Το μακρινό 1937, ένας αγρότης από το Αλμπιον της Νέας Υόρκης, ο Τσαρλς Χάουαρντ, αποφάσισε να ιδρύσει μία σχολή για Αϊ-Βασίληδες: είχε κουραστεί να βλέπει Αϊ-Βασίληδες με φθαρμένα ρούχα, φτηνά γένια και σοκαριστικά ανεπαρκείς γνώσεις για τους ταράνδους. Η πρώτη τάξη αποτελούνταν από μόλις τρεις άνδρες – έναν φίλο του, έναν γείτονα και έναν ηλεκτροσυγκολλητή από το Νιου Τζέρσεϊ.
Με τα χρόνια όμως, η Charles W. Howard Santa Claus School έγινε γνωστή όχι μόνο στις ΗΠΑ αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο, περισσότεροι από 300 επίδοξοι Αϊ-Βασίληδες σπεύδουν πια κάθε Οκτώβριο στις εγκαταστάσεις της, στο Μίντλαντ του Μίσιγκαν, ώστε να μάθουν την τέχνη που θα εξασκήσουν αλλού την παραμονή των Χριστουγέννων, αλλού την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και πολλές φορές καθ’ όλη την περίοδο των γιορτών. O Ισα Ανις Κασίγια είναι ο μοναδικός μέχρι σήμερα απόφοιτος της σχολής από τη Μέση Ανατολή.
Ο Κασίγια είναι, εδώ και 18 χρόνια, ο επίσημος Αϊ-Βασίλης της Ιερουσαλήμ. Και, τα τελευταία εννέα χρόνια, ο επίσημος Αϊ-Βασίλης των Αγίων Τόπων. Κάποτε, στις αρχές της καριέρας του, τριγυρνούσε στην Παλιά Πόλη της Ιερουσαλήμ πάνω σε μία καμήλα. Από το 2018 έχει το δικό του σπίτι, το «Σπίτι του Αϊ-Βασίλη», μία (βορειο)πολική όαση στη Χριστιανική Συνοικία της Παλιάς Πόλης.
Πέρυσι, παιδιά και γονείς περίμεναν στην ουρά ακόμα και τρεις ώρες μέχρι να έρθει η σειρά τους να περάσουν λίγη ώρα με τον Αϊ-Βασίλη και να του ζητήσουν (τα πρώτα…) τα δώρα τους. Ο Κασίγια εκτιμά πως δέχθηκε πέρυσι περισσότερους από 25.000 επισκέπτες – ο χριστιανικός πληθυσμός του Ισραήλ ανέρχεται σε 182.000, αλλά φυσικά τα Χριστούγεννα είναι παραδοσιακά το πικ της τουριστικής περιόδου στους Αγίους Τόπους. Φέτος, όμως, μετά την τρομοκρατική επίθεση που πραγματοποίησε η Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου στο Ισραήλ και τον ισοπεδωτικό πόλεμο που εξαπέλυσε ως απάντηση το Ισραήλ στη Γάζα, τα Χριστούγεννα ουσιαστικά ακυρώθηκαν.
Οι θρησκευτικές τελετές πραγματοποιήθηκαν βέβαια κανονικά, το ίδιο και κάποιες εκδηλώσεις σε εσωτερικούς χώρους, όλα όμως τα εορταστικά φεστιβάλ και οι χριστουγεννιάτικες αγορές ακυρώθηκαν, ο χριστουγεννιάτικος διάκοσμος ήταν σχεδόν απών από τους δημόσιους χώρους, ούτε προσκυνητές ήρθαν, ούτε τουρίστες, η Χριστιανική Συνοικία της παλιάς Ιερουσαλήμ παρέμεινε σκοτεινή και κατηφής, για όλους τους προφανείς λόγους, κανείς δεν είχε διάθεση για εορτασμούς. Ελάχιστα παιδιά πέρασαν, μαζί με τους γονείς τους, το κατώφλι του «Σπιτιού του Αϊ-Βασίλη». Και από αυτά, τα περισσότερα δεν ζήτησαν ως δώρο κάποιο παιχνίδι ή γκάτζετ: «Με ρωτούν, Αϊ-Βασίλη, μπορείς, σε παρακαλώ, να σταματήσεις τον πόλεμο;».
Για τη μοναξιά αυτού του Αϊ-Βασίλη, τη μοναξιά της Μέσης Ανατολής, που γίνεται για μία ακόμα φορά βορά των εκατέρωθεν φανατικών, λίγα μπορεί να κάνει κανείς. Το συναίσθημα αυτό όμως δεν χρειάζεται πολέμους για να κυριαρχήσει. Δεν είναι τυχαίο που έγινε πρόσφατα viral στη Βρετανία ένα δίλεπτο διαφημιστικό βιντεάκι, το οποίο κόστισε μόλις 700 στερλίνες: δείχνει έναν ηλικιωμένο να βγαίνει από το σπίτι του κρατώντας ένα μπουκέτο λουλούδια, να κατευθύνεται σε ένα κοιμητήριο, να αφήνει το μπουκέτο σε ένα μνήμα, το πρόσωπό του μια εικόνα απώλειας. Κατόπιν, τον βλέπουμε να περπατάει στην πόλη, σηκώνει, εν είδει χαιρετισμού, το καπέλο του σε δυο-τρεις περαστικούς, που τον αγνοούν. Ο ηλικιωμένος άνδρας μπαίνει τελικά σε μία παμπ, κάθεται μόνος πλάι στο τζάκι. Τον πλησιάζει το σκυλάκι δύο άλλων θαμώνων, ενός νεαρού ζευγαριού, πηδάει δίπλα του, αφήνεται στα χάδια του. Η κηδεμόνας του σπεύδει να ρωτήσει μήπως ενοχλεί, καταλήγουν όλοι μαζί, μια παρέα, να τσουγκρίζουν τα ποτήρια τους και να κάνουν αυτό που μας κάνει ανθρώπους – να κουβεντιάζουν. Το βίντεο κλείνει με ένα διάσημο απόφθεγμα που αποδίδεται συχνά στον Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς: δεν υπάρχουν ξένοι εδώ, μόνο φίλοι που δεν έχεις ακόμα γνωρίσει.
Μια διαφήμιση είναι, για μία παμπ με 90χρονη ιστορία στο Ενισκιλεν της Βόρειας Ιρλανδίας, το Charlie’s Bar. Που, όπως αποκαλύφθηκε όμως, μένει πάντα ανοιχτή τις «γιορτινές» ημέρες «για τους ανθρώπους που δεν έχουν πουθενά αλλού να πάνε και κανέναν να μιλήσουν». Ο λόγος που έγινε viral δεν είναι μόνο αυτή η ευσυγκινησία που συχνά συνοδεύει το τέλος της χρονιάς, είναι και η χορδή που άγγιξε: μόνο στη Βόρεια Ιρλανδία, 85.000 άνθρωποι άνω των 65 ζουν μόνοι και ένας στους πέντε άνω των 55 χρόνων βιώνει αυξημένα επίπεδα μοναξιάς. Το ξαναείπαμε, η μοναξιά βρίσκεται παντού.
Το 2023, ο ΠΟΥ τη χαρακτήρισε «πιεστική απειλή για την υγεία» σε παγκόσμια κλίμακα. Τον Μάιο, ο αρχίατρος των ΗΠΑ προειδοποίησε πως απειλεί τη δημόσια υγεία όσο και το κάπνισμα ή η κατάχρηση αλκοόλ. Από τη Βρετανία μέχρι την Ιαπωνία, πολλές χώρες έχουν ήδη δημιουργήσει υπουργικά χαρτοφυλάκια για την αντιμετώπισή της. Στην Ελλάδα, η ιδιαίτερη σχέση με την οικογένεια και τους φίλους μοιάζει να προστατεύει τους περισσότερους ανθρώπους από τη μοναξιά, πρόβλημα όμως υπάρχει, συχνά πολύ πιο κοντά από ό,τι νομίζουμε, και την περίοδο «των γιορτών» κατά κανόνα αγριεύει. Ας έχουμε λοιπόν τον νου μας. Κι ας ευχηθούμε μια καλή, καλύτερη, χρονιά.
