Αλλαγή πατέντας

Δεν συμβαίνει σε κάθε χώρα, αλλά τουλάχιστον στα καθ’ ημάς το πολιτικό δόγμα δεν αλλοιώνεται: οι εκλογές και ο ανασχηματισμός δεν προαναγγέλλονται, ανακοινώνονται. Ο πρωτοχρονιάτικος αιφνιδιασμός του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν άλλαξε τα δεδομένα – και προκάλεσε μεγαλύτερη αίσθηση σε σχέση με το εύρος των μετακινήσεων και των απομακρύνσεων. Από το πρωθυπουργικό επιτελείο, άλλωστε, σχεδόν ωμά υπογραμμίζουν ότι έγινε μόνο και μόνο για την αλλαγή φρουράς στην Κατεχάκη. Εν ολίγοις, το δίδυμο Γιάννη Οικονόμου και Κώστα Κατσαφάδου στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ήταν «καμένο» πριν ακόμη ανοίξει ο εορταστικός κύκλος και το μόνο που απέμενε ήταν η στιγμή που θα άδειαζε η κλεψύδρα τους που είχε από εβδομάδες γυρίσει ο Πρωθυπουργός. Στον στενό πυρήνα του Μαξίμου γνώριζαν πριν από τα Χριστούγεννα ότι η αποπομπή θα ερχόταν το αργότερο μετά του Αϊ-Γιάννη – ο Οικονόμου έσωσε την Πρωτοχρονιά, αλλά στην ονομαστική εορτή το κλίμα θα είναι βαρύ και η περισυλλογή θα περισσεύει.

Για το παρασκήνιο των αλλαγών έχει ενδιαφέρον τι ήξερε ο Οικονόμου και πόσα γνώριζαν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης και ο Αδωνις Γεωργιάδης που μπήκαν χωρίς ιδιαίτερο ενθουσιασμό στον χορό της καραμπόλας. Μια γραμμή πληροφόρησης επιμένει ότι ο αποπεμφθείς υπουργός ενημερώθηκε για τις αποφάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη λίγες ώρες πριν από τις επίσημες ανακοινώσεις. Οχι ότι δεν ψυχανεμιζόταν τα μελλούμενα, καθώς στο Μαξίμου είχαν καταλήξει πως η πολιτική διαχείριση στην Κατεχάκη ήταν καταστροφική και είχε χαθεί πλήρως ο έλεγχος των ενστόλων, αλλά ο ίδιος ευελπιστούσε ότι ο χρόνος θα μπορούσε να «τρέξει» έως τις ευρωεκλογές. Και όποιος κερδίζει χρόνο, μπορεί να κερδίσει περισσότερα.

Ως προς τον Χρυσοχοΐδη και τον Γεωργιάδη, οι ίδιες πηγές αφήνουν να εννοηθεί ότι είχαν γίνει κάποιες νύξεις εν μέσω της ανταλλαγής των πρωτοχρονιάτικων ευχών, ώστε να καλλιεργηθεί και το  έδαφος. Αλλά ούτε εκείνοι είχαν αντιληφθεί ότι οι αποφάσεις θα ανακοινώνονταν εντός τριημέρου. Η πρωθυπουργική κίνηση συνοδεύθηκε και με αναφορές στην ανάγκη διευκόλυνσης, ώστε όλα να «τρέξουν» γρήγορα και χωρίς ιδιαίτερες αναταράξεις.

Το γενικότερο πολιτικό μήνυμα που καταγράφουν στο ευρύτερο κυβερνητικό στερέωμα από τη διορθωτική κίνηση στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, είναι ότι στη δεύτερη τετραετία ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν πρόκειται να ακολουθήσει την πατέντα της πρώτης. Στη νέα φάση, άπαντες στο κυβερνητικό σχήμα είναι αναλώσιμοι εάν δεν εξυπηρετούν τον κεντρικό σχεδιασμό και διαμορφώνουν ή συντηρούν γκρίζες ζώνες στην κυβερνητική εικόνα. Στη βάση αυτή, ο Πρωθυπουργός μπορεί να κατεβάζει από το τρένο έναν υπουργό πριν καν κλείσει μήνα από την ορκωμοσία, όπως μπορεί να αποπέμπει και τον αντικαταστάτη του πριν καν κλείσει εξάμηνο. Ο Γιάννης Οικονόμου ενδεχομένως το έμαθε με πιο σκληρό τρόπο σε σχέση με τον Νότη Μηταράκη, καθώς για τον Μητσοτάκη η ανεπάρκεια είναι πιο βαρύ αμάρτημα από την επιπολαιότητα.

Η δημοσκοπική εικόνα που έφθανε στο Μαξίμου και έδειχνε ότι οι πολίτες δυσφορούν για τις επιδόσεις στο πεδίο της ασφάλειας και της εγκληματικότητας στον ίδιο βαθμό με την ακρίβεια (με ποσοστά της τάξεως του 70%) λειτούργησε ως καταλύτης. Οπως κρίθηκε αναγκαίο να μην μπει σε έναν τέτοιο κύκλο φθοράς και η πρωθυπουργική εικόνα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι το υπερόπλο της κυβέρνησης, με ποσοστά σαφώς μεγαλύτερα από το κόμμα του, σε αντίθεση με τους άλλους πολιτικούς αρχηγούς. Η αποδοχή του έχει αποκτήσει σχεδόν διακομματικά χαρακτηριστικά, με διείσδυση σε όλους τους χώρους – και αυτό το πλεονέκτημα κρίνεται αναγκαίο να μην τεθεί υπό αμφισβήτηση. Η αποπομπή Οικονόμου το πιθανότερο είναι ότι στις προσεχείς μετρήσεις θα αποδειχθεί ότι προσφέρει θωράκιση.

Με τις αλλαγές της περασμένης Τετάρτης, υπουργοί και βουλευτές προεξοφλούν ότι ο ορίζοντας μέχρι τις ευρωεκλογές είναι πλέον καθαρός – και οι προσδοκίες των περισσότερων παραμένουν ισχυρές για την ώρα του επόμενου ανασχηματισμού. Το νέο πρωθυπουργικό σήμα, ωστόσο, είναι ότι πλέον δεν επιτρέπονται αποκλίσεις, ούτε το χρονοδιάγραμμα είναι δεδομένο.