Ευρωεκλογές

Τι είδους κάλπες είναι οι ευρωκάλπες;  Αν πιστέψει κάποιος τα πρωθυπουργικά λεγόμενα τις προάλλες, «δεν είναι κάλπες που προσφέρονται μόνο για κομματική καταγραφή ισχύος, ούτε πολύ περισσότερο για την αποστολή ανέξοδων μηνυμάτων διαμαρτυρίας προς εσωτερική κατανάλωση».

Στην περίπτωση που θέσει το ερώτημα σε έναν εκλογολόγο, βέβαια, θα πάρει μια τελείως διαφορετική απάντηση. Οι πιο πολλοί επαγγελματίες μελετητές των εκλογικών αναμετρήσεων, αν όχι όλοι, συμφωνούν πως τα στοιχεία από τα αρχεία τους δείχνουν ότι οι ευρωεκλογές είναι η ιδανική ευκαιρία για χαλαρή ψήφο. Οι ψηφοφόροι τείνουν να τις εκμεταλλεύονται προκειμένου να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για τους κυβερνώντες.

Οι κομματικές ταυτίσεις – ή ό,τι έχει απομείνει από αυτές – δεν δουλεύουν όσο στις εθνικές εκλογές. Οι υποψήφιοι δεν μπορούν να βοηθήσουν πολύ γιατί δεν έχουν στενούς δεσμούς με τους εκλογείς τους, όπως συμβαίνει στις αυτοδιοικητικές, αφού η εκλογική τους περιφέρεια είναι το σύνολο της επικράτειας. Τα ποσοστά των μικρών κομμάτων είθισται να τσιμπούν, μια και δεν ψηφίζει κανείς για να βγάλει κυβέρνηση.

Κριτήρια

Σύμφωνα δε με τους πιο κυνικούς, δεδομένου του μάλλον περιορισμένου ρόλου που διαδραματίζει το Ευρωκοινοβούλιο στη χάραξη των πολιτικών της ΕΕ – οι οποίες κυρίως αποφασίζονται από την Κομισιόν και τις συνόδους των ευρωπαίων ηγετών –, τα κριτήρια της εκλογικής συμπεριφοράς επηρεάζονται περισσότερο από την εσωτερική πολιτική κατάσταση παρά από ευρωπαϊκά ιδεώδη ή οράματα.

Για να το πούμε με λιγότερα λόγια: οι κάλπες των ευρωεκλογών είναι οι κατεξοχήν κατάλληλες για να πει το εκλογικό σώμα και τι σκέφτεται για το ελληνικό πολιτικό σύστημα και πώς αξιολογεί τις κυβερνητικές επιδόσεις. Η μέχρι τώρα εμπειρία το αποδεικνύει. Τον Μάιο του 2014, φέρ’ ειπείν, φάνηκε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έρχεται. Τον ίδιο μήνα του 2019 βάφτηκε για πρώτη φορά γαλάζιος ο χάρτης.

Το 2004, ένα τρίμηνο μετά το πάρτι στις 7 του Μάρτη, επιβεβαιώθηκε η «καταλληλότητα» του νεοκαραμανλισμού. Τον Ιούνιο του 2024, λοιπόν, οι πιθανότητες να διαλέξουν ψηφοδέλτιο οι ψηφοφόροι έχοντας στο πίσω μέρος του μυαλού τους τις Βρυξέλλες είναι μικρές. Τόσο μικρές, μάλιστα, ώστε να εξηγούν γιατί κυβερνητικοί ξορκίζουν από τώρα όποιες συνήθειες πίσω από τα παραβάν συνεπάγονται την αποσυσπείρωση του πρώτου κόμματος.