Μαξίμου και Μητσοτάκης δεσμεύονται, βουλευτές παραπλανούνται – Δικαστική απόφαση τους τινάζει στον αέρα

Τεχνηέντως πολιτικές –και όπως φαίνεται όχι νομικές– είναι οι δεσμεύσεις του πρωθυπουργού ως προς την παρένθετη τεκνοποίηση, καθώς το in αποκαλύπτει ότι θα μπορούν να εγγράφονται στο μητρώο του ελληνικού ληξιαρχείου τα τέκνα που θα έχουν μοναδικό γονέα έναν άντρα.

Αυτό σημαίνει ότι το Μέγαρο Μαξίμου έριξε πυροσβεστικές υποσχέσεις ότι «μπλοκάρει» την παρένθετη τεκνοποίηση για άντρες, με σκοπό να ηρεμήσει το κλίμα στο εσωτερικό της ΝΔ και στην κοινωνία με αφορμή το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια.

Όμως, στην πραγματικότητα γνώριζε ότι με βάση τόσο την ευρωπαϊκή όσο και την ελληνική νομολογία δεν μπορούσε να απαγορεύσει αυτή τη μορφή παρένθετης τεκνοποίησης.

Δημιουργείται νομολογιακό προηγούμενο από αυτή τη μοναδική απόφαση ελληνικού δικαστηρίου. Επιπλέον, στο άρθρο 10 του νομοσχεδίου η ελληνική κυβέρνηση εμμέσως πλην σαφώς αναγνωρίζει την απόφαση.

Σύμφωνα με έγκριτους νομικούς, με απόφαση του ελληνικού δικαστηρίου, την οποία παρουσιάζει αποκλειστικά το in, νομιμοποιείται εμμέσως η παρένθετη τεκνοποίηση από άντρες.

Η ίδια η κυβέρνηση επίσης με το άρθρο 10 στο κυβερνητικό νομοσχέδιο αναγνωρίζει τη διαδικασία, αν και με νομική δημιουργική ασάφεια.

«Εμείς δεν θα πειράξουμε καθόλου το καθεστώς της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Αυτή η έννοια, δηλαδή, γυναικών οι οποίες μετατρέπονται σε μηχανές παραγωγής παιδιών κατά παραγγελία, όπως είπε ο αρχηγός της Αντιπολίτευσης, «θέλω ένα αγόρι και δεν με ενδιαφέρει ποια θα το γεννήσει», αυτό δεν πρόκειται να γίνει», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης μιλώντας προσφάτως στην ΕΡΤ. Και συνέχισε: Θέλω να είμαι απολύτως σαφής, άρα δεν κάνουμε τίποτα στο καθεστώς της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Δεν αλλάζουμε τίποτα. Αυτή είναι μια σημαντική διαφοροποίηση από την πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ.

Ερωτηθείς από τον δημοσιογράφο «δηλαδή τι εννοείτε, παραδείγματος χάρη;», Ο πρωθυπουργός απαντά: «Εννοώ, παραδείγματος χάρη, ένας άντρας μόνος του να μπορεί να χρησιμοποιήσει παρένθετη μητέρα για να κάνει παιδί. Αυτό δεν θα επιτραπεί στην Ελλάδα. Είμαι πολύ σαφής δηλαδή στο τι θα κάνουμε και πολύ σαφής στο τι δεν θα κάνουμε. Δεν θα υπάρχει στο νομοσχέδιο «Γονέας 1», «Γονέας 2»». Σε άλλο σημειο της συνέντευξης αναφέρει ο κ. Μητσοτάκης: «Δεν ξέρω αν το γνωρίζετε μια γυναίκα μόνη μπορεί να υιοθετήσει. Ένας άντρας μόνος μπορεί να υιοθετήσει. Ξέρετε από πότε επιτρέπεται αυτό στην Ελλάδα; από το 1946».

Πάντως, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρει επίσης στην ίδια συνέντευξη για τα παιδιά από παρένθετες μητέρες ότι: «Τα παιδιά θα έχουν πάντα ισότιμα δικαιώματα, αλλά νέα παιδιά, καινούργια παιδιά, δεν θα μπορούν να γεννηθούν στην Ελλάδα με αυτόν τον τρόπο. Ωστόσο, τα παιδιά που έχουν ήδη γεννηθεί ο πρωθυπουργός είπε ότι προφανώς, αυτές τις περιπτώσεις κοιτάμε να καλύψουμε».

Το Μαξίμου προσπαθεί να κατευνάσει τις δεξιές αντιδράσεις, την ώρα που έμμεσα αναγνωρίζει την παρένθετη τεκνοποίηση για άντρες

Εύλογα εγείρεται το πολιτικό ερώτημα εάν η στάση της κυβέρνησης απέναντι στους ίδιους τους βουλευτές της ήταν κάπως υποκριτική. Ουσιαστικά από τη μια προσπαθεί να αποφύγει ένα ντόμινο γαλάζιων παραιτήσεων και το αντικειμενικό πολιτικό κόστους που αυτές συνεπάγονται, ενώ από την άλλη φέρνει πλαγίως στη Βουλή την αναγνώριση της παρένθετης τεκνοποίησης και για τους άντρες.

Και αυτό γιατί τα περί «απαγόρευσης» της απόκτησης τέκνου από άντρα μέσω παρένθετης διαδικασίας έχει νομικά κενά, καθώς καταπέφτει σε πρόσφατη απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών του Σεπτεμβρίου 2023.

Σύμφωνα με αυτή την απόφαση, το ελληνικό κράτος δεν μπορεί να αρνηθεί να καταχωρήσει στο ληξιαρχείο τέκνο με μόνο γονέα τον πατέρα (δηλαδή χωρίς να υπάρχει μητέρα) και το οποίο ήρθε στη ζωή με διαδικασία παρένθετης μητρότητας. Δημιουργείται δεδικασμένο και έτσι ένας άντρας δεν αποκλείεται να αποκτήσει τέκνο με παρένθετη τεκνοποίηση, εφόσον η διαδικασία πραγματοποιηθεί στο εξωτερικό.

Ομοίως, δε το κυβερνητικό νομοσχέδιο ( άρθρο 10), σε αντίθεση με τις υποτίθεται «κόκκινες γραμμές» της ΝΔ, προβλέπει και αναγνωρίζει τη γονεϊκή σχέση που έχει δημιουργηθεί στο εξωτερικό, ακόμη και αν αυτή προέρχεται από διαδικασία παρένθετης μητρότητας που έχει κινήσει άντρας.

Αυτή η απόφαση αλλάζει τα πάντα σχετικά με το πως δηλώνονται τα παιδιά στην Ελλάδα. Διότι μέχρι και πριν από αυτή την απόφαση δεν υπήρχε ούτε η νομική, ούτε η τεχνική δυνατότητα να καταγραφεί στο ληξιαρχείο παιδί με μοναδικό γονιό έναν άντρα.

Δηλαδή, παρά το γεγονός ότι το ελληνικό πλαίσιο δεν αναγνωρίζει απόκτηση τέκνου μέσω παρένθετης μητρότητας από άντρα εν τέλει δημιουργείται νομολογιακό προηγούμενο από αυτή τη μοναδική απόφαση ελληνικού δικαστηρίου. Επιπλέον, στο άρθρο 10 του νομοσχεδίου η ελληνική κυβέρνηση εμμέσως πλην σαφώς αναγνωρίζει την απόφαση.

Επομένως είναι σαφής ο πολιτικός ελιγμός της κυβέρνησης της ΝΔ με αυτό το… στρίβειν δια του εξωτερικού. Όπως επίσης είναι ξεκάθαρες οι πολιτικές «ασφάλειες» που χρησιμοποιηθεί το Μέγαρο Μαξίμου για να μην σηκώσει θύελλα στη ΝΔ, για ένα θέμα επικίνδυνο για το κόμμα το οποίο έχει δεξιά χαρακτηριστικά.

Όμως, και για το νομικό σκέλος προκύπτουν ερωτήματα σχετικά με τις περιπτώσεις απόκτησης τέκνων μέσω της υποβοηθούμενης διαδικασίας, καθώς έπειτα δηλαδή από την εν λόγω απόφαση του ελληνικού δικαστηρίου δημιουργείται παράθυρο και για άλλες περιπτώσεις.

Σχολιάζοντας σχετικά η δικηγόρος Μίκα Τσίμπου που χειρίστηκε την υπόθεση για τη δικηγορική εταιρείας Κάπος και συνεργάτες, η συγκεκριμένη απόφαση είναι ένα βήμα προς τη διεκδίκηση δικαιωμάτων ίσης μεταχείρισης ανδρών – γυναικών στα θέματα της οικογένειας, της τεκνοθεσίας και της ίσης μεταχείρισης του κράτους στα παιδιά όλων των Ελλήνων. Το κενό της άνισης μεταχείρισης μεταξύ των ανδρών και των γυναικών που υπάρχει στην Ελλάδα θα καταλήξει νομοτελειακά σε μία νέα καταδίκη της Ελλάδας στ Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Όμως, αυτό εμμέσως πλην σαφώς αναιρεί τα επιχειρήματα της κυβέρνησης, η οποία επιμένει να υποστηρίζει ότι δεν προβλέπεται αναγνώριση της παρένθετης διαδικασίας από άνδρες. Και αυτό γιατί ήταν ένα ελληνικό δικαστήριο που έκρινε ότι το δημόσιο έχει την υποχρέωση να εγγράψει κανονικά στο ληξιαρχείο τα τέκνα που αποκτώνται με αυτή τη διαδικασία της παρένθετης μητρότητας και έχουν ως μόνο γονέα έναν άντρα.

Τι ισχύει τώρα, και τι αλλάζει

Σύμφωνα με το υφιστάμενο πλαίσιο στην Ελλάδα μία γυναίκα μπορεί να αποκτήσει παιδί με τη διαδικασία της παρένθετης τεκνοποίησης, χωρίς να έχει σύντροφο ή να είναι παντρεμένη, στη βάση ορισμένων προϋποθέσεων, που αφορούν κυρίως ιατρικούς λόγους (γονιμότητα κ.λπ.)

Το αντίστοιχο όμως δεν ισχύει για έναν άντρα καθώς στην Ελλάδα δεν υπάρχει καν σχετική πρόβλεψη.

Επομένως, η διαδικασία της παρένθετης μητρότητας δεν μπορεί να γίνει στην Ελλάδα από άντρα, αλλά μπορεί να γίνει στο εξωτερικό. Όμως, η συγκεκριμένη δικαστική απόφαση δημιουργεί νομολογιακό προηγούμενο ώστε αυτή η διαδικασία να μπορεί να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα, καθώς αναγνωρίζει τον πατέρα ως μοναδικό γονέα.

Συνακόλουθα, το ελληνικό δικαστήριο αφήνει παράθυρο και για άλλες περιπτώσεις, δηλαδή όσοι επιθυμούν να αποκτήσουν παιδί χωρίς να υπάρχει μητέρα ενδεχομένως να μπορούν εφόσον η διαδικασία γίνει πρώτα στο εξωτερικό.

Η ταλαιπωρία των παιδιών

Ενδεικτικό της θεσμικής παράνοιας που ισχύει έως σήμερα είναι ότι το παιδί, το οποίο αφορά η συγκεκριμένη απόφαση είναι τέκνο Έλληνα, αλλά το ελληνικό κράτος δεν το αναγνωρίζει, ούτε του παρέχει κοινωνική ασφάλιση, ούτε του επιτρέπει να εγγραφεί στο σχολείο.

Την ίδια ακριβώς διαδικασία άλλο ευρωπαϊκό κράτος την αναγνώρισε σε ένα μήνα από την αίτηση, ενώ στην Ελλάδα πάνε περισσότερα από τέσσερα χρόνια. Ακόμα δεν έχει τελειώσει η διαδικασία, όχι γιατί δεν έχει ψηφιστεί το νομοσχέδιο, ούτε γιατί αμφισβητείται νομικά, αλλά γιατί υπάρχει γραφειοκρατία.

Η συγκεκριμένη απόφαση επομένως, συνδυαστικά με το άρθρο 10 δίνει εμμέσως μία λύση στο να απευθύνει ένα ζευγάρι στο εξωτερικό, όπου ο νόμος επιτρέπει την παρένθετη διαδικασία από άντρα. Στη συνέχεια μπορεί να ανοίξει η διαδικασία για να αναγνωριστεί από το ελληνικό κράτος.

Τι αναφέρει το άρθρο 10 του κυβερνητικού νομοσχεδίου

Το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια περιλαμβάνει το άρθρο 10, το οποίο προβλέπει τις περιπτώσεις αναγνώρισης γονεϊκής σχέσης στο εξωτερικό, (όπως είναι και η παρένθετη τεκνοποίηση). Όμως, αυτό ισοδυναμεί με αναγνώριση της παρένθετης τεκνοποίησης και από άντρες.

Ειδικότερα:

Άρθρο 10.

«Γονεϊκή σχέση που έχει δημιουργηθεί στο εξωτερικό 1. Σχέση γονέα ή γονέων και τέκνου που έχει καταχωριστεί σε δημόσια έγγραφα ή δικαστική απόφαση τρίτης χώρας αναγνωρίζεται στην Ελλάδα, τηρουμένων και των διατάξεων για την αναγνώριση δικαστικών αποφάσεων όπου αυτή είναι απαραίτητη, ανεξαρτήτως του φύλου του ενός ή των δύο γονέων και της πρόβλεψης ή μη του τρόπου δημιουργίας της ως άνω σχέσης στο εσωτερικό δίκαιο. Δημόσια αρχή, δικαστήριο ή τρίτος δεν δύναται να αντιταχθεί στην αναγνώριση της γονεΐκής σχέσης του πρώτου εδαφίου που έχει δημιουργηθεί στο εξωτερικό ή στις συνέπειες από την αναγνώριση αυτή. Με την επιφύλαξη της παρ. 2, οι προξενικές αρχές και το Ειδικό Ληξιαρχείο υποχρεούνται σε καταχώριση πράξης αλλοδαπής δημόσιας αρχής που αποτυπώνει γονεϊκή σχέση που έχει ιδρυθεί σύμφωνα με τους κανόνες της οικείας έννομης τάξης και με τήρηση των εκεί προβλεπομένων διατυπώσεων. 2. Ειδικώς στην περίπτωση υιοθεσίας από συζύγους του ίδιου φύλου ή υιοθεσίας του παιδιού του ενός συζύγου από τον άλλο σύζυγο του ίδιου φύλου που έχει τελεστεί στο εξωτερικό κατά το δίκαιο του τόπου τέλεσής της, η υιοθεσία αναγνωρίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, από τον χρόνο που έγινε, με την επιφύλαξη του άρθρου 23 του Αστικού Κώδικα».

Από το 2021 παλεύει ο γονιός με το ελληνικό κράτος

Μέχρι σήμερα, αυτό το παιδί δεν φαίνεται να έχει γονέα για το ελληνικό κράτος, αν και είναι Έλληνας στο γένος και μένει στην Ελλάδα. Σημαίνει πρακτικά, ότι δεν μπορεί να γραφτεί στο σχολείο και δεν έχει ασφάλιση.

Πριν από κάποια χρόνια, ο πατέρας του σημερινού ανηλίκου προχώρησε σε διαδικασία να αποκτήσει παιδί με παρένθετη μητέρα στην Αμερική, που περιλαμβάνεται στις χώρες όπου αυτό επιτρέπεται. Αυτή η διαδικασία, σημειωτέον, μπορεί να στοιχίζει αρκετές χιλιάδες ευρώ.

Έλαβε την απόφαση του αμερικανικού δικαστηρίου, το οποίο τον αναγνωρίζει ως μοναδικό γονέα και στη συνέχεια ζήτησε από τα ελληνικά δικαστήρια το δεδικασμένο της απόφασης των ΗΠΑ να έχει ισχύ και στην Ελλάδα (διότι είναι Έλληνας στην ιθαγένεια).

Βγήκε το πρώτο δικαστήριο τον Ιανουάριο του έτους 2021, η οποία απεφάνθη ότι όντως πρέπει αυτή η απόφαση να έχει ισχύ και στην Ελλάδα. Δηλαδή, ότι είναι ο μοναδικός γονέας και πρέπει να φαίνεται ως ο πατέρας του παιδιού.

Η άρνηση του ελληνικού ληξιαρχείου

Με βάση αυτή την απόφαση, ο πατέρας κατέθεσε τότε αίτημα στο ελληνικό ληξιαρχείο προκειμένου για να γίνει καταχώρηση. Ωστόσο το ληξιαρχείο το απέρριψε το αίτημα γιατί επικαλέστηκε ότι στην Ελλάδα η παρενθεσία είναι νομικά επιτρεπτή μόνο για γυναίκες και όχι για άνδρες.

Η νομική περιπέτεια για τον γονέα και το παιδί δεν σταματάει εκεί. Μετά από νομικές ενέργειες σχεδόν τριών ετών, το 2023, το Πρωτοδικείο Αθηνών εξέδωσε δεύτερη απόφαση. Και έτσι αναγκάστηκε η ληξίαρχος να εγγράψει το παιδί στο μητρώο του ληξιαρχείου. Οι παραπάνω αποφάσεις του ελληνικού δικαστηρίου, έχουν ήδη κοινοποιηθεί στον εισαγγελέα ο οποίος δεν άσκησε έφεση και άρα η απόφαση είναι τελεσίδικη.