Ο θάνατος των 21 Ισραηλινών στρατιωτών στη Γάζα από μία και μόνη επίθεση, συνιστά το πιο πολύνεκρο χτύπημα από τις 7 Οκτωβρίου, και δημιουργεί σειρά ερωτημάτων στο Ισραήλ για τις επιχειρήσεις των IDF.
Οι ταξιαρχίες Κασάμ, ο ένοπλος βραχίονας της Χαμάς, ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση ενώ η περιγραφή του ισραηλινού στρατού για το περιστατικό είναι παρόμοια με όσα υποστηρίζουν οι μαχητές της παλαιστινιακής οργάνωσης.
Οι ισραηλινοί στρατιώτες επιχειρούσαν στον προσφυγικό καταυλισμό al-Maghazi στην κεντρική Γάζα κοντά στη συνοριακή γραμμή με το Ισραήλ σε μια περιοχή που ο στρατός είχε ανακοινώσει ότι ήταν από τον έλεγχό του.
Ωστόσο όπως φάνηκε ακόμα και οι περιοχές που έχουν αδειάσει από κατοίκους μετά την ισοπέδωσή τους από τους βομβαρδισμούς δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να λειτουργήσουν ως παγίδες για τις IDF καθώς ολιγομελείς ομάδες μαχητών μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά πλήγματα.
Η νεκρή ζώνη του Ισραήλ αποκαλύπτει το μεταπολεμικό σχέδιο για τη Γάζα;
Εκτός όμως από την ανησυχία που δημιουργείται στο στρατόπεδο του Ισραήλ καθώς φαίνεται ότι δεν υπάρχει ασφαλής περιοχή στη Γάζα για τις IDF και οι απώλειες σε στρατιώτες συνεχίζουν και αυξάνονται, γεννάται ακόμα ένα ερώτημα για το είδος των επιχειρήσεων που πραγματοποιεί οι στρατός.
Στην ανακοίνωση της Χαμάς αλλά και στην ανακοίνωση των IDF αναφέρεται ότι οι Ισραηλινοί στρατιώτες σκοτώθηκαν καθώς προσπαθούσαν να κατεδαφίσουν κτίρια για να εξασφαλίσουν μία «νεκρή ζώνη» στην κεντρική Γάζα, η οποία θα απομακρύνει τους Παλαιστίνιους από τα σύνορα της στενής λωρίδας γης.
Ειδικότερα η ανακοίνωση των IDF αναφέρει ότι οι στρατιώτες «ασχολούνταν με κατεδαφίσεις, 600 μέτρα από τον συνοριακό φράχτη, στο πλαίσιο της δημιουργίας μιας νέας γραμμής άμυνας για τις γύρω κοινότητες».
«Πρόκειται για μια αποστολή της οποίας ο σκοπός είναι να δημιουργήσει τις συνθήκες ασφαλείας για την επιστροφή των Ισραηλινών κατοίκων στα σπίτια τους», δήλωσε ο αρχηγός του ισραηλινού στρατού Χέρζι Χάλεβι.
Αποστολή κατεδάφισης σε όλη τη συνοριακή γραμμή
Η εν λόγω αποστολή φαίνεται πως δεν είναι μεμονωμένη καθώς στο διαδίκτυο υπάρχει άφθονο υλικό που δείχνει τον στρατό να προχωρά σε ελεγχόμενες κατεδαφίσεις στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ στρατιώτες και αξιωματικοί των IDF μίλησαν τις τελευταίες εβδομάδες για αυτή τη νεκρή ζώνη.
Όπως αναφέρει η ισραηλινή Haaretz, σε περιοχές κοντά στα σύνορα στον βόρειο τομέα -ιδιαίτερα στη γειτονιά Shujaiyeh στην ανατολική πόλη της Γάζας και στην Beit Hanoun στα βορειοανατολικά της – η προσπάθεια αυτή ήταν ορατή από τα πρώτα στάδια του πολέμου.
Οι δρόμοι που βρίσκονται πιο κοντά στα σύνορα έχουν όλοι ισοπεδωθεί, πρώτα από αεροπορικές επιδρομές και στη συνέχεια κατά τη διάρκεια των χερσαίων επιχειρήσεων από βλήματα αρμάτων μάχης και εκρηκτικά που τοποθετήθηκαν από τις IDF.
Το διεθνές δίκαιο, οι διπλωματικές συνέπειες και η αμφίβολη στρατιωτική επιτυχία
Ωστόσο η επιχείρηση δημιουργίας νεκρής ζώνης είναι τουλάχιστον αμφισβητήσιμη βάσει του διεθνούς δικαίου. Ενώ οι IDF προσπαθούν να πείσουν ότι τα κτίρια που προορίζονται για κατεδάφιση χρησίμευαν ως «υποδομές τρομοκρατίας», αυτό δύσκολα θα μπορούσε να ισχύει για κάθε ένα από αυτά που βρίσκονται κοντά στα σύνορα, σημειώνει η Haaretz.
Θα πρέπει να υπάρχει σαφής στρατιωτικός λόγος για την καταστροφή τους ενώ οι αξιωματικοί που συμμετέχουν στις επιχειρήσεις δηλώνουν ότι η πρόθεση είναι να επιτραπεί στους Ισραηλινούς κατοίκους των συνοριακών κοινοτήτων της Γάζας να επιστρέψουν στα σπίτια τους μετά τις 7 Οκτωβρίου, οπότε και μετακινήθηκαν από τις περιοχές αυτές.
Αλλά υπάρχουν και οι πολιτικές και διπλωματικές πτυχές μιας τέτοιας «ομολογίας». Η ισραηλινή κυβέρνηση, σύμφωνα με τη Haaretz, έχει διαβεβαιώσει την κυβέρνηση Μπάιντεν και άλλους συμμάχους ότι δεν σκοπεύει να καταλάβει κανένα τμήμα της Λωρίδας της Γάζας μόλις καταστραφεί η Χαμάς και τελειώσει ο πόλεμος.
Οι IDF θα επιμείνουν ότι η νεκρή ζώνη είναι προσωρινή, αλλά είναι δύσκολο για οποιαδήποτε ισραηλινή κυβέρνηση, όχι μόνο την παρούσα, να ανακοινώνει την ολική αποχώρηση από μια νεκρή ζώνη στη Γάζα μετά τα γεγονότα της 7ης Οκτωβρίου, σχολιάζει η ισραηλινή εφημερίδα.
Όσον αφορά τη στρατιωτική αποτελεσματικότητα, τα «οφέλη» μιας στρατιωτικής ζώνης αμφισβητούνται επίσης. Οι Παλαιστίνιοι μαχητές θα επανέλθουν στην πόλη της Γάζας – ήδη το κάνουν – και θα συνεχίσουν τις επιθέσεις με όλμους και ρουκέτες που θα μπορούν να φτάνουν στο ισραηλινό έδαφος.
Επιπλέον έχουν τη δυνατότητα να αναπληρώσουν την απουσία άμεσης οπτικής επαφής με drones και δορυφορικό υλικό που είναι εύκολα προσβάσιμο στο διαδίκτυο. Σε σχέση με τα τούνελ, ακόμα κι αν αυτά που υπάρχουν στη «νεκρή ζώνη» καταστραφούν δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν άλλα που θα μπορούν να οδηγήσουν τους μαχητές κατευθείαν στα φυλάκια του ισραηλινού στρατού.
Το αδιέξοδο Νετανιάχου
Η Haaretz δεν παραλείπει να υπενθυμίσει και την περίπτωση του Λιβάνου, όπου οι IDF διατήρησαν μια νεκρή ζώνη στον Νότο για 15 χρόνια μεταξύ 1985 και 2000 έως ότου αποσύρθηκαν. Αυτά τα χρόνια 559 στρατιώτες των IDF σκοτώθηκαν κυρίως σε συγκρούσεις με τη Χεζμπολάχ.
Αλλά αυτό που λειτούργησε ως ένα διεθνές σύνορο μεταξύ δύο χωρών είναι λιγότερο πιθανό να λειτουργήσει για τον μικροσκοπικό, πυκνοκατοικημένο παράκτιο θύλακα.
Ωστόσο, σημειώνει η Haaretz, «ελλείψει οποιασδήποτε σαφούς στρατηγικής κατεύθυνσης από την κυβέρνηση Νετανιάχου, η οποία έχει αποδειχθεί ανίκανη ακόμη και να διεξάγει μια συζήτηση στο υπουργικό συμβούλιο για την πολιτική του Ισραήλ για την «επόμενη μέρα» στη Γάζα, αυτή είναι η μόνη λύση που μπορούν να βρουν οι IDF προς το παρόν:
Επικίνδυνες επιχειρήσεις κατεδάφισης που θα συνεχίσουν να προκαλούν θύματα, και μια προσωρινή νεκρή ζώνη που μπορεί να εξυπηρετήσει ή να μην εξυπηρετήσει τον σκοπό της και να γίνει ημιμόνιμη».