Σε τροχιά απόκτησης έως 40 μαχητικών F-35 μπαίνει και τυπικά η Ελλάδα ύστερα από τρεις αμερικανικές επιστολές, η μία προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη από τον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Αντονι Μπλίνκεν, η άλλη του Στέιτ Ντιπάρτμεντ προς το Κογκρέσο και η τρίτη – απάντηση στο αίτημα της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας από τον Ιούνιο του 2022 – που αναμένεται εκτός απροόπτου σήμερα προς τον υπουργό Αμυνας Νίκο Δένδια. Ταυτόχρονα με την Αθήνα η Ουάσιγκτον στέλνει και την επιστολή για τα F-16 στην Τουρκία, όπου προκάλεσε αναταράξεις η απεμπλοκή των διαδικασιών για τα ελληνικά F-35, ένα πρόγραμμα από το οποίο αποκλείστηκε η Αγκυρα. Χαρακτηριστική η επιστροφή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σε ρητορική… από τα παλιά: ο αγώνας των Τούρκων, όπως είπε μιλώντας σε υποψηφίους του κόμματός του για τις δημοτικές εκλογές στη Σμύρνη, «δεν τελείωσε όταν έριξαν τον εχθρό στη θάλασσα της Σμύρνης».
Κυβερνητικές πηγές αποδίδουν τους τόνους του Ερντογάν πρωτίστως σε πιέσεις και εσωτερικές διεργασίες στην Τουρκία, εκτιμώντας ότι τα προγραμματισμένα ελληνοτουρκικά ραντεβού (Φεβρουάριο και Μάρτιο, πριν από την επίσκεψη Μητσοτάκη στην Αγκυρα τον Απρίλιο ή τον Μάιο) θα συνδράμουν στη διατήρηση της νηνεμίας στο Αιγαίο.
«Η Ελλάδα υποστηρίζει τη συνολική ενίσχυση του ΝΑΤΟ, η οποία πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες όλων των κρατών – μελών για την ασφάλειά τους» δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης (ΕΡΤ/Hellas Journal), χαιρετίζοντας τα «θετικά βήματα προς την από μακρού αναμενόμενη προσχώρηση της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ». Επιπλέον κυβερνητικά στελέχη υπογράμμιζαν τη «σταθερή θέση» της Ελλάδας ότι ιδιαίτερα στο πλαίσιο συμμετοχής στο ΝΑΤΟ «κανένας εξοπλισμός δεν μπορεί να χρησιμοποιείται εις βάρος συμμάχου», στο πλαίσιο της αυτονόητης παραδοχής ότι ουδείς υπαγορεύει ή παρεμβαίνει στα προγράμματα των ΗΠΑ με τρίτες χώρες.
Πακέτο δωρεάν παραχωρήσεων
Σε κάθε περίπτωση οι διαδικασίες για τα ελληνικά F-35 τρέχουν, αφότου προηγήθηκαν η αποδοχή της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από τον Ερντογάν και η επιστολή του προέδρου Τζο Μπάιντεν στο Κογκρέσο για τα F-16. Στο Μαξίμου επιμένουν ότι η σχέση Αθήνας – Ουάσιγκτον είναι αυτοτελής και με «στρατηγικό βάθος», με ενδεικτικό το πρώτο μήνυμα του Μητσοτάκη: «Η πατρίδα μας θωρακίζει την άμυνά της, στέκει με γεωπολιτική ωριμότητα στον παγκόσμιο χάρτη». Μετά την επιστολή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στο Μαξίμου ακολουθεί η παραλαβή από τον Δένδια της απαντητικής επιστολής (Letter of Offer and Acceptance – LOA) στο αίτημα της Πολεμικής Αεροπορίας. Συνεπώς μπαίνει σύντομα στις ράγες η διαπραγμάτευση του τελικού συμβολαίου πώλησης των μαχητικών.
Από την επιστολή Μπλίνκεν προκύπτει και το πακέτο δωρεάν παραχωρήσεων στην Ελλάδα – «πλεονάζον υλικό» των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων. Η διαδικασία αναφέρεται με τον όρο EDA (Εxcess Defense Articles) και αφορά: δύο αεροσκάφη C-130Η, δέκα κινητήρες για τα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας P-3 Orion, τρία περιπολικά σκάφη Protector και 60 τεθωρακισμένα οχήματα μάχης τύπου Bradley, τα οποία δεν διαθέτουν σήμερα οι ελληνικές δυνάμεις. Με την ίδια διαδικασία, προωθείται στο Κογκρέσο πρόταση για μεταφορά στην Ελλάδα «έως και τεσσάρων» φρεγατών LCS. Επίσης γνωστοποιείται ότι πέραν των δύο C-130H «το υπουργείο Αμυνας εργάζεται για την παροχή δεδομένων σχετικά με τις τιμές και τη διαθεσιμότητα για την αγορά νέων C-130J από την Ελλάδα».
Σε ό,τι αφορά την ελληνική επιθυμία για απόκτηση αεροσκαφών εναερίου ανεφοδιασμού, ο Μπλίνκεν αναφέρεται στα αεροσκάφη τύπου KC-135. «Συνεχίζουμε να ενδιαφερόμαστε για τις αμυντικές δυνατότητες που η Ελλάδα θα μπορούσε να μεταβιβάσει ή να πουλήσει στην Ουκρανία» επισημαίνει ο ίδιος, συνδέοντας τις εξελίξεις με τη διεκδίκηση από την Ελλάδα («πιθανή πρόσθετη Χρηματοδότηση Ξένων Ενόπλων Δυνάμεων») επιπλέον 200 εκατ. δολαρίων ως δωρεάν βοήθεια.
Στο εσωτερικό, ο ΣΥΡΙΖΑ ζητεί ενημέρωση από την κυβέρνηση μεταξύ άλλων για το αν «έχουν τεθεί όροι από τις ΗΠΑ προς στην Τουρκία», ενώ ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Στέφανος Κασσελάκης μεταβαίνει σήμερα στο υπουργείο Αμυνας. Για «σιγή ασυρμάτου» στο πώς «θα διασφαλιστούν οι εγγυήσεις ασφαλείας» κατηγορεί την κυβέρνηση και το ΠΑΣΟΚ, αναφέροντας ότι οι «προκλητικές δηλώσεις» του Ερντογάν έρχονται «σε συνέχεια της επιτυχίας του στο ανατολίτικο παζάρι» για τα F-16.