Σε «εφιάλτη» έχει μετατραπεί για τα εμπορικά πλοία η διέλευση από την Ερυθρά Θάλασσα και τη Διώρυγα του Σουέζ, καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να γίνουν στόχος από τους Χούθι της Υεμένης.
Οι αντάρτες της Υεμένης που ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Υεμένης και την πρωτεύουσα Σαναά, προκειμένου να δείξουν την υποστήριξή τους στη Χαμάς και στους Παλαιστινίους έχουν βάλει στο στόχαστρο φορτηγά και δεξαμενόπλοια που ταξιδεύουν σε μια από τις πιο πολυσύχναστες ναυτιλιακές οδούς του κόσμου ως απάντηση στις επιθέσεις του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.
Μάλιστα μετά τα χτυπήματα ΗΠΑ και Βρετανίας στην Υεμένη στο στόχαστρο των Χούθι μπαίνουν και αμερικάνικα πλοία. Με αυτή την πρακτική των ανταρτών της Υεμένης να φτάνει στο αποκορύφωμά της στις 19 Νοεμβρίου με το ρεσάλτο και την πειρατεία στο πλοίο Galaxy Leader, όπου χρησιμοποίησαν και ελικόπτερο για να το καταλάβουν.
Ως αποτέλεσμα των συνεχών επιθέσεων αρκετές ναυτιλιακές εταιρείες ανέστειλαν τα δρομολόγια μέσω της Ερυθράς Θάλασσας, αλλάζοντας τη διαδρομή τους μέσω του Ακρωτηρίου της Καλής Ελπίδας – ένα ταξίδι που διαρκεί κατά μέσο όρο 10 ημέρες περισσότερο και κοστίζει περίπου 1,9 εκατ. ευρώ πιο πολύ.
Ωστόσο, για τα πλοία που εξακολουθούν να ταξιδεύουν στην περιοχή στη θέση του σημείου όπου το πλοίο θα ανέφερε κανονικά τον προορισμό του γράφονται μηνύματα που τα καθιστούν ορατά σε ιστότοπους παρακολούθησης θαλάσσιων μεταφορών, όπως το MarineTraffic.
Έτσι αντί για το λιμάνι τελικού προορισμού, τα πλοία εμφανίζουν σημειώσεις που λένε ότι έχουν αποκλειστικά κινεζικό πλήρωμα ή, σε αρκετές περιπτώσεις, διαφημίζουν την παρουσία ενόπλων δυνάμεων. «Ένοπλοι φρουροί στο πλοίο», «καμία σχέση με το Ισραήλ», είναι δύο από τα μηνύματα που χρησιμοποιούν τα πλοία για να αποφύγουν τα χτυπήματα των Χούθι.
Μεταξύ αυτών είναι το Pacific Merit, το οποίο ανήκει στην China Merchants Energy Shipping Company και το διαχειρίζεται η Sinotrans Ship Management, με έδρα το Χονγκ Κονγκ. Αφού έφυγε από το Διεθνές Λιμάνι του Τέξας στις 23 Δεκεμβρίου, ταξίδεψε μέσω της διώρυγας του Σουέζ με προορισμό το Πορτ Σάιντ, στην Ανατολική Μεσόγειο.
Κατά την είσοδό του στον Κόλπο του Σουέζ, στις 14:48 μ.μ. της 16ης Ιανουαρίου, ενημέρωσε τον προορισμό του ως εξής: «Καμία σχέση με το Ισραήλ». Στη συνέχεια απενεργοποίησε το σύστημα αυτόματης αναγνώρισης (AIS) λίγο πριν εισέλθει στην Ερυθρά Θάλασσα.
Ο Κρίστοφερ Πάρι, πρώην υποναύαρχος και ειδικός σε θέματα ναυτιλιακών κινδύνων, δήλωσε ότι αυτό παρατηρείται συχνά κατά τη διάρκεια πειρατικών απαγωγών από Σομαλούς πειρατές ή όταν τα πλοία μεταφέρουν επικίνδυνα φορτία.
«Είναι απλώς ένα πεδίο πληροφοριών στο οποίο επιτρέπεται να βάζεις πράγματα, αλλά το χρησιμοποιούν για να δώσουν περισσότερους λόγους στους Χούθι για να μην τους επιτεθούν», εξήγησε ο Πάρι.
Τελικά, σύμφωνα με τον Πάρι μπορεί να μην είναι τόσο αποτρεπτικό, αν και «οι Χούθι και οι Ιρανοί χρησιμοποιούν το AIS για στόχευση».
«Νομίζω ότι αρχικά το έκαναν όταν μπορούσαν να εντοπίσουν οτιδήποτε ισραηλινό, αλλά τελευταία χτυπούν σχεδόν τα πάντα και αυτό οφείλεται στην ανικανότητα», προσέθεσε.
Πλοία που ενημέρωσαν τους προορισμούς τους
Το Sky News δεν μπόρεσε να εξακριβώσει πόσα ακριβώς πλοία χρησιμοποίησαν αυτή τη μορφή μηνυμάτων, αλλά τις τελευταίες 10 ημέρες, τουλάχιστον 50 πλοία άλλαξαν τον προορισμό τους για να αρνηθούν τις σχέσεις με το Ισραήλ ή να επισημάνουν την παρουσία ενόπλων στο πλοίο.
Sea Beauty
Το Sea Beauty, ένα δεξαμενόπλοιο που μετέφερε αργό πετρέλαιο, είχε αρχικά ως προορισμό του τη Σιγκαπούρη, αλλά στις 11:26 μ.μ. της 13ης Ιανουαρίου, ο προορισμός του άλλαξε σε «ένοπλοι φρουροί στο πλοίο».
Επίσης, απενεργοποίησε τον εντοπισμό του συστήματος AIS καθώς ταξίδευε μέσω της Ερυθράς Θάλασσας.
Market Cooper
Το Market Cooper έφυγε από το λιμάνι Λανσάν στην Κίνα την παραμονή των Χριστουγέννων. Αφού παρέκαμψε τη Μαλαισία και τη Σρι Λάνκα, στις 14:56 μ.μ. της 13ης Ιανουαρίου ενημέρωσε τον προορισμό του από το Σουέζ και έγραψε «ένοπλοι φρουροί στο πλοίο». Είναι δύσκολο να προσδιοριστεί επακριβώς πότε έγινε αυτό, επειδή το πλοίο απενεργοποίησε επίσης το σύστημα εντοπισμού του.
Caroline Bezengi
Το πλοίο Caroline Bezengi κατευθυνόταν προς το ινδικό λιμάνι Βισακαπάτναμ στην Ινδία. Αφού έφυγε από τη Φινλανδία, έπλευσε γύρω από την Ευρώπη και μέσω της Μάγχης – όταν άλλαξε τον προορισμό του με την ένδειξη «Καμία σχέση με το Ισραήλ» ακριβώς στις 8 π.μ. της 17ης Ιανουαρίου. Άλλαξε για να εμφανίσει αυτό το μήνυμα μόλις εισήλθε στην Ερυθρά Θάλασσα.
Θα λειτουργήσει αποτρεπτικά;
Το AIS μεταδίδει τη θέση ενός πλοίου, ώστε οι άλλοι να γνωρίζουν τη θέση του. Ο Διεθνής Ναυτιλιακός Οργανισμός (ΙΜΟ) απαιτεί από τα μεγάλα πλοία να μεταδίδουν τη θέση και τον προορισμό τους για την αποφυγή συγκρούσεων.
Ο Γκρέιαμ Σο, καπετάνιος πλοίων και συνιδιοκτήτης της MUSC – μιας εταιρείας που παρέχει υπηρεσίες και συμβουλές σχετικά με τους ναυτιλιακούς κινδύνους σε ορισμένες από τις πιο ασταθείς περιοχές του κόσμου – δήλωσε ότι η πλήρης απενεργοποίηση του AIS δεν είναι κάτι πρωτοφανές.
«Είναι σίγουρα ένα από τα πρώτα πράγματα που θα σκεφτόμουν», δήλωσε στο Sky News. «Τα πλοία το κάνουν αυτό ιδιαίτερα όταν εμπλέκονται στη ‘σκοτεινή’ πλευρά των μεταφορών στη θάλασσα», προσέθεσε.