Είναι η πρώτη φορά που το Σιν Φέιν, για χρόνια ο πολιτικός βραχίονας του IRA, αναλαμβάνει τα πολιτικά ηνία της Βόρειας Ιρλανδίας. Η πρώτη φορά που μια Ρεπουμπλικανή, η 47χρονη Μισέλ Ο’ Νιλ, διορίζεται από το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας, το Στόρμοντ, πρώτη υπουργός της. Ενα ιστορικό βήμα για τη βρετανική επαρχία που σημαδεύτηκε από τρεις δεκαετίες αιματηρών συγκρούσεων, τις επονομαζόμενες «Ταραχές», και στην οποία κυριαρχούσαν επί δεκαετίες οι ενωτικοί. Κατά την παρθενική ομιλία της το Σάββατο η Ο’ Νιλ υποσχέθηκε ότι «θα είμαι πρώτη υπουργός για όλους», δεσμεύτηκε να συνεργαστεί «με όλους τους συναδέλφους μου στον Βρετανικό Ενωτισμό» και επαναβεβαίωσε τις κοινωνικές και οικονομικές προτεραιότητές της.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε ωστόσο χθες, όταν ρωτήθηκε αν προβλέπει δημοψήφισμα για την ένωση του νησιού τα επόμενα 10 χρόνια, απάντησε: «Ναι. Πιστεύω πως είμαστε σε μια δεκαετία ευκαιριών».
Το μποϊκοτάζ
Ως επικεφαλής του Σιν Φέιν στη Βόρεια Ιρλανδία, η Μισέλ Ο’ Νιλ θα έπρεπε κανονικά να είχε αναλάβει τοπική πρωθυπουργός από την άνοιξη του 2022, μετά τις εκλογές που ανέδειξαν, για πρώτη φορά, το Σιν Φέιν πρώτο κόμμα. Ομως το ενωτικό DUP μποϊκόταρε την κυβέρνηση διαμοιρασμού της εξουσίας την οποία προβλέπει η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής που έβαλε τέλος, το 1998, στις «Ταραχές»: αντιδρούσε στις εμπορικές ρυθμίσεις μετά το Brexit, τις οποίες κατήγγειλε ως απειλή για τη θέση της Βόρειας Ιρλανδίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η συμφωνία-πλαίσιο του Ουΐνδσορ που συμφωνήθηκε μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών τον περασμένο Φεβρουάριο και πολύ περισσότερο οι εγγυήσεις που έλαβε το DUP την περασμένη εβδομάδα από την κυβέρνηση Σούνακ ότι η διακίνηση αγαθών μεταξύ Βρετανίας και Βόρειας Ιρλανδίας θα είναι πρακτικά απαλλαγμένη από τελωνειακούς ελέγχους επέφεραν άρση του μποϊκοτάζ και την εκλογή της Ο’ Νιλ. Τη θέση του αναπληρωτή πρώτου υπουργού, το πόστο στο οποίο αρκούνταν επί δεκαετίες το Σιν Φέιν μέχρι που το Brexit έφερε τα πάνω κάτω, ανέλαβε εκ μέρους του DUP η Εμα Λιτλ-Πέντζλι.
Διαμοιρασμός εξουσίας
«Μπορούμε να έχουμε διαμοιρασμό της εξουσίας, μπορούμε να φροντίσουμε ώστε να είναι σταθερή, μπορούμε να δουλέψουμε μαζί κάθε μέρα σε ό,τι αφορά τις δημόσιες υπηρεσίες και [ταυτόχρονα] να επιδιώκουμε τους θεμιτούς στόχους μας» δήλωσε χθες η 47χρονη Ο’ Νιλ στο Sky News αναφερόμενη στην ένωση της Βόρειας Ιρλανδίας με τη Δημοκρατία της Ιρλανδίας. Ενα δημοψήφισμα για την ένωση, πάντως, είναι στη διακριτική ευχέρεια της βρετανικής κυβέρνησης. Και σύμφωνα με την πιο πρόσφατη δημοσκόπηση, που πραγματοποιήθηκε τον Δεκέμβριο από την Ipsos, παρότι στη Δημοκρατία της Ιρλανδίας ένα 66% των πολιτών στηρίζει την ενοποίηση, μόλις ένα 30% των πολιτών της Βόρειας Ιρλανδίας επιθυμεί το ίδιο.
