Τα μακροχρόνια συμπτώματα γρίπης που έχουν γίνει γνωστά ως long flu είναι πραγματικό φαινόμενο που μπορεί να συνεχιστεί για πάνω από ένα μήνα μετά την αρχική, αναφέρουν γιατροί της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ συνοψίζοντας τα νεότερα δεδομένα.

Ωστόσο η μακρά γρίπη είναι λιγότερο συχνή από τη λεγόμενη μακρά Covid και είναι γενικά λιγότερο σοβαρή, δείχνει πρόσφατη μελέτη στις ΗΠΑ. Ο κίνδυνος θανάτου από long Covid ήταν πολλαπλάσιος συγκριτικά με την long flu.

To 1% των θανάτων της πανδημίας στις ΗΠΑ αποδίδεται σε long Covid

Αυτή η διαφορά θα μπορούσε να οφείλεται στο ότι η γρίπη επηρεάζει κυρίως τους πνεύμονες ενώ ο κορονοϊός μπορεί να επηρεάσει όλα τα όργανα, αναφέρουν οι ερευνητές του ΕΚΠΑ.

Πόσους σκοτώνει η long Covid;

Περισσότεροι από 5.000 Αμερικανοί εκτιμάται ότι έχουν πεθάνει από μακρά Covid από την αρχή της πανδημίας, αναφέρουν η καθηγήτρια Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής ΕΚΠΑ Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και η βιολόγος Παναγιώτα Ζαχαράκη, συνοψίζοντας δεδομένα των αμερικανικών Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).

Ένας μικρός αλλά αυξανόμενος αριθμός Αμερικανών επιβιώνει από οξείες λοιμώξεις για να υποκύψει μήνες αργότερα από το μακροχρόνιο Covid.

Με βάση τα πιστοποιητικά θανάτων που συλλέγονται από τα CDC, ακόμα 1.491 θάνατοι από long Covid πρέπει να προστεθούν στους 3.544 θανάτους που είχαν αναφερθεί από τον Ιανουάριο του 2020 έως τον Ιούνιο του 2022.

Το 2023 εκδόθηκαν συστάσεις για την επίσημη αναφορά της μακροχρόνιας Covid ως αιτίας θανάτου στα πιστοποιητικά θανάτου στις ΗΠΑ.

Δεν υπάρχει τυπικός ορισμός ή διαγνωστικό τεστ για το μακροχρόνιο COVID. Συνήθως διαγιγνώσκεται όταν οι άνθρωποι έχουν συμπτώματα τουλάχιστον 3 μήνες μετά από μια οξεία λοίμωξη που δεν υπήρχαν πριν αρρωστήσουν.

Από τα τέλη του περασμένου έτους, περίπου το 7% των Αμερικανών ενηλίκων είχε βιώσει κάποια στιγμή μακρά COVID, εκτίμησαν τα CDC τον Σεπτέμβριο του 2023.

Γενικά, τα στοιχεία των πιστοποιητικών θανάτου στις ΗΠΑ δείχνουν ότι:

  • Σχεδόν το 1% των περισσότερων από ένα εκατομμύριο θανάτων που σχετίζονται με τον Covid-19 από την έναρξη της πανδημίας έχουν αποδοθεί σε long Covid.
  • Το ποσοστό των θανάτων της πανδημίας που αντιστοιχούν στη μακρά Covid κορυφώθηκε τον Ιούνιο του 2021 στο 1,2% και ξανά τον Απρίλιο του 2022 στο 3,8%, σύμφωνα με τα CDC. Και οι δύο αυτές κορυφές συνέπεσαν με περιόδους μείωσης των θανάτων από οξείες λοιμώξεις.

Αυτό σημαίνει ότι το μακροχρόνιο COVID μπορεί συχνά να αναφέρεται ως υποκείμενη αιτία θανάτου όταν τα άτομα με αυτήν την πάθηση πεθαίνουν από προβλήματα που σχετίζονται με την καρδιά, τους πνεύμονες, τον εγκέφαλο ή τους νεφρούς τους, σημειώνουν οι οδηγίες των CDC.

Ο κίνδυνος θανάτων από μακροχρόνιο Covid παραμένει αυξημένος για τουλάχιστον 6 μήνες για άτομα με ηπιότερες οξείες λοιμώξεις και για τουλάχιστον 2 χρόνια σε σοβαρές περιπτώσεις που απαιτούν νοσηλεία.

Όπως συμβαίνει με άλλες οξείες λοιμώξεις, ορισμένα άτομα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για θάνατο από μακρά Covid, για παράδειγμα λόγω αυξημένης ηλικίας. Οι μισοί από τους θανάτους από την μακρά Covid- από τον Ιούλιο του 2021 έως τον Ιούνιο του 2022 σημειώθηκαν σε άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω και ένα άλλο 23% καταγράφηκε σε άτομα ηλικίας 50-64 ετών, σύμφωνα με έκθεση των CDC.

Είναι βέβαια δύσκολο να γίνει διάκριση μεταξύ του πόσοι θάνατοι που σχετίζονται με τον ιό τελικά συμβαίνουν ως αποτέλεσμα μακράς Covid και όχι ως αποτέλεσμα οξειών λοιμώξεων.

Δύο στους τρεις ανθρώπους με μακρά Covid υποφέρουν επίσης από προβλήματα ψυχικής υγείας όπως κατάθλιψη και άγχος, ενώ μερικοί ασθενείς λένε ότι τα συμπτώματά τους δεν λαμβάνονται σοβαρά υπόψη από τους γιατρούς.

Τέλος, στο Scientific Reports που δημοσιεύθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2024, η κόπωση, η αμνησία, η δυσκολία συγκέντρωσης και η αϋπνία ήταν τα πιο κοινά συμπτώματα σε αυτούς που έπασχαν από long Covid.

Η ποιότητα ζωής βελτιώθηκε με την πάροδο του χρόνου για τους συμμετέχοντες, αλλά το 32,2% των ερωτηθέντων ανέφεραν ακόμη άγχος/κατάθλιψη στο τέλος της μελέτης.

Πόσο επικίνδυνη είναι η long flu

Πρόσφατα δεδομένα υποδεικνύουν ότι η long flu είναι πραγματικό φαινόμενο, με μια μεγάλη μελέτη να δείχνει ότι σε κάποιους από τους ασθενείς τα συμπτώματα επιμένουν περισσότερο από 4 εβδομάδες μετά τη νοσηλεία.

Οι ερευνητές συνέκριναν τη μακρά γρίπη με τη μακρά Covid-19 και διαπίστωσαν ότι η μακροχρόνια γρίπη εμφανιζόταν λιγότερο συχνά και ήταν λιγότερο σοβαρή συνολικά. Αυτή η διαφορά θα μπορούσε να οφείλεται στο ότι η γρίπη επηρεάζει κυρίως τους πνεύμονες ενώ ο κορονοϊός μπορεί να επηρεάσει οποιοδήποτε όργανα στο σώμα.

Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet Infectious Diseases αναλύθηκαν τα ιατρικά αρχεία του Υπουργείου Βετεράνων των ΗΠΑ. Συνέκριναν 81.280 άτομα που νοσηλεύτηκαν με COVID με 10.985 άτομα που νοσηλεύτηκαν με γρίπη πριν από την πανδημία και παρακολουθήθηκαν έως και 18 μήνες.

Διαπιστώθηκε ότι τα άτομα που νοσηλεύτηκαν με Covid είχαν 50% υψηλότερο κίνδυνο θανάτου κατά την περίοδο της μελέτης από τα άτομα που νοσηλεύτηκαν με γρίπη.

Δηλαδή, για κάθε 100 άτομα που εισάγονται στο νοσοκομείο με Covid, περίπου οκτώ περισσότεροι πέθαναν συγκριτικά με αυτούς που νοσηλεύτηκαν με γρίπη τους επόμενους 18 μήνες.

Οι εισαγωγές στο νοσοκομείο και οι εισαγωγές στη μονάδα εντατικής θεραπείας ήταν επίσης υψηλότερες στην ομάδα της long Covid.

Σε όλα τα όργανα του σώματος μεγαλύτερες επιπτώσεις υπήρχαν λόγω λοίμωξης Covid, με την εξαίρεση του αναπνευστικού που επηρεάζεται περισσότερο από τη γρίπη.

Μετά τις 30 μέρες νόσου υπάρχει η πιθανότητα ο κορονοϊός αλλά και η γρίπη να γίνουν χρόνιες νόσοι, με μεγαλύτερη πιθανότητα σοβαρών πρoβλημάτων υγείας, εισαγωγών στο νοσοκομείο ή θανάτου.