Το τσάι και το κουλούρι ήταν δύο προϊόντα που δεν έλλειπαν από κανένα σπίτι στην Τουρκία, καθώς η τιμή τους ήταν προσιτή και για τις λαϊκές οικογένειες αλλά και για τα πιο φτωχά νοικοκυριά, κάτι μάλιστα που είχε κάνει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επικρίνει το 1993 τη «σκληρή διακυβέρνηση» Τσιλέρ για το γεγονός ότι οι πολίτες έπρεπε να ξοδεύουν χιλιάδες λίρες για να τρέφονται μόνο με κουλούρια και τσάι για έναν μήνα, ωστόσο πλέον 31 χρόνια μετά αυτές οι δηλώσεις έχουν γυρίσει μπούμερανγκ.

Το κουλούρι πλέον έχει γίνει είδος πολυτελείας, καθώς η τιμή του έχει αυξηθεί σε επίπεδα ρεκόρ μέσα σε περισσότερα από 20 χρόνια και μάλιστα στην Άγκυρα ξεπέρασε την τιμή του ψωμιού και έχει φτάσει να κοστίζει 15 λίρες. Αυτό σημαίνει 7400% από την τιμή του το 2002 και 1100% αύξηση από το 2018.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δοκιμάζει κουλούρι και πίνει τσάι κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Σαμψούντα το 2018 (Πηγή: Τουρκική προεδρία)

Ενδεικτικό είναι πως το 2002, όταν το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), ανέβηκε για πρώτη φορά στην εξουσία, ένα κουλούρι κόστιζε 0,2 τουρκικές λίρες και ένα ποτήρι τσάι 0,1 τουρκικές λίρες. Αντίστοιχα στις 10 Ιουλίου 2018 όταν η Τουρκία υιοθέτησε το προεδρικό σύστημα οι τιμές είχαν «εκτιναχθεί» ήδη μέσα σε 16 χρόνια σε 1,25 και 2,5 τουρκικές λίρες αντίστοιχα.

Οι υπολογισμοί του Ερντογάν

Οι αυξήσεις σε τιμές ρεκόρ έφεραν στο μυαλό τα «πολιτικά νιάτα» του Ερντογάν όταν πολιτευόταν με το ισλαμικό κόμμα Ευημερίας (Refah Partisi) του Νεσμετίν Ερμπακάν και την κριτική που ασκούσε στην τότε πρωθυπουργό Τανσού Τσιλέρ ότι ο κατώτατος μισθός δεν φτάνει για να αγοράσει τσάι και κουλούρι ένας πολίτης.

Τότε ο Τούρκος πρόεδρος έκανε τον «λογαριασμό του κουλουριού και του τσαγιού» σε ομιλία του που σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έκανε τότε μία 5μελης οικογένεια μόνο για τρία γεύματα την ημέρα που αποτελούνταν από ένα κουλούρι και ένα τσάι, θα έπρεπε να ξοδέψει 1.200 λίρες τον μήνα.

Ωστόσο στις δηλώσεις του Ερντογάν που έχουν αποτυπωθεί σε βίντεο είναι ενδεικτικό του πώς αλλάζουν οι καιροί, καθώς μετά από 31 χρόνια, το κουλούρι έχει φτάσει σε αύξηση-ρεκόρ στην τιμή του, ενώ και η τιμή στο τσάι έχει «εκτιναχθεί».

Έτσι μία 5μελης οικογένεια σήμερα στην Τουρκία θα πρέπει να πληρώσει 11.250 τουρκικές λίρες, δηλαδή μία αύξηση 837,5% σε αυτά τα 31 χρόνια.

«Αυτή η σκληρή κυβέρνηση δεν θεωρεί ούτε ένα ποτήρι τσάι και ένα κουλούρι άξια αυτού του αγαπημένου έθνους»

«Ο αδελφός σου έχει πάντα λογαριασμό. Πόσο για ένα ποτήρι τσάι; Πόσο για ένα κουλούρι; Έχεις τρία παιδιά, αυτή έχει τέσσερα, εσύ έχεις πέντε. Κοίτα, δεν θα φας τίποτα άλλο εκτός από τσάι και κουλούρια. Ο μήνας έχει 30 μέρες. Τι θα κάνει; Ποιος θα πληρώσει το ενοίκιο; Ποιος θα πληρώσει το ρεύμα και το νερό; Ποιος θα καλύψει τα σχολικά έξοδα των παιδιών σας; Αυτή η σκληρή κυβέρνηση δεν θεωρεί ούτε ένα ποτήρι τσάι και ένα κουλούρι άξια αυτού του αγαπημένου έθνους. Πώς θα τους ακολουθήσετε;», διερωτόταν τότε ο Ερντογάν.

Τότε σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Ερντογάν ένα ποτήρι τσάι έκανε 1 τουρκική λίρα και το κουλούρι 1,5 λίρα, οπότε ο συνδυασμός τους κόστιζε 2,5 τουρκικές λίρες. Μία οικογένεια πέντε ατόμων μόνο για ένα κουλούρι κι ένα τσάι έπρεπε να πληρώσει 12,5 τουρκικές λίρες, για τρία γεύματα 37,5 τουρκικές λίρες, περίπου δηλαδή 40 τουρκικές λίρες. Έτσι για τρία γεύματα την ημέρα σε ένα μήνα έπρεπε να πληρώσουν 1.200 τουρκικές λίρες με τον κατώτατο μισθό να ανέρχεται σε 910 τουρκικές λίρες.

Η αναγωγή σήμερα

Στο 22ο έτος διακυβέρνησης του Ερντογάν, ο υπολογισμός του τσαγιού και του κουλουριού για μια 5μελή οικογένεια σύμφωνα με την εφημερίδα Sozcu φτάνει τις 11.250 λίρες. Ένα ποτήρι τσάι κοστίζει 10 τουρκικές λίρες και ένα κουλούρι κοστίζει 15 τουρκικές λίρες. Η κατανάλωση ενός κουλουριού και ενός ποτηριού τσαγιού σε ένα μόνο γεύμα κοστίζει 25 λίρες. Για μια πενταμελή οικογένεια, ένα γεύμα κοστίζει 125 λίρες και η ημερήσια δαπάνη για κουλούρι-τσάι για τρία γεύματα φτάνει τις 375 λίρες. Αν η ίδια οικογένεια πίνει μόνο τσάι και τρώει κουλούρια για ένα μήνα, όπως λέει ο Ερντογάν, θα έπρπεπε να πληρώσει 11.250 λίρες.

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δοκιμάζει κουλούρι και πίνει τσάι κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στη Σαμψούντα το 2018 (Πηγή: Τουρκική προεδρία)

Έτσι σύμφωνα με αυτόν τον υπολογισμό ένας πολίτης που ζει με τον κατώτατο μισθό των 17.002 λιρών θα πρέπει να καλύψει τα υπόλοιπα έξοδά του με 5.572 λίρες. Όπως καταλαβαίνει κανείς είναι αδύνατο για τον ίδιο και την οικογένειά του να ζήσουν με αυτά τα χρήματα.