Το όραμά για το ΕΚΠΑ και την Ανώτατη Εκπαίδευση καθώς και τις αρχές που δεσμεύουν τις νέες πρυτανικές αρχές του μεγαλύτερου και ιστορικότερου πανεπιστημίου της χώρας ανέπτυξε ο Πρύτανής του, καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος, καθώς και τα μέλη του Συμβουλίου Διοίκησης, μιλώντας σε μια κατάμεστη αίθουσα κατά την επίσημη εκδήλωση ανάληψης των καθηκόντων των νέων πρυτανικών αρχών.
Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, ενώ παρευρέθηκαν οι πρώην πρωθυπουργοί Αντώνης Σαμαράς και Λουκάς Παπαδήμος, οι υπουργοί Κυριάκος Πιερρακάκης, Κωστής Χατζηδάκης, Χρήστος Σταϊκούρας, Δόμνα Μιχαηλίδου, Όλγα Κεφαλογιάννη, οι υφυπουργοί Παύλος Μαρινάκης, Ζέττα Μακρή, Βασίλης Σπανάκης, Νίκος Παπαθανάσης, Δημήτρης Βαρτζόπουλος, καθώς και οι πρώην υπουργοί Ευάγγελος Βενιζέλος και Ανδρέας Λοβέρδος.
Παρευρέθηκαν, ακόμη, η Όλγα Γεροβασίλη εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ και ο Μιχάλης Κατρίνης εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ.
Παρευρέθηκαν επίσης εκπρόσωπος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη και εκπρόσωπος του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών & πάσης Ελλάδος,
Παρόντες ήταν επίσης οι πρώην Πρυτάνεις του ΕΚΠΑ καθηγητές Μιχάλης Σταθόπουλος, Πέτρος Γέμτος, Γεώργιος Μπαμπινιώτης, Χρήστος Κίττας, Δημοσθένης Ασημακόπουλος, και Θόδωρος Φορτσάκης.
Παρόντες ήταν ακόμη βουλευτές, ευεργέτες και δωρητές του Πανεπιστημίου, πρυτάνεις άλλων ελληνικών πανεπιστημίων, μέλη της Ακαδημίας Αθηνών, εκπρόσωποι των ενόπλων δυνάμεων, πρέσβεις.
Προσφωνώντας την ΠτΔ ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ δήλωσε: «Είναι μεγάλη μας τιμή να σας καλωσορίζουμε σήμερα στην εορταστική εκδήλωση της ανάληψης καθηκόντων των νέων Πρυτανικών Αρχών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του ιστορικότερου και μεγαλύτερου ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος της Ελλάδας. Είμαστε περήφανοι που η πρώτη πολίτης της χώρας, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι απόφοιτος του πανεπιστημίου μας. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, ιδρύθηκε το 1837, σχεδόν παράλληλα με την επανίδρυση του ελληνικού κράτους και από τότε αποτελεί τον κυριότερο θεσμό πνευματικής ανάπτυξης της χώρας μας».
Μιλώντας για το ΕΚΠΑ υπογράμμισε ότι «το ΕΚΠΑ σήμερα, αποτελεί μία ακμάζουσα κοινότητα εκπαίδευσης και έρευνας, βρισκόμενο στην υψηλότερη θέση των διεθνών αξιολογήσεων ανάμεσα στα εκπαιδευτικά ιδρύματα της νοτιοανατολικής Ευρώπης».
Ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ σημείωσε, παράλληλα, ότι «παρότι τα προηγούμενα 14 χρόνια υπήρξε σημαντική μείωση της κρατικής επιχορήγησης προς το ΕΚΠΑ και σε κατεύθυνση αντιστρόφως ανάλογη της επιστημονικής και εκπαιδευτικής προσφοράς του, στόχος των νέων πρυτανικών αρχών είναι η εξεύρεση πόρων από πηγές πέρα από την κρατική στήριξη. Επιπλέον, από το 2010 το προσωπικό του Πανεπιστημίου μειώθηκε κατά 25% λόγω των αφυπηρετήσεων. Είναι απαραίτητη η αναπλήρωση των 600 θέσεων ακαδημαϊκού και διοικητικού προσωπικού που έχει απωλέσει το Ίδρυμα μας, για να συνεχιστεί απρόσκοπτα η παροχή ποιοτικού εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου, ανάλογου του κύρους και της ιστορίας του ΕΚΠΑ».
Ως προς τις προοπτικές του Ιδρύματος υπογράμμισε ότι «η νέα διοίκηση του Πανεπιστημίου μας σε συνεργασία με την ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας εφαρμόζει ήδη το στρατηγικό της σχέδιο που θα οδηγήσει το ΕΚΠΑ στην επόμενη δεκαετία με μεγαλύτερη αυτονομία. Σε αυτό θα συμβάλει η διεθνοποίηση, η ίδρυση περισσότερων ξενόγλωσσων προπτυχιακών και μεταπτυχιακών προγραμμάτων, η στοχευμένη αξιοποίηση της περιουσίας του, η στήριξη νεοφυών επιχειρήσεων νέων τεχνολογιών που λειτουργούν εντός του Ιδρύματος μας και η πρόσφατη πρωτοβουλία μας για ίδρυση τμημάτων του ΕΚΠΑ στην αλλοδαπή».
Ως προς τις αρχές που δεσμεύουν τις νέες πρυτανικές αρχές τόνισε ότι: «οι πρυτανικές αρχές, το Συμβούλιο Διοίκησης και η Σύγκλητος δεσμευόμαστε να συνεχίσουμε να συνεισφέρουμε στον καθοριστικό ρόλο του πανεπιστημίου μας στην εκπαιδευτική αριστεία του Έθνους. Δεσμευόμαστε για ένα σύγχρονο και ανεξάρτητο δημόσιο πανεπιστήμιο, ευαίσθητο στις προκλήσεις και τους κραδασμούς του σύγχρονου κοινωνικού γίγνεσθαι, με διάπλατο ορίζοντα αλλά και πιστό στις παραδόσεις, όπου η αξιοκρατία, η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών, η εξωστρέφεια, η αλληλεγγύη, η συλλογικότητα, η συμπερίληψη, θα είναι πάντα παρούσες».
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ αφιέρωσε την ημέρα «σε όλους αυτούς τους εκατοντάδες φίλους οι οποίοι ανιδιοτελώς στήριξαν το κοινό μας όραμα για ένα δημοκρατικό και εξωστρεφές πανεπιστήμιο, σε όλους εσάς που κατακλύσατε σήμερα αυτήν την ιστορική αίθουσα. Αφιερώνω αυτή την ημέρα στην οικογένεια μου, τους γονείς μου, τη σύζυγο μου Ελένη και τους δύο μου γιους, φως στη ζωή μου, τον Δημήτρη και τον Σταύρο». Και τόνισε ότι: «για αυτά θα συνεχίσω να αγωνίζομαι: Ένα δημόσιο Πανεπιστήμιο που θα βασίζεται στη Δημοκρατία, την Αξιοκρατία, τη Διαφάνεια, τη Συμμετοχικότητα. Χωρίς σκιές, νεποτισμό, διαπλοκή και κλειστές ομάδες».
Ο Πρύτανης κλείνοντας την ομιλία του απευθυνόμενος στην Πανεπιστημιακή κοινότητα ανέφερε: «η νέα Διοίκηση, σας καλούμε, όλοι μαζί να εργαστούμε σκληρά για το ΕΚΠΑ του αύριο που θα πρωταγωνιστεί στην εκπαίδευση, την έρευνα, την πρωτοπορία και θα συμβάλλει στην ευημερία και πρόοδο της χώρας. Που θα προσφέρει υψηλού επιπέδου υπηρεσίες στις Ελληνίδες και τους Έλληνες και θα εκπροσωπεί ως άξιος πρεσβευτής το σύγχρονο ελληνικό γίγνεσθαι στον κόσμο. Φάρος πολιτισμού και αξιών στη κοινωνία μας και δέντρο αειθαλούς γνώσης».
Στη συνέχεια ο Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Διοίκησης, καθηγητής Νικόλαος Θωμαΐδης στον χαιρετισμό ανέφερε, μεταξύ άλλων, «Η 3η Μαΐου 1837 και η 23 Ιανουαρίου 2024 είναι 2 ημερομηνίες που τις συνδέει ένα μακρύ αδιόρατο νήμα πάνω στο οποίο βρίσκονται όλες οι φάσεις και οι περίοδοι που διένυσε ο Ελληνισμός, από τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό και την προπαρασκευή της Επανάστασης, μέχρι το σήμερα – με τους νέους στόχους που θέτει το Πανεπιστήμιο Αθηνών: την προαγωγή του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος για την εξέλιξη των φοιτητών και των ερευνητών του, την συμπερίληψη, τη προσαρμογή σε μια νέα εποχή υψηλών ψηφιακών απαιτήσεων. Και θα τα καταφέρουμε! Γιατί πάντοτε, το ΕΚΠΑ βασίστηκε στην αφοσίωση, στην εργατικότητα και στην υψηλό επιστημονικό δυναμικό των μελών του! Σήμερα δεσμευόμαστε ότι θα συνεχίσουμε με αυτή την αφοσίωση και την εργατικότητα, την ενότητα και τη συμπερίληψη, για ένα νέο ΕΚΠΑ του 21ου αιώνα».
Το μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης, καθηγητής Σπύρος Βλαχόπουλος, στον χαιρετισμό του σημείωσε ότι «αισθανόμαστε υπερήφανοι που υπηρετούμε το ΕΚΠΑ γιατί είναι άρρηκτα συνυφασμένο με την ιστορία του έθνους μας. Πολλά έχουν ειπωθεί για το εάν ο ελληνικός πολιτισμός στηρίζεται στην Αρχαία Ελλάδα ή στην Ορθοδοξία. Η απάντηση βρίσκεται μέσα σε αυτήν την αίθουσα, την αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου μας. Στα δεξιά μου, το έμβλημα του πανεπιστημίου μας, η σοφή Αθηνά. Στα αριστερά, οι Τρεις Ιεράρχες. Και μία καταληκτική παρατήρηση. Στις μέρες μας δυστυχώς αυξάνονται οι εχθροί της δημοκρατίας, που ομολογημένα ή ανομολόγητα ασπάζονται τον εθνικοσοσιαλισμό και, παρόλα ταύτα, επικαλούνται τον πατριωτισμό. Η απάντηση βρίσκεται και πάλι σε αυτήν εδώ την αίθουσα. Πρωτοχρονιά 1942: Οι γερμανοί στρατιώτες-κατακτητές μετατρέπουν την Αίθουσα αυτή σε αίθουσα διασκεδάσεως και σπάνε τα αγάλματα! ΑΣ ΜΗΝ ΤΑ ΞΕΧΝΑΜΕ ΑΥΤΑ! Γι’ αυτό το Πανεπιστήμιο μας δεν θα καλλιεργεί μόνο τη γνώση, θα υπερασπίζεται και τη Δημοκρατία και το Κράτος Δικαίου».
Ο καθηγητής Δημήτριος Καινούργιος, μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης στον χαιρετισμό του ανέδειξε το πρόβλημα της γραφειοκρατίας που παραμένει διαχρονικά ως μία από τις σοβαρότερες προκλήσεις του δημοσίου πανεπιστημίου και γενικότερα της δημόσιας διοίκησης. Από την πολύπλοκη διαδικασία εγκρίσεων και αξιολογήσεων μέχρι την καθυστερημένη εκτέλεση απλών διοικητικών αιτημάτων, η γραφειοκρατία αποδεδειγμένα βλάπτει σοβαρά την «ακαδημαϊκή υγεία», απειλεί να γίνει ο μεγαλύτερος εχθρός της ακαδημαϊκής δημιουργικότητας, αποπροσανατολίζει από τις νέες προκλήσεις του 21ου αιώνα όπως η κλιματική κρίση και η τεχνητή νοημοσύνη, και υπονομεύει τους στρατηγικούς στόχους της εξωστρέφειας, της διεθνοποίησης, και της ενίσχυσης της καινοτομίας, της επιχειρηματικότητας και του εν γένει αποτυπώματος του ιδρύματός στην κοινωνία και την οικονομία. Σημείωσε ότι η νέα διοίκηση του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών έχει πλήρη επίγνωση του συγκεκριμένου προβλήματος, και στο μέτρο του δυνατού, σε αγαστή συνεργασία με την Πολιτεία, αλλά και πλήρη προσήλωση στη θεσμική νομιμότητα, θα συμβάλει στην υιοθέτηση μιας προοδευτικής προσέγγισης, εστιάζοντας στην απλοποίηση, τον εξορθολογισμό και τον εκσυγχρονισμό των διαδικασιών και την υιοθέτηση ψηφιακών τεχνολογιών και λύσεων.
Στη συνέχεια χαιρετισμό απηύθυνε η καθηγήτρια Αθανασία Σμυρνιώτου, μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης, η οποία ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «βούλησή μας είναι, πέρα από τα επιβεβλημένα και κρίσιμα φοιτητικά ζητήματα σπουδών, να δοθεί προτεραιότητα στις υποδομές με πρώτη προτεραιότητα αυτές που αφορούν στους φοιτητές και τις ανάγκες της καθημερινότητάς τους. Στο πλαίσιο αυτής της οπτικής αποσκοπούμε στη βελτίωση των συνθηκών μέσα στους χώρους εργασίας τους, στην ψυχοκοινωνική τους ένταξη, στήριξη και συμβουλευτική σε ατομικό ή και οικογενειακό επίπεδο, μέσω της βέλτιστης υποστήριξης των υποδομών της Ακαδημαϊκής και Φοιτητικής Μέριμνας και όχι μόνον. Μια τέτοιου είδους πολιτική, όμως, δεν αφορά μόνον σε γνώσεις και επιστημονική εκπαίδευση / εξειδίκευση αλλά στοχεύει στη διαμόρφωση και ολοκλήρωση της προσωπικότητας των φοιτητών, στην καλλιέργεια του πνεύματος, της αποδοχής, της συνεργασίας, τη βελτίωση της αυτοεικόνας και της αυτοεκτίμησης μέσω της συμμετοχής τους σε παρεχόμενες κοινωνικές δράσεις, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες, και όχι μόνον. Η ουσιαστική επικοινωνία και η αποτελεσματική αλληλεπίδραση όλης της Πανεπιστημιακής κοινότητας είναι το ζητούμενο της Διοίκησης αυτής».
Τέλος, ο καθηγητής Αχιλλέας Χαλδαιάκης, μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης, τόνισε, μεταξύ άλλων, τα εξής: «Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών οφείλει, και θα το πράξει, να διατρανώσει urbi et orbi την ακαδημαϊκή μαρτυρία του. Οφείλει να συνεχίσει να επιδεικνύει δυναμική εξωστρέφεια, εμπιστοσύνη στο λειτούργημα του ακαδημαϊκού εκπαιδευτικού, πίστη στο ελληνικό δημόσιο Πανεπιστήμιο. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών οφείλει, και θα το πράξει, να αντιπελαργήσει, ιδιαίτατα δε προς τους κατοίκους της πόλης που το φιλοξενεί, προς τους κατοίκους της Αθήνας, οφείλει να αντιπελαργήσει τη λεπτή αύρα και τη ζείδωρη ενέργεια των γραμμάτων και των τεχνών, που έκπαλαι διακονεί και θεραπεύει. Το Πανεπιστήμιό μας, ως πολιτισμικός διαχειριστής μιας μακρόχρονης εγχώριας διαχρονίας, η οποία θέτει στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος τον άνθρωπο, οφείλει να επιχειρήσει τη διασύνδεση των πολυάριθμων ακαδημαϊκών ενασχολήσεων και των καινοτόμων επιστημονικών δραστηριοτήτων των μελών του με την οικονομία, σε μιαν απόπειρα κεφαλαιοποίησης του πολιτισμού, μιαν απόπειρα άκρως παραγωγική, ιδιαίτερα σε περιβάλλοντα με υψηλό πολιτισμικό δείκτη, όπως αυτό της Αθήνας. Προς αυτή την κατεύθυνση θα εργαστούμε, όση υμίν δύναμις, κατά το προσεχές διάστημα, αδιακόπως και αόκνως».