Με μια μακάβρια κίνηση οι Γερμανοί αγρότες τα είπαν όλα. Τοποθετώντας στους φωτεινούς σηματοδότες της χώρας, τα χρώματα των οποίων αντιπροσωπεύουν αυτά των τριών κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού, αυτοσχέδιες αγχόνες, όχι μόνο εξέφρασαν τη δυσαρέσκεια τους για την ηγεσία του Όλαφ Σολτς, αλλά ξεκαθάρισαν και την πρόθεση τους οι απεργίες και οι διαδηλώσεις που ξεκίνησαν σήμερα ότι θα συνεχίσουν μέχρι τελικής πτώσης.
Η ανατριχιαστική αυτή κίνηση έβαλε οριστικό τέλος στο προφίλ της Γερμανίας ως η χώρα της Ευρώπης με τη μεγαλύτερη κατανόηση και συναίνεση στα εργασιακά ζητήματα σε πλήρη αντίθεση με τη γειτονική της Γερμανία. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι ότι με τον χρόνο για τις εκλογές-κλειδιά στα ανατολικά γερμανικά κρατίδια αργότερα φέτος να έχει ήδη αρχίσει να μετράει αντίστροφα, ακόμη και ορισμένοι αγρότες φοβούνται ότι αυτή η επαναστατική διάθεση θα αποτελέσει «δώρο» για την ακροδεξιά που βρίσκεται σε άνοδο, σημειώνει ο Guardian.
«Κάτι που δεν έχει ζήσει ποτέ ξανά η χώρα»
Μια οκταήμερη διαμαρτυρία σε όλη τη χώρα από τους εργαζόμενους στη γεωργία, που θα περιλαμβάνει αποκλεισμούς αυτοκινητοδρόμων και η οποία περιγράφεται από τον επικεφαλής της ένωσης αγροτών της Γερμανίας ως «κάτι που δεν έχει ζήσει ποτέ ξανά η χώρα», υπάρχει πρόθεση να συνεχιστεί παρά τη μερική στροφή της κυβέρνησης στις περικοπές των επιδοτήσεων για το πετρέλαιο κίνησης και των φοροαπαλλαγών για τα αγροτικά οχήματα που τις πυροδότησαν αρχικά.
Σε μια ένδειξη των επιπέδων της οργής που καθοδηγούν αυτές τις διαμαρτυρίες, περίπου 100 αγρότες εμπόδισαν το βράδυ της Πέμπτης τον αντικαγκελάριο και υπουργό Οικονομίας, Ρόμπερτ Χάμπεκ, να αποβιβαστεί από ένα πλοίο στη βόρεια Γερμανία, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να επιστρέψει στο νησί όπου είχε περάσει τις διακοπές του.
Ο πολιτικός των Πρασίνων φέρεται, μάλιστα, να είχε προσκαλέσει ορισμένους από τους διαδηλωτές να παρουσιάσουν τις ανησυχίες τους στο πλοίο όπου βρισκόταν, μια πρόταση που οι ίδιοι αρνήθηκαν. «Με κάνει να σκέφτομαι, ναι, ακόμη και να ανησυχώ, το γεγονός ότι το ένταση στη χώρα κλιμακώνεται σε τέτοιο βαθμό», τόνισε σε δήλωση του ο Χάμπεκ την επόμενη μέρα.
Μαζικές διαμαρτυρίες και απεργιακές κινητοποιήσεις
Οι μεταφορείς εμπορευμάτων έχουν εκφράσει την πρόθεση τους να συμμετάσχουν στις διαμαρτυρίες των αγροτών για να εκφράσουν και τη δική τους απογοήτευση για την αύξηση των διοδίων για τα βαρέα φορτηγά οχήματα που τέθηκε σε ισχύ στις αρχές Δεκεμβρίου. Όπως ανακοίνωσαν θα ξεκινήσουν με αποκλεισμούς στα περιφερειακά κέντρα της χώρας και θα κορυφώσουν τη διαμαρτυρίας τους με μια συγκέντρωση όλων των φορτηγών τους στην πρωτεύουσα, το Βερολίνο, στις 18 και 19 Ιανουαρίου.
Η επιλογή του τρένου για τους Γερμανούς και τους επισκέπτες της χώρας που θέλουν να γλιτώσουν από το χάος στους δρόμους είναι αδύνατη, αφού και οι εργαζόμενοι στους σιδηροδρόμους που ανήκουν στο GDL, το γερμανικό συνδικάτο μηχανοδηγών, ξεκίνησαν και πάλι από σήμερα τις πανεθνικές απεργίες για τους μισθούς και τα ωράρια εργασίας, μετά από μια μικρή παύση στη διάρκεια της εορταστικής περιόδου.
Οι διαμαρτυρίες των αυτοαπασχολούμενων αγροτών και των μεταφορέων εμπορευμάτων, καθώς και οι απεργίες στον κρατικό σιδηροδρομικό τομέα, δεν είναι συντονισμένες, επικεντρώνονται σε διαφορετικά αιτήματα και σε ορισμένες περιπτώσεις σχετίζονται με διαμάχες που προηγούνται της σημερινής κυβέρνησης. Όμως η χρονική σύμπτωση της εκδήλωσης τους έδωσε στην ακροδεξιά μια τέλεια ευκαιρία να υποδαυλίσει τις λαϊκιστικές φαντασιώσεις περί ενός coup d’ etat.
Το παιχνίδι της γερμανικής ακροδεξιάς
Για του λόγου το ασφαλές στους λογαριασμούς του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) ζωγράφισε μια εικόνα απλών ανθρώπων που «οδηγούνται στην καταστροφή από μια ανεύθυνη πολιτική ηγεσία, ακριβώς όπως στον μεσαίωνα» και κάλεσε τους πολίτες να συμμετάσχουν στη «γενική απεργία», όπως την χαρακτήρισε.
Στα κανάλια ανταλλαγής μηνυμάτων Telegram, ορισμένοι διαδηλωτές μοιράστηκαν εικόνες τεχνητής νοημοσύνης με ένα φλεγόμενο Ράιχσταγκ περιτριγυρισμένο από τρακτέρ, με τις λέξεις: «Ελάτε στο Βερολίνο και κυνηγήστε το φανάρι! Η Γερμανία γίνεται μπλε», σε μια ευθεία και άκρως ανησυχητική αναφορά στα χρώματα του AfD.
Η ένωση των αγροτών της Γερμανίας προσπάθησε από την πλευρά της να πάρει αποστάσεις από τις «βίαιες φαντασιώσεις περί πραξικοπήματος» και επέκρινε τον προαναφερόμενο αποκλεισμό του πλοίου του Χάμπεκ. «Αυτές οι διαμαρτυρίες είναι νερό στο μύλο του AfD», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Κλέμενς Ρις, γενικός γραμματέας της ένωσης μικροκαλλιεργητών στη Σαξονία, το ανατολικό κρατίδιο, όπου το ακροδεξιό κόμμα ήδη προηγείται σταθερά στις δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου.
Ο άτυχος Όλαφ Σολτς
«Οι αυξανόμενες γραφειοκρατικές επιβαρύνσεις και τα ανοδικά κόστη τα τελευταία 10 χρόνια έχουν δημιουργήσει μια τεράστια απογοήτευση που τώρα αναδύεται στην επιφάνεια», πρόσθεσε ο ίδιος. «Και σε αυτό το πλαίσιο το AfD βρίσκει την ευκαιρία να δείξει τις εισαγωγές σιτηρών χωρίς δασμούς από την Ουκρανία λέγοντας στους αγρότες ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να σώσει τον κόσμο, αλλά δεν φροντίζει τους δικούς της ανθρώπους».
Αποτελούμενη από περίπου 256.000 επιχειρήσεις που απασχολούν σχεδόν το 2% του εθνικού εργατικού δυναμικού, η αγροτική βιομηχανία της Γερμανίας μοιάζει μικρή για να προκαλέσει ημικρανία στον Όλαφ Σολτς και την κυβέρνηση του. Ωστόσο, οι αγρότες καλλιεργούν περίπου τη μισή έκταση της χώρας και όπως τονίζει ο εκπρόσωπος του κλάδου η γεωγραφική θέση της και η ποιότητα του εδάφους της αποδεικνύουν ότι αυτή η βιομηχανία έχει μέλλον ακόμη και στη δύσκολη περίοδο της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Οι περικοπές των επιδοτήσεων που αναστάτωσαν τους Γερμανούς αγρότες αυτόν τον χειμώνα δεν ήταν τόσο προγραμματισμένες όσο επιβεβλημένες για την κυβέρνηση του καγκελάριου Όλαφ Σολτς από μια αντιπολίτευση που τώρα τρίβει τα χέρια της με ικανοποίηση. Τον Νοέμβριο, το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας έκρινε αντισυνταγματικό το μακροπρόθεσμο «ταμείο για το κλίμα και τον μετασχηματισμό» της κυβέρνησης, αφού η κεντροδεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) είχε ασκήσει νομική προσφυγή κατά των σχεδίων του κράτους να επαναχρησιμοποιήσει τα χρήματα που δεν είχαν δαπανηθεί από τα μέτρα έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της πανδημίας για πρωτοβουλίες που σχετίζονταν με το κλίμα.
Το «φρένο του χρέους»
Η απόφαση-βόμβα έστειλε τα τρία κυβερνητικά κόμματα -τους κεντροαριστερούς Σοσιαλδημοκράτες του Σολτς, το κόμμα των Πρασίνων του Χάμπεκ και το φιλελεύθερο φιλοεπιχειρηματικό κόμμα των Ελεύθερων Δημοκρατών (FDP) του υπουργού Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ- να αναζητήσουν τρόπους για να καλύψουν το χρηματοδοτικό κενό ύψους 60 δισ. ευρώ (52 δισ. λίρες) που προέκυψε έτσι ξαφνικά. Μια φορολογική ελάφρυνση για το γεωργικό ντίζελ και μια απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας για τα αγροτικά οχήματα -που δεν ήταν ιδιαιτέρως αγαπητές ούτε στους οικολόγους ούτε στους φιλελεύθερους της ελεύθερης αγοράς- προσφέρθηκαν ως πεδία συμβιβασμού.
Ο λαϊκιστικός θυμός που έχουν προκαλέσει αυτές οι εν μέρει αναθεωρημένες περικοπές έχει στραφεί κυρίως κατά των Πρασίνων και όχι κατά του CDU στην αντιπολίτευση ή του φιλελεύθερου FDP, του οποίου η δέσμευση στο «φρένο του χρέους» (που περιορίζει τον δανεισμό στο 0,35% του ονομαστικού ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Γερμανίας) περιορίζει σημαντικά την ευελιξία της κυβέρνησης.
Οι προτεινόμενες περικοπές, όμως, έχουν επικριθεί ακόμη και από αγρότες που τρέφουν συμπάθεια για την ατζέντα του περιβαλλοντικού κόμματος. «Είναι απολύτως σωστό να μετατραπεί η γερμανική γεωργία από εξαρτώμενη από τα ορυκτά καύσιμα σε υποστηριζόμενη από την ηλιακή ενέργεια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ότμαρ Ίχμαν, γαλακτοπαραγωγός από την Ανατολική Φριζία, στην Κάτω Σαξονία. «Αλλά αυτός δεν είναι ο σωστός τρόπος», τόνισε.
Η μεγάλη παγίδα
Η περικοπή των επιδοτήσεων για το πετρέλαιο κίνησης, την οποία η κυβέρνηση σχεδιάζει τώρα να μειώσει σταδιακά μέχρι το 2026, θα πλήξει μάλλον τις μικρότερες γεωργικές επιχειρήσεις παρά τις μεγάλες εταιρείες και θα μπορούσε να αποδειχθεί ιδιαίτερα επώδυνη για τους βιοκαλλιεργητές, οι οποίοι χρησιμοποιούν περισσότερο πετρέλαιο ανά εκτάριο από ό,τι οι συμβατικές καλλιέργειες. Ορισμένοι αγρότες προτείνουν στην κυβέρνηση αντ’ αυτού να αυξήσει τη φορολογία της παραφίνης ή των λιπασμάτων. «Ήδη αισθανόμαστε ότι υποβαλλόμαστε σε μεταρρυθμίσεις δίχως τέλος από ζηλωτές γραφειοκράτες», δήλωσε ο ίδιος, επισημαίνοντας τη νέα δορυφορική παρακολούθηση των αγροτικών εκτάσεων από την ΕΕ και τις απαιτήσεις από τους αγρότες να υποβάλλουν πρωτόκολλο των μεθόδων τους μέσω μιας εφαρμογής. «Υπάρχει η αίσθηση ότι ό,τι κι αν κάνουμε δεν είναι ποτέ αρκετό», συμπλήρωσε.
Ο Ίχμαν, ωστόσο, δεν δίστασε να ασκήσει έντονη κριτική στο γεγονός ότι ορισμένοι συνάδελφοί του υποκύπτουν στο παιχνίδι της ακροδεξιάς. «Ορισμένοι αγρότες λένε: “Δεν μπορεί να γίνει χειρότερα από αυτό, μπορώ κάλλιστα να ψηφίσω το AfD την επόμενη φορά», είπε χαρακτηριστικά. «Λοιπόν, τους προτείνω να ρίξουν μια ματιά στο τι έχουν να πουν στο μανιφέστο τους», κατέληξε ο ίδιος στη βρετανική εφημερίδα. Ιδρυμένο από μια ομάδα οικονομολόγων της ελεύθερης αγοράς αλλά κατά του ευρώ, το AfD στο πρόγραμμα του κόμματός του για το 2023 εξακολουθεί να ζητά «να καθαρίσει η ζούγκλα από (…) επιδοτήσεις και ειδικά κονδύλια».
