Αναζήτηση
Την Τετάρτη ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση στην οποία είχε τεθεί το νομοσχέδιο για την επιστολική ψήφο. Μία εβδομάδα νωρίτερα, το πρώτο σχέδιο νόμου του 2024 το οποίο «άνοιξε» για δημόσιο σχολιασμό ήταν αυτό της κυβερνοασφάλειας. Εδώ και σχεδόν μία δεκαπενταετία οι δημόσιες διαβουλεύσεις στην πλατφόρμα του open.gov αποτελούν πεδίο έντονης κριτικής, εποικοδομητικών προτάσεων, ακόμη και… χιουμοριστικού – έως και υβριστικού – σχολιασμού.
Από τον Οκτώβριο του 2009 που είναι η πρώτη δημόσια διαβούλευση που καταχωρίστηκε στην πλατφόρμα – και μάλιστα για το υπουργικό σχέδιο για τα κρατικά αυτοκίνητα – μέχρι και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 1.131 διαβουλεύσεις, συγκεντρώνοντας συνολικά 352.705 σχόλια. Μόνο το 2023 τέθηκαν σε δημόσια διαβούλευση 49 σχέδια νόμου.
Οπως επισημαίνει στα «ΝΕΑ» ο ερευνητής στο ΕΜΠ και μέλος του ΔΣ του Οργανισμού Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ), εκ των πρωτεργατών του open.gov, Θεόδωρος Καρούνος, ο ιστότοπος της Ανοικτής Διακυβέρνησης, που σχεδιάστηκε από την ομάδα Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Γραφείου του πρωθυπουργού Γ.Α. Παπανδρέου και ήταν η πρώτη δράση ανοιχτής διακυβέρνησης της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ το 2009, είχε στόχο να δώσει τη δυνατότητα στους πολίτες να καταθέτουν τις απόψεις τους και να έχουν ουσιαστικό λόγο στη διαμόρφωση των πολιτικών της κυβέρνησης, για να δημιουργηθεί έτσι ένα κεκτημένο διαφάνειας και συμμετοχής στη λειτουργία της κυβέρνησης με τελικό στόχο την υιοθέτηση πρακτικών Καλής Νομοθέτησης σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης.
Συνθέτουν μια έκθεση
«Κάθε προσχέδιο νόμου ή κανονιστική πράξη αναρτάται πριν από την κατάθεσή του στη Βουλή, πριν δηλαδή διαμορφωθεί οριστικά προς διαβούλευση. Πολίτες και συλλογικοί φορείς καταχωρίζουν άρθρο προς άρθρο σχόλια και προτάσεις. Οι αρμόδιες Αρχές συγκεντρώνουν τα σχόλια, συνθέτουν μια έκθεση επί της δημόσιας διαβούλευσης όπου και φαίνεται ποια από αυτά ενσωματώνονται στο τελικό κείμενο», σημειώνει.
Ρεκόρ σχολίων – συνολικά 28.322 – καταγράφηκε, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της πλατφόρμας, τον Μάιο του 2021 για το νέο πλαίσιο για την ευζωία των ζώων συντροφιάς. Ακολουθεί η νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Δικαιοσύνης πριν από σχεδόν τρία χρόνια που αφορά τις μεταρρυθμίσεις για τις σχέσεις γονέων και τέκνων με 14.814 σχόλια κι αυτή του υπουργείου Παιδείας για την αναβάθμιση του σχολείου που τέθηκε σε διαβούλευση τον Απρίλιο του 2020, συγκεντρώνοντας 14.716 σχόλια.
Δεν είναι λίγες, βέβαια, και οι φορές που τα σχόλια που λαμβάνει η αρμόδια ομάδα παρακολούθησης σχολίων είναι απρεπή ή έχουν υβριστικό περιεχόμενο. Γι’ αυτό και όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση στην αρχική σελίδα των διαβουλεύσεων «τα σχόλια που υποβάλλονται από τους πολίτες στις ανοικτές προς σχολιασμό διαβουλεύσεις δεν δημοσιεύονται άμεσα στην πλατφόρμα του OpenGov με το πάτημα του πλήκτρου “Υποβολή”. Η δημοσίευσή τους προϋποθέτει την έγκριση από την ομάδα παρακολούθησης των σχολίων του εκάστοτε αρμόδιου υπουργείου. Η Ομάδα παρακολούθησης επιβλέπει σε τακτά χρονικά διαστήματα και εντός κάθε ημέρας τη διεξαγωγή της ηλεκτρονικής διαβούλευσης και προχωρά στην ανάρτηση των σχολίων».
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα συνήθως ο αριθμός των υποβληθέντων σχολίων να είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό που τελικά «ανεβαίνει» στη δημόσια διαβούλευση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το νομοσχέδιο του υπουργείου Εσωτερικών για την Κάρτα του Πολίτη, όπου από τα 3.542 σχόλια εγκρίθηκαν τα μισά (1.361). Συχνά, βέβαια, οι δημόσιες διαβουλεύσεις αποτελούν για κάποιους… χώρο για πάσης φύσεως σχολιασμό, που δεν έχει σχέση με το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο ή σκοπό έχει ακόμη και τη… συντακτική διόρθωση άρθρων στα νομοσχέδια.
Το opengov.gr, λένε ειδικοί, πρέπει άμεσα να ανασχεδιαστεί, συνεργατικά, λαμβάνοντας υπόψη τη γνώμη των πολιτών και να ενσωματωθούν λειτουργίες τεχνητής νοημοσύνης που θα διευκολύνουν τη συμμετοχή και την αποδελτίωση των σχολίων.
«Δυστυχώς, παραμένει όπως σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε τον πρώτο μήνα της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ το 2009, από τότε δεν έχει γίνει καμία ουσιαστική προσπάθεια να αναγνωριστούν οι ελλείψεις του και να αντιμετωπιστούν. Οι βασικότερες βελτιώσεις για να είναι πιο χρήσιμο το opengov.gr είναι η εκκίνηση της κάθε διαβούλευσης σε στάδιο πριν από την κατάρτιση τελικού κειμένου σχεδίου νόμου, η ελάχιστη διάρκεια της διαβούλευσης να αυξηθεί στις 30 ημέρες και να επεκταθεί η υποχρεωτική χρήση του opengov.gr σε Περιφέρειες και Δήμους. Παράλληλα να γίνεται χρήση απλής γλώσσας στα κείμενα που τίθενται σε διαβούλευση και χρήση ερωτηματολογίων με τα καίρια ζητήματα που απασχολούν τον φορέα που εκκινεί τη διαβούλευση. Απαραίτητη η δημιουργία σύντομης περίληψης για κάθε διαβούλευση και η άμεση ηλεκτρονική ενημέρωση των συμμετεχόντων μετά το τέλος της διαβούλευσης με την έκθεση διαβούλευσης που κατατίθεται μαζί με το σχέδιο νόμου στο Κοινοβούλιο», καταλήγει ο Θεόδωρος Καρούνος.
Τα ευτράπελα και οι προτάσεις όσων σχολιάζουν
Για στελέχωση δικαστικής αστυνομίας
– «Πέρυσι μας ζαλίσατε ότι θα βγει πριν το νέο έτος και με δηλώσεις υπουργού μάλιστα. Ημουν μες στο άγχος γιατί ήμουν 30 χρονών και δεν θα προλάβαινα. Τελικά όντως πέρασα το όριο! Αυξήστε το γιατί είναι πολύ άδικο για τόσους άλλους όπως εγώ».
– «Ασε μας κουκλίτσα μου τώρα που ήρθες να μας πεις για τα μόρια του στρατού ότι σας αδικούν. Σε όλες τις χώρες παίρνουν μόρια όσοι υπηρέτησαν στον στρατό, εμείς πήγαμε στα σύνορα ενάμιση χρόνο μακριά απ’ τις οικογένειες μας να σας φυλάμε να μην μπούνε οι απέναντι, να κοιμάστε ήσυχες εσείς, ενώ εσείς βγαίνατε για καφεδάκια έξω(…)».
Για ψήφο αποδήμων
– «Δηλαδή η θεία μου από το Σικάγο που μετανάστευσε τη δεκαετία του ’60 και έρχεται ανά 10ετία το καλοκαίρι για μπάνια θα αποφασίσει με τη σύνταξη που παίρνει από τις ΗΠΑ, τις παροχές που έχει εκεί, για το ποιος είναι καλύτερος για τη δικιά μου σύνταξη (…)».
– «Για να το κάνω πιο λιανά… εάν κάποιος υποσχεθεί μείωση συντάξεων και “κλείσιμο” όλων των ηλικιωμένων σε ιδρύματα, θα αποφασίσει και η θεία μου».
Για κυβερνοασφάλεια
– «Αξιότιμες κυρίες / Αξιότιμοι κύριοι, νομίζω δεν είναι πρέπον να δημοσιεύεται για διαβούλευση η “ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΟΑΣΦΑΛΕΙΑ” σε ιστοσελίδα που δεν είναι ασφαλής, όπως φορτώνεται στον browser (Chrome) (not secure – your connection to this site is not secure). Αυτοαναιρείται ο σκοπός β), όπως αναφέρεται στο άρθρο 1».
Για επιστολική ψήφο
– «Τα άρθρα ο, η στην αρχή των φράσεων α, β, γ να γίνουν κεφαλαία. Μια γενική παρατήρηση. Ως δάσκαλος δίνω ιδιαίτερη βαρύτητα στη σωστή χρήση της γλώσσας. Δηλαδή στη σύνταξη, στην έκφραση με την ορθή χρήση των σημείων στίξεως (άνω τελεία, άνω και κάτω τελεία, παράγραφος κ.λπ). Είναι απαραίτητος ο έλεγχος των προσχεδίων νόμων από ειδικούς της γλώσσας, φιλολόγους».
Για ενδοοικογενειακή βία
– «Να εισαχθεί η γυναικοκτονία ως ξεχωριστό αδίκημα του ΠΚ με ιδιαίτερη ποινική απαξία, να μην υπάρχουν ελαφρυντικά (…). Αφαίρεση της επιμέλειας και της γονικής μέριμνας των τέκνων των θυμάτων από τον δράστη».
Για ευζωία ζώων συντροφιάς
«Πιο αυστηρές ποινές για την κακοποίηση ζώων. Ανθρωπος που κακοποιεί ζώο είναι επικίνδυνος όχι μόνο ως προς τα ζώα αλλά και προς τους ανθρώπους. Η κακοποίηση ζώου και ανθρώπου δε θα έπρεπε να είναι κάτι που αντιμετωπίζεται τόσο διαφορετικά».
