Εξαιρετικά αρώματα, κραγιόν κάθε χρώματος ή πιπίλες για να απασχολούν τα μωρά, είναι τόσο ωφέλιμα σε εκατομμύρια Ευρωπαίους. Τα προβλήματα ξεκινάνε όταν πολλά από αυτά που κυκλοφορούν στην αγορά, δίνεται μάχη να παραμείνουν στα ράφια, ακόμα και όταν μπορούν να σπείρουν καρκίνους και ασθένειες.
Ειδικότερα, σύντομα η Κομισιόν θα δημοσιεύσει τις σκέψεις της για την σήμανση «βασική χρήση», για τα χημικά προϊόντα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς στον κλάδο, αυτό θα βοηθήσει να καθοριστεί εάν η βιομηχανία μπορεί να συνεχίσει να μολύνει καταναλωτικά προϊόντα (όπως είδη παιδικής φροντίδας και υφάσματα) με επικίνδυνες ουσίες ή εάν τέτοιες χημικές ουσίες θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν κρίνονται απαραίτητες, ελλείψει εναλλακτικών λύσεων.
Σύμφωνα με τη νέα έρευνα του Παρατηρητήριου της Ευρώπης των Πολυεθνικών (Corporate Europe Observatory) για τα λόμπι στην ΕΕ, οι βιομηχανίες επιχειρούν μέσω ανθρώπων τους να περάσουν παραπλανητικά αφηγήματα σχετικά με τη χρήση επικίνδυνων χημικών ουσιών σε καθημερινά καταναλωτικά προϊόντα.
Σημειώνεται ότι η «βασική χρήση» -που προβλέπεται από το Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ) είναι έννοια που αναφέρεται σε επικίνδυνες ουσίες σε προϊόντα οι οποίες πρέπει να απαγορευθούν, εκτός από πολύ περιορισμένες περιπτώσεις όπου η χρήση τους είναι απαραίτητη για την κοινωνία και δεν υπάρχουν αποδεκτές εναλλακτικές λύσεις.
Αυτό που θέλουν να κάνουν οι βιομηχανίες είναι να καταφέρουν την Κομισιόν να αποδυναμώσει την έννοια της «βασικής χρήσης» και να εξισορροπηθεί από τις εκτιμήσεις της λεγόμενης «ασφαλούς χρήσης». Σύμφωνα με το Παρατηρητήριο αυτό θα επέτρεπε στις υπάρχουσες επικίνδυνες ουσίες να συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται σε καθημερινά καταναλωτικά αγαθά, εφόσον αποδεικνύεται ότι είναι «ασφαλείς».
Γι΄ αυτό ακριβώς τον λόγο η βιομηχανία δημιούργησε μια ειδική ομάδα λόμπι για να περάσει την «ασφαλή χρήση». Ωστόσο, όπως επισημαίνει η έρευνα του Παρατηρητηρίου, αυτή η λεγόμενη Συμμαχία για τη Βιώσιμη Διαχείριση Χημικών Κινδύνων (ASMoR) –που δουλεύει για συμφέρονται κολοσσών όπως το Αμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο στην ΕΕ- δεν είναι εγγεγραμμένη στο μητρώο για τα λόμπι της ΕΕ.
Αυτό όμως δεν φαίνεται να την εμποδίζει να κάνει συναντήσεις με στελέχη της Κομισιόν.
Όπως αναφέρει το Παρατηρήριο όμως, μέχρι σήμερα, το σύστημα της «ασφαλούς χρήσης» της βιομηχανίας δεν έχει αποτρέψει την παρουσία επικίνδυνων χημικών ουσιών στις πιπίλες για μωρά ή άλλα είδη παιδικής φροντίδας, τα «παντοτινά χημικά» στο οδοντικό νήμα ή γνωστές καρκινογόνες ουσίες στα κραγιόν.
Με το να αντικαταστήσουν οι γραφειοκράτες της Κομσισιόν, κατόπιν πιέσεων του χημικού λόμπι- την ετικέτα «ουσιαστική χρήση» με την «ασφαλή χρήση», απλά θα έδινε την άδεια να συνεχίζεται η μόλυνση των καταναλωτών.
Παντού ακατάλληλα προϊόντα
Σύμφωνα με τη διευθύνουσα σύμβουλο του Παρατηρητήριου Vicky Cann δεν πρέπει να επιτραπεί στις βιομηχανίες να κάνουν πλύση εγκεφάλου σχετικά με τη «βασικότητα» ορισμένων προϊόντων και των ουσιών που περιέχονται σε αυτά.
«Σίγουρα κανένα προϊόν το οποίο καταναλώνουμε, παίζουμε, πλένουμε τα ρούχα μας ή ρίχνουμε στο δέρμα μας δεν πρέπει να περιέχει επικίνδυνες ουσίες, από προεπιλογή, εκτός εάν αποδεικνύεται ότι η ουσία παρέχει μια συγκεκριμένη ουσιαστική αξία στην κοινωνία. Και χρειαζόμαστε επειγόντως ένα σαφές ρυθμιστικό μήνυμα που η βιομηχανία πρέπει να αντικαταστήσει με ασφαλέστερες εναλλακτικές λύσεις».
Η βιομηχανία, όμως, είναι ανένδοτη ότι η «βασική χρήση» δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως τρόπος για τον εξορθολογισμό της νομοθεσίας για τα χημικά, το οποίο σκέφτεται η Κομισιόν.
«Αυτό είναι βαθιά ειρωνικό» λέει η Vicky Cann. «Η βιομηχανία συνήθως βομβαρδίζει τους υπεύθυνους που παίρνουν τις αποφάσεις με παράπονα για τη λεγόμενη γραφειοκρατία. Αλλά στη περίπτωση της ρύθμισης των επικίνδυνων χημικών ουσιών, η βιομηχανία υποστηρίζει μια σημαντικά πιο επίπονη διαδικασία, κατά περίπτωση. Σήμερα, μπορεί να χρειαστούν 10 χρόνια ή περισσότερα για να περιοριστεί μια χημική ουσία. Εν τω μεταξύ, το προϊόν παραμένει στην αγορά, αυξάνοντας τα έξοδα των εταιριών».
Η βιομηχανία είχε δεκαετίες για να πάρει καλύτερες αποφάσεις σχετικά με τις ουσίες που παράγει και περιλαμβάνει στα προϊόντα που πουλάει, λέει η Cann, αλλά πολύ συχνά αυτές οι αποφάσεις έχουν δώσει προτεραιότητα στα κέρδη έναντι των ανθρώπων και του πλανήτη, τονίζει η ίδια.