουν στην ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η Ελλάδα στην τρίτη θέση, φαίνεται να έχει βελτιωθεί από πέρσι, οπότε και ήταν στην πρώτη θέση μαζί με την Ισπανία, έχοντας 22 ενεργείς παραβάσεις περιβαλλοντικού χαρακτήρα. Η χώρα μας βρίσκεται στις πρώτες θέσεις εδώ και αρκετά χρόνια και, σύμφωνα με τα στοιχεία, η χώρα μας έχει πληρώσει από το 2014 έως σήμερα 184 εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα που της έχουν επιβληθεί από το Ευρωπαικό Δικαστήριο και αφορούν παραβάσεις σχετιζόμενες με απόβλητα και αστικά λύματα. Χαρακτηριστικά η Ελλάδα θάβει το μεγαλύτερο μέρος των αποβλήτων της με την ανακύκλωση να αγγίζει ποσοστό γύρω στο 21% όταν ο ευρωπαικός μέσος όρος φτάνει το 48%.
Παρά τα πρόστιμα, σύμφωνα με την ενημέρωση που έχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Ελλάδα εξακολουθεί να διατηρεί ή να μην έχει αποκαταστήσει ένα σημαντικό αριθμό παράνομων χωματερών. Συγκεκριμένα, τρεις παράνομες χωματερές εξακολουθούν να λειτουργούν, ενώ άλλες 17 έχουν κλείσει, αλλά δεν έχουν αποκατασταθεί. Ο αριθμός των παράνομων χωματερών συνεχίζει να μειώνεται, αλλά οι εναπομείναντες χώροι είναι δύσκολο να κλείσουν αν δεν δημιουργηθούν νέες εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων.