Τον Αύγουστο του 2018, οι ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ αποφάσισαν αιφνιδιαστικά να διακόψουν την ετήσια οικονομική τους βοήθεια, ύψους 300 εκατομμυρίων δολαρίων, στην UNRWA, την Υπηρεσία Αρωγής και Εργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή. Το Ισραήλ κατηγορούσε ήδη από χρόνια την Υπηρεσία ότι «διαιωνίζει» την αραβοϊσραηλινή σύγκρουση, συντηρώντας την ιδέα ότι μεγάλος αριθμός Παλαιστινίων είναι πρόσφυγες που έχουν δικαίωμα επιστροφής. Κι εντούτοις, δεν ενθουσιάστηκε με την κίνηση αυτή.

Σύμφωνα με τότε αναφορές σε ισραηλινά ΜΜΕ, το κατεστημένο ασφαλείας της χώρας προειδοποίησε την κυβέρνηση πως η Δυτική Οχθη και η Γάζα εξαρτώνταν από τη βοήθεια της UNRWA στους προσφυγικούς καταυλισμούς, και ότι οι περικοπές ήταν πιθανό «να πλήξουν την οικονομία, πρωτίστως στη Γάζα, και να ενισχύσουν τη Χαμάς». Προειδοποίησε επίσης πως η UNRWA ετοιμαζόταν να απολύσει χιλιάδες δασκάλους, κάτι που θα μπορούσε «να επηρεάσει τη συμπεριφορά των εφήβων στους προσφυγικούς καταυλισμούς και να αυξήσει τις προστριβές με τους ισραηλινούς στρατιώτες». Οπως λέει λοιπόν στη Haaretz η δρ Εϊνάτ Βιλφ, μία πρώην ισραηλινή βουλευτής και ερευνήτρια, «το Ισραήλ πολέμησε με νύχια και με δόντια την απόφαση, και μόνο όταν κατάλαβε ότι ο Τραμπ ήταν αποφασισμένος τον “ευχαρίστησε” κι έπειτα έτρεξε αμέσως στη Γερμανία να της ζητήσει να αυξήσει τη χρηματοδότησή της προκειμένου να αντισταθμίσει τα κονδύλια που κόβονταν. Εκτοτε, η Γερμανία είναι η δεύτερη πηγή χρηματοδότησης της UNRWA».

Περίπου την ίδια εποχή, το 2019, η οργάνωση ενεπλάκη σε ένα μεγάλο σκάνδαλο διαφθοράς, καθώς εσωτερική έρευνα του ΟΗΕ εντόπισε κρούσματα διαφθοράς, νεποτισμού και σεξουαλικής παρενόχλησης μεταξύ της ηγεσίας της. Ανάμεσα σε άλλα, υποστηρίχθηκε ότι ο τότε γενικός επίτροπος της UNRWA, Πιερ Κράχενμπελ, είχε διορίσει τη Μαρία Μοχαμεντί, με την οποία διατηρούσε δεσμό, σε ανώτερη θέση με ετήσιο μισθό 200.000 δολαρίων και ότι οι δυο τους διήγαν πολυτελή βίο εις βάρος της οργάνωσης. Ο Κράχενμπελ παραιτήθηκε και δύο ακόμα αξιωματούχοι αποχώρησαν εξαιτίας άλλων καταγγελιών. Νέος γενικός επίτροπος ανέλαβε ο Φιλίπ Λαζαρινί.

To 2021, η UNRWA βρέθηκε εκ νέου στο στόχαστρο, λόγω του περιεχομένου των βιβλίων (της Παλαιστινιακής Αρχής) που διδάσκονται στα 700 σχολεία τα οποία διαχειρίζεται σε παλαιστινιακούς καταυλισμούς σε ολόκληρο τον κόσμο, τα 284 από αυτά στη Γάζα. Ο ίδιος ο Λαζαρινί αναγκάστηκε να παραδεχθεί ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου την παρουσία αντισημιτικού περιεχομένου, υποκίνησης σε βία και εξύμνησης τρομοκρατικών ενεργειών στα επίμαχα σχολικά εγχειρίδια.

Τον Μάιο του 2022, η ΕΕ ανακοίνωσε ότι θα περιέκοπτε κατά 40% τη χρηματοδότηση της UNRWA. Η Βρετανία την έκοψε στο μισό. Η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ κατά δεκάδες ποσοστιαίες μονάδες. Στις ΗΠΑ, η νέα κυβέρνηση Μπάιντεν ανακοίνωσε πως θα επαναλάμβανε τη βοήθεια προς την UNRWA, χορηγώντας της 150 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, αλλά από όρους: να δεσμευτεί στη διατήρηση ενός ουδέτερου ρόλου, να αποτρέπει την είσοδο όπλων στις εγκαταστάσεις της καθώς και την αθέμιτη χρήση αυτών των τελευταίων, και να λάβει μέτρα για την εξυγίανση των σχολικών εγχειριδίων που διδάσκονται στα σχολεία της.

Ας κρατήσουμε δύο δεδομένα. Το πρώτο: μετά τη Χαμάς και την Παλαιστινιακή Αρχή, η UNRWA είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στη Λωρίδα της Γάζας, όπου απασχολεί κάπου 13.000 ανθρώπους. Το δεύτερο: η Χαμάς είναι το μεγαλύτερο πολιτικο-κοινωνικο-θρησκευτικό κίνημα στη Γάζα και κυριαρχούσε εδώ και σχεδόν 17 χρόνια σε όλους τους τομείς της ζωής στον παλαιστινιακό θύλακο. Ας δεχθούμε τώρα, χάριν της συζήτησης, όλες τις ισραηλινές καταγγελίες, από τις περισσότερο έως τις λιγότερο αληθοφανείς: ότι 12 εργαζόμενοι της UNRWA στη Γάζα ενεπλάκησαν – οι έξι συμμετείχαν – στην τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου· ότι ένα 10% των εργαζομένων της είναι μέλη της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ· ότι σχεδόν το 50% είναι συγγενείς πρώτου βαθμού μελών των δύο οργανώσεων· ότι η Χαμάς έχει διεισδύσει πλήρως στην UNRWA· ότι η οργάνωση προσέλαβε μαζικά τρομοκράτες και βασίστηκε στη Χαμάς για τη διανομή βοήθειας.

Εστω ότι όλα αυτά ισχύουν. Το Ισραήλ σίγουρα δεν μπορεί να διακόψει κάθε δεσμό με την UNRWA μετά την απόφαση που έλαβε πρόσφατα το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, προειδοποιώντας το πως η άρνηση παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα θα μπορούσε να θεωρηθεί πράξη γενοκτονίας. Εκτός αν ο ισραηλινός στρατός αποφασίσει ότι θέλει να διανείμει τρόφιμα, νερό και ιατρικά είδη σε 2 εκατομμύρια εξαθλιωμένους Παλαιστίνιους στη Γάζα, χρειάζεται την UNRWA για να το κάνει. Οσο για τους δυτικούς δωρητές που έχουν αναστείλει τη χρηματοδότησή της, μάλλον είναι θέμα χρόνου να αναθεωρήσουν. Γιατί εναλλακτική επιλογή στην UNRWA δεν υφίσταται. Και η οργάνωση δεν είναι αιτία του προβλήματος, στη χειρότερη περίπτωση είναι απλώς ένα σύμπτωμα. Το οποίο μπορεί να εξαφανιστεί μόνο αν το Ισραήλ και οι εταίροι του βρουν μια βιώσιμη λύση για τα δεινά της Γάζας – η οποία δεν μπορεί παρά να αποτελέσει μέρος μιας ευρύτερης διπλωματικής λύσης, αποδεκτής από τους Παλαιστίνιους. Μόνο που η κυβέρνηση του Ισραήλ απορρίπτει από χρόνια μια τέτοια λύση.

Τελευταία Νέα