Κύμα ανησυχίας έχει κυριεύσει τους Ευρωπαίους ηγέτες, τόσο λόγω της πιθανότητας επιστροφής του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, όσο και του ενδεχομένου η Ρωσία να μην ηττηθεί στον πόλεμο που έχει ξεσπάσει στην Ουκρανία. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει πολλά προβλήματα στην Ευρώπη, με το κυριότερο αυτών να είναι η εμπλοκή σε έναν νέο πόλεμο που θα μπορούσε να ξεσπάσει στην Γηραιά Ήπειρο.
Πέραν της κατάστασης στην Ουκρανία, οι εντάσεις στην Μέση Ανατολή άρχισαν να κλιμακώνονται. Ο πόλεμος στη Γάζα συνεχίζεται, οι εχθροπραξίες με την Χεζμπολάχ αυξάνονται, ενώ την ίδια ώρα ΗΠΑ και Ηνωμένο Βασίλειο ξεκίνησαν να βομβαρδίζουν περιοχές που ελέγχονται από τους Χούθι στην Υεμένη για να σταματήσουν τις επιδρομές κατά της ναυσιπλοΐας στην Ερυθρά Θάλασσα.
Τι λένε πολιτικοί και στρατιωτικοί ηγέτες
Σύμφωνα με τον Guardian, ο ναύαρχος Ρομπ Μπάουερ, πρόεδρος της στρατιωτικής επιτροπής του ΝΑΤΟ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι «δεν είναι δεδομένο ότι βρισκόμαστε σε ειρήνη» και γι’ αυτό «προετοιμαζόμαστε για μια σύγκρουση με τη Ρωσία και τις τρομοκρατικές ομάδες, αν χρειαστεί», πριν από την έναρξη της μεγαλύτερης, σύμφωνα με τη στρατιωτική συμμαχία, άσκησης των τελευταίων δεκαετιών, στην οποία συμμετέχουν 90.000 στρατιώτες.
Ο Grant Shapps, ο Βρετανός υπουργός Άμυνας, χρησιμοποίησε ακόμη πιο σκληρή γλώσσα, υποστηρίζοντας ότι το ψυχροπολεμικό μέρισμα ειρήνης είχε τελειώσει και ότι το Ηνωμένο Βασίλειο και οι σύμμαχοί του «μετακινούνται από έναν μεταπολεμικό σε έναν προπολεμικό κόσμο», με τον ιδεαλισμό να αντικαθίσταται από έναν «σκληροπυρηνικό ρεαλισμό». Ήρθε η ώρα, υποστήριξε, για επανεξοπλισμό ώστε να προστατευθεί η Ευρώπη από τη «μανία του Πούτιν».
Ο Μπόρις Πιστόριους, υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, έδωσε συνέντευξη την περασμένη εβδομάδα, υπονοώντας ότι, αν και μια ρωσική επίθεση δεν είναι πιθανή προς το παρόν, «οι ειδικοί μας αναμένουν μια περίοδο πέντε έως οκτώ ετών κατά την οποία αυτό θα μπορούσε να είναι πιθανό». Η Ευρώπη, πρόσθεσε, «αντιμετωπίζει μια κατάσταση στρατιωτικής απειλής … που δεν έχει υπάρξει εδώ και 30 χρόνια.» Η Νορβηγία και η Σουηδία προέβησαν επίσης σε παρόμοιες προειδοποιήσεις τον περασμένο μήνα.
Εξαντλούνται τα πυρομαχικά της Ευρώπης – Καμία ζημία στο ρωσικό μέτωπο
Ως γνωστόν, κάθε στρατιωτική ισχύς σχεδιάζει πολεμικές επιχειρήσεις, όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία – που θα συμπληρώσει δύο χρόνια τον επόμενο μήνα – εξαντλεί τα δυτικά αποθέματα πυρομαχικών. Εν τω μεταξύ, φαίνεται όλο και πιο πιθανό ότι το Κογκρέσο των ΗΠΑ δεν θα ψηφίσει ένα νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 61 δισ. δολαρίων (48 δισ. λιρών) για την Ουκρανία, καθώς οι Ρεπουμπλικάνοι αυξάνουν την πίεση για μια συμφωνία με ανταλλάγματα για την ενίσχυση της ασφάλειας στα νότια σύνορα των ΗΠΑ.
Από την άλλη πλευρά, τα δυτικά όπλα που έχει δοθεί μέχρι στιγμής στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων των γερμανικών αρμάτων μάχης Leopard 2 και των βρετανικών Challenger 2, των αμερικανικών οχημάτων μάχης Bradley, αμερικανικών, βρετανικών και γαλλικών πυραυλικών πυροβόλων μεγάλου βεληνεκούς, καθώς και πυρομαχικών και βλημάτων πυροβολικού, δεν κατάφεραν να κάνουν καμιά ζημιά στα ρωσικά μέτωπα – και, αν η μελλοντική στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ σταματήσει λόγω του αδιεξόδου στο Κογκρέσο, η Ευρώπη θα δυσκολευτεί να καλύψει το κενό.
Ο φόβος των αναλυτών
Οι αναλυτές που έχουν αναγνώσει την επικρατούσα κατάσταση αναφέρουν ότι χωρίς τις ΗΠΑ, η Ρωσία θα μπορούσε κάλλιστα να ανατρέψει τα δεδομένα. Την ίδια ώρα, ο Τραμπ φαίνεται ότι σαρώνει στην κούρσα για το προεδρικό χρίσμα, ενώ οι δημοσκοπήσεις σε εθνικό επίπεδο τον αναδεικνύουν νικητή.
Οι μνήμες από την προηγούμενη προεδρία του έχουν διατηρηθεί αναλλοίωτες στην Ευρώπη, εν μέσω ερωτημάτων σχετικά με τη στενότητα της σχέσης του με τον Πούτιν και την απειλή του στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ το 2018 ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να «προχωρήσουν μόνες τους» και να παραιτηθούν εάν οι άλλες χώρες δεν αύξαναν τις δικές τους στρατιωτικές δαπάνες.
Η πρόταση του Μάνφρεντ Βέμπερ
Δεδομένου όλων των ανωτέρω, ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του συντηρητικού Ευρωπαϊκού Λαϊκού κόμματος, της μεγαλύτερης πολιτικής οικογένειας της Ευρώπης ανέφερε σε συνέντευξη του ότι η ΕΕ θα πρέπει να αναλάβει από το ΝΑΤΟ την υπεράσπιση της ηπείρου, προτείνοντας «έναν ευρωπαϊκό πυλώνα άμυνας» που θα πρέπει να περιλαμβάνει μια πυρηνική ομπρέλα, η οποία θα παρέχεται από τη Γαλλία, το μοναδικό πυρηνικά εξοπλισμένο κράτος στην ΕΕ. «Όταν κοιτάζω αυτή τη χρονιά ως Ευρωπαίος πολιτικός, το πρώτο πράγμα που περνάει από το μυαλό μας είναι ο Τραμπ», είπε.
Μεταξύ ορισμένων πολιτικών της ΕΕ γίνεται λόγος για την ανάγκη δημιουργίας ενός επιτρόπου άμυνας της ΕΕ, αλλά η πραγματικότητα είναι ότι αυτός ο ελιγμός είναι απίθανο να εκτοπίσει το ΝΑΤΟ, στα μέλη του οποίου με μεγάλους στρατούς περιλαμβάνονται το Ηνωμένο Βασίλειο (του οποίου τα δικά του πυρηνικά όπλα έχουν δεσμευτεί στη συμμαχία) και η Τουρκία, καθώς και οι ΗΠΑ. Τα μέλη του ΝΑΤΟ είναι πιθανότερο να προσπαθήσουν να αντέξουν μια προεδρία Τραμπ, όπως έκαναν από το 2016.
Μπορεί να υπάρξει ευρύτερος πόλεμος με την Ρωσία;
Ο στρατηγός σερ Πάτρικ Σάντερς, επικεφαλής του βρετανικού στρατού, πρότεινε ότι ο επαγγελματικός στρατός του Ηνωμένου Βασιλείου είναι πολύ μικρός για να αντέξει για πολύ σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με τη Ρωσία και ότι θα χρειαζόταν ένας «στρατός πολιτών» για να κερδίσει έναν τέτοιο πόλεμο, υπονοώντας την επιστροφή στην επιστράτευση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Αν και το σενάριο αυτό απορρίφθηκε από την Downing St ως «μη χρήσιμο» υποθετικό, άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Λετονία και η Σουηδία, έχουν αναβιώσει μορφές στρατιωτικής θητείας και ο Πιστόριους δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι «εξετάζει όλες τις επιλογές».
Αλλά δεν είναι καθόλου σαφές ότι η Ρωσία, όσο επιθετική και αν θέλει να είναι ο Πούτιν, θα είχε τη δυνατότητα να επιτεθεί σε κράτη μέλη του ΝΑΤΟ. Υπολογίζεται από τις δυτικές μυστικές υπηρεσίες ότι 315.000 Ρώσοι έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί στην Ουκρανία και οι δυνάμεις της Μόσχας έχουν αποτύχει επανειλημμένα να διασπάσουν τον μικρότερο γείτονά της. Η ανησυχία για την υποστήριξη των ΗΠΑ μπορεί να είναι πραγματική, αλλά η απειλή δεν είναι τόσο σημαντική.