Υπάρχουν, δυστυχώς, και άλλα ζητήματα σε σχέση με την μπανανικότητα της συμπεριφοράς μονοπωλίων και σούπερ-μάρκετ, πέρα από την τιμή ορισμένων εισαγομένων ειδών. Για παράδειγμα, τα θέματα των προϊόντων χωρίς ετικέτα, τα φθηνά κινέζικα προϊόντα αλλά και τα δυτικά πανάκριβα.
Οι αλυσίδες συνεχώς ανακοινώνουν στατιστικές ότι οι καταναλωτές προτιμούν τα δικά τους προϊόντα επειδή προσφέρουν καλή σχέση τιμής/αξίας. Αυτό που δεν λένε, είναι ότι συνεχώς αφαιρούν μάρκες από τα ράφια τους και τοποθετούν τα αποκλειστικά δικά τους προϊόντα.
Τα προϊόντα ΑΒ, Market In, Σκλαβενίτη, κτλ, δεν θα βρεθούν ποτέ πλάι-πλάι στα ράφια ώστε να συγκριθούν τιμές και ποιότητες. Αρχικά, ο καταναλωτής βλέπει τη διαφορά των τιμών ετικέτας-μη ετικέτας· αγοράζει και κρίνει αξία/τιμή. Λίγους μήνες μετά, το επώνυμο προϊόν εξαφανίζεται: ούτε σύγκριση τιμών μπορεί να γίνει ούτε ποιότητας. Τα ίδια τα σουπερμάρκετ γίνονται ανεξέλεγκτα μονοπώλια ενώ, υποτίθεται, παλεύουν τις πρακτικές των μονοπωλίων.
Το άλλο ζήτημα αφορά τα κινεζικά προϊόντα: τα εισάγουν διάφορες εταιρείες, τους δίνουν γερμανικά ονόματα αν είναι εργαλεία, ιταλικά αν είναι ενδύματα και τα προωθούν παντού. Το ίδιο προϊόν κάποιου κινεζικού εργοστασίου μπορεί να κυκλοφορεί στην Ελλάδα με πέντε διαφορετικές ονομασίες και πέντε διαφορετικές τιμές. Ξανά η σύγκριση τιμής/ποιότητας είναι αδύνατη: το σφυρί Faust που αγόρασες και πέταξες είναι ίδιο με το σφυρί Goethe που πουλάει το διπλανό κατάστημα.
Υπάρχει τέλος το ακριβώς αντίθετο πρόβλημα, με πανάκριβα επώνυμα τεχνολογικά προϊόντα που αρνούνται οι εταιρείες να επισκευάσουν: υπολογιστής Surface Microsoft που αγοράστηκε κοντά 2.500 ευρώ το 2019 δεν υποστηρίζεται από τον Δεκέμβριο του 2022 από την εταιρεία – όχι εγγύηση, υποστήριξη, επιδιόρθωση. Δεν τον επιδιορθώνει ούτε το Πλαίσιο που τον πούλησε, ούτε η Microsoft, ούτε κάποιο εργαστήριο στην Ελλάδα. 2,5 χρόνια μετά την αγορά του, κόστος χρήσης 1.000 ευρώ τον χρόνο. Συμβαίνει άραγε σε όλες τις χώρες αυτό ή μόνο στις μπανανίες;
Μήπως θα έπρεπε οι εταιρείες λογισμικού και υλικού (Apple, Microsoft, Samsung, Sony, κτλ) που «αναβαθμίζουν» τουλάχιστον μια φορά τον χρόνο τα προϊόντα τους, να υποχρεωθούν να αναφέρουν «ημερομηνία λήξεως» όπως το τυρί και το γάλα;
Η ΕΛΣΤΑΤ έχει ακόμη στις κατηγορίες της τα «Διαρκή Καταναλωτικά Αγαθά»· αίσθηση μου είναι ότι πλέον εξαφανίζονται, μερικές εταιρείες μας οδηγούν –μας πειθαναγκάζουν μάλλον– σε άνευ προηγουμένου κατανάλωση χωρίς να το ξέρουμε, πολύ περισσότερο να το θέλουμε.
Και για να κλείσω: δεν θα έπρεπε να υποχρεωθούν τα σουπερμάρκετ να αναγράφουν κάπου τα ονόματα των εταιρειών που τιμωρούνται με πρόστιμα, να τις θυμόμαστε; Αλλιώς, ας μην ανακοινώνονται καθόλου, να μην έχουμε ψευδαισθήσεις περί «διαφάνειας» και «προστασίας του καταναλωτή».
