Όπως κάθε μεγαλούπολη, έτσι και η Νέα Υόρκη έχει τεράστιο πρόβλημα με τα σκουπίδια.
Όμως η περίπτωση του «Μεγάλου Μήλου» είναι μάλλον ειδική.
Δεν έχει παρά ελάχιστους κάδους απορριμμάτων -κατάλοιπο μιας μεγάλης απεργίας των εργαζομένων στην καθαριότητα το 1968.
Το αποτέλεσμα είναι βουνά από διογκωμένες μαύρες πλαστικές σακούλες σκουπιδιών να στοιβάζονται κάθε βράδυ κατά μήκος των πεζοδρομίων, μαζί με πεταμένα έπιπλα και άλλα αντικείμενα, μέχρι να περάσουν τα απορριμματοφόρα ώρες μετά.
Αναδύονται δυσάρεστες οσμές. Συχνά τρέχουν καφέ-γκρί υγρά από τρύπες στις σακούλες. Προφανώς οι αρουραίοι κάνουν «πάρτι».
Ως πρώτο μέτρο οι δημοτικές αρχές άλλαξαν πρόσφατα τους κανόνες.
Οι μαύρες σακούλες με οικιακά και ανακυκλώσιμα απορρίμματα δεν μπορούν να βγαίνουν στα πεζοδρόμια πριν από τις 8 το βράδυ. Προωθεί προγράμματα κομποστοποίησης σε συνοικίες.
Για επιχειρήσεις στον κλάδο των τροφίμων και της εστίασης εφαρμόζεται ένα πιλοτικό πρόγραμμα για την απόρριψη των αποβλήτων σε κάδους με καπάκι.
Το μέτρο θα επεκταθεί σε όλες τις επιχειρήσεις τον Μάρτιο. Αλλά υπολογίζεται ότι θα πρέπει να φτάσει το 2026 μέχρι η Νέα Υόρκη να αποκτήσει παντού κάδους απορριμμάτων, στο πλαίσιο αυτού που ο δήμαρχος Έρικ Άνταμς χαρακτηρίζει «πόλεμο κατά των αρουραίων».
Όμως για πολλούς κατοίκους, τα μέτρα αυτά είναι «ασπιρίνη».
Σε μια πόλη που νοικοκυριά και επιχειρήσεις αφήνουν καθημερινά περίπου 20 χιλιάδες τόνους σκουπίδια, το πραγματικό πρόβλημα είναι όχι απλά η σωστή αποκομιδή, αλλά η παραγωγή πάρα πολλών αποβλήτων.
Το πλεόνασμα τροφίμων συχνά καταλήγει σε μαύρες σακούλες στο πεζοδρόμιο. Ρούχα, φάρμακα και δεκάδες άλλα είδη πρώτης ανάγκης απορρίπτονται πολύ πριν πάψουν να είναι χρήσιμα. Όχι μόνο από τα σπίτια, αλλά και από τις επιχειρήσεις.
Καταγγέλλοντας την «οικονομία μιας χρήσης», ακτιβιστές στη Νέα Υόρκη προσπαθούν με όποιο μέσο μπορούν να βάλουν «φρένο» στη σπατάλη.
Μια από αυτούς, ίσως η πιο διάσημη, είναι η Άννα Σακς, γνωστή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως @thetrashwalker.
Αλλαγή νοοτροπίας
Γέννημα-θρέμμα της εύπορης συνοικίας Upper West Side του Μανχάταν, η 32χρονη Άννα αλωνίζει καθημερινά τους δρόμους της Νέας Υόρκης με ένα καροτσάκι.
Δεν πάει για ψώνια, αλλά για έρευνα στα σκουπίδια άλλων, αποφασισμένη να σώσει οτιδήποτε χρήσιμο ή βρώσιμο βρει.
Χτενίζει μεθοδικά τους δρόμους αρκετές νύχτες την εβδομάδα, επί ώρες κάθε φορά.
Μοιράζεται τις έρευνες και τις απόψεις της για τα απόβλητα με περισσότερους από μισό εκατομμύριο ακολούθους που έχει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Κυρίως στο TikTok.
Στόχος της είναι να ευαισθητοποιήσει τους ανθρώπους ενάντια στη σπατάλη.
Με τις καταγγελίες της σε αυτές τις «βόλτες στα σκουπίδια» έχει οδηγήσει σε αναδίπλωση ορισμένες εταιρείες, που πιάστηκαν να πετούν τεράστιες ποσότητες από τρόφιμα και άλλα είδη, που θα μπορούσαν να είναι χρήσιμα, έως πολύτιμα, σε άπορους, άστεγους και νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος, που τα έχουν πραγματικά ανάγκη.
Η Άννα άρχισε την εκστρατεία της πριν από πέντε χρόνια. Σε αυτή την αποστολή δεν είναι πάντως μόνη.
Είναι πρόεδρος της νομοθετικής επιτροπής του Συμβουλευτικού Συμβουλίου Στερεών Αποβλήτων του Μανχάταν.
Πρόκειται για μια ΜΚΟ που επιδιώκει την αύξηση της ανακύκλωσης, τη μείωση των στερεών αποβλήτων και την προώθηση της πολιτικής μηδενικών αποβλήτων στη Νέα Υόρκη.
Είναι επίσης συνιδρύτρια ενός συνασπισμού οργανώσεων της αμερικανικής μεγαλούπολης, του #SaveOurCompost, που σχηματίστηκε ως απάντηση στις περικοπές του δημοτικού προϋπολογισμού για την κομποστοποίηση εξαιτίας της πανδημίας COVID-19.
Τίποτε από το παρελθόν της πάντως δεν προδίκαζε την μετέπειτα πορεία της.
Είναι πτυχιούχος του Τμήματος Ασιατικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
Πριν γίνει δε η Trash Walker, η Άννα έκανε καριέρα σε επενδυτική τράπεζα.
Είχε μια καλοπληρωμένη θέση εργασίας, την οποία ωστόσο εγκατέλειψε.
Αντί αυτού, επέλεξε να περάσει επτά μήνες με εβραϊκή υποτροφία σε μια φάρμα στο αγροτικό Κονέκτικατ, όπου εργάστηκε σε εταιρεία συμβούλων για τα απόβλητα.
«Κάθε φορά», εξηγεί, «ακολουθούσα τα ενδιαφέροντά μου και προσπαθούσα να βρω κάτι που είχε νόημα για μένα».
Διαφορετική πολιτική
Πέρα από την ευαισθητοποίηση των πολιτών μέσω των social media, η Άννα έχει ως βασικό στόχο την ψήφιση νομοθεσίας για τα απόβλητα στη Νέα Υόρκη.
Μεταξύ άλλων, θέλει να περιοριστεί η σπατάλη τροφίμων σε μια πόλη όπου υπάρχουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι σε επισιτιστική ανασφάλεια.
Θέλει επίσης οι μεγάλες εταιρείες να αλλάξουν τις μη βιώσιμες πρακτικές τους.
Ζητά αυστηρότερη επιβολή ήδη νομοθετημένων μέτρων, όπως ο υποχρεωτικός από το 2016 για τις εταιρείες διαχωρισμός από τα απορρίμματα των οργανικών προϊόντων τους, κατάλληλων για κατανάλωση. Κάτι που δεν έχει στην πράξη προχωρήσει.
Προωθεί επίσης την έγκριση ενός μέτρου γνωστού ως «Δώρισε, μην Πετάς». Πρώτο στις ΗΠΑ, θα απαιτεί από τις επιχειρήσεις να κάνουν δωρεές, αντί να πετούν βασικά είδη.
Για τα οικιακά απορρίμματα, προτείνει βελτίωση των χρονοδιαγραμμάτων αποκομιδής και της διαχείρισής τους, με έμφαση στην ανακύκλωση και στην οργανική ύλη που μπορεί να κομποστοποιηθεί.
Κρίνει χρήσιμο να εκπαιδευτούν οι κάτοικοι της Νέας Υόρκης στην επαναχρησιμοποίηση των τροφίμων, ως αντίδοτο στην άσκοπη σπατάλη.
Προκρίνει την επαναχρησιμοποίηση αντικειμένων, με δωρεές και με στήριξη από τις δημοτικές αρχές, με καλύτερη διαχείριση των απορριμμάτων και με κατάλληλες υποδομές.
Η @thetrashwalker δεν είναι ωστόσο οπαδός του σχεδίου να γεμίσουν οι δρόμοι με κάδους, με εξαίρεση όσοι προορίζονται για υπολείμματα τροφής.
Σε αντίθεση με πολλούς καταστηματάρχες και κατοίκους, που διαμαρτύρονται ότι με τους κάδους θα χαθούν δεκάδες χιλιάδες θέσεις στάθμευσης, η Άννα εκφράζει φόβους ότι θα εξαλείφει η δυνατότητα ενός σωστού διαχωρισμού των απορριμμάτων και επαναχρησιμοποίησης τους, με αποτέλεσμα να καταλήγουν συλλήβδην για αποτέφρωση σε χωματερές.
«Η δημοτική αρχή εστιάζει στην αισθητική των σκουπιδιών», λέει η Άννα. «Προσπαθεί να τα διώξει από την κοινή θέα».
«Όμως αυτό δεν είναι πραγματική λύση. Παράγουμε πάρα πολλά. Καταναλώνουμε πάρα πολύ».