Το 75% των θυμάτων σε περιπτώσεις παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης και σεξουαλικής εκμετάλλευσης γνωρίζουν τους κακοποιούς τους, οι οποίοι προέρχονται από τον έμπιστο κύκλο τους και είναι είτε από την οικογένειά τους είτε κάποιο άλλο κοντινό τους πρόσωπο, δηλώνει η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ντουμπράβκα Σουίτσα, στη συνέντευξή της στα «ΝΕΑ» με αφορμή την πρόταση της Κομισιόν για την επικαιροποίηση των κανόνων ποινικού δικαίου σχετικά με τη σεξουαλική κακοποίηση και τη σεξουαλική εκμετάλλευση των παιδιών. Η αρμόδια για το Δημογραφικό και τη Δημοκρατία επίτροπος προειδοποιεί ότι οι περιπτώσεις παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης αυξάνονται ανησυχητικά και παροτρύνει τα κράτη-μέλη να αντιμετωπίσουν με σοβαρότητα το πρόβλημα.
Η Οδηγία του 2011
«Συνειδητοποιήσαμε ότι θα πρέπει να ενισχυθεί περαιτέρω η Οδηγία του 2011 προκειμένου να καλυφθούν τα υφιστάμενα ή τα νέα κενά που μπορεί να ανακύψουν έκτοτε. Με το νέο πλαίσιο ενισχύουμε τους εθνικούς κανόνες για τη διερεύνηση, τη δίωξη, προκειμένου να επιτρέψουμε την αποτελεσματική καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης παιδιών και να βελτιώσουμε την πρόληψη καθώς και την παροχή βοήθειας προς τα θύματα» λέει η αντιπρόεδρος της Κομισιόν. Οπως επεξηγεί μεταξύ άλλων, οι αναθεωρημένοι κανόνες διευρύνουν τους ορισμούς των αδικημάτων και θεσπίζουν αυστηρότερες ποινές και ειδικότερες απαιτήσεις για την πρόληψη και την παροχή βοήθειας στα θύματα.
Η διαδικτυακή κακοποίηση
«Υπάρχουν διαφορετικά ζητήματα. Το πρώτο είναι η ποινικοποίηση νέων μορφών διαδικτυακής σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών. Δεύτερον, να επιτραπεί στα θύματα να αναζητήσουν δικαιοσύνη όταν είναι 18 ετών, και μπορεί το χρονικό διάστημα που μπορούν να το κάνουν να διαρκέσει έως και 20, ακόμα και 30 χρόνια μετά τη διάπραξη του αδικήματος. Με τον τρόπο αυτόν αυξάνουμε τον χρόνο δίωξης για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, επειδή μερικές φορές τα παιδιά δεν το γνωρίζουν. Με τους νέους κανόνες, οι δράστες δεν θα μείνουν ατιμώρητοι» τονίζει.
Οι νέοι κανόνες ορίζουν ότι οι παραγραφές δεν θα αρχίσουν να τρέχουν προτού το θύμα συμπληρώσει τα 18. Από τα 18, η παραγραφή δεν θα λήξει έως ότου τα θύματα είναι τουλάχιστον 38, 43 ή 48 ετών, ανάλογα με τα αδικήματα. «Τρίτον, βελτιώνουμε τα μέτρα πρόληψης και ευαισθητοποίησης για την προστασία των παιδιών, ενισχύουμε τη βοήθεια σε παιδιά θύματα και ενηλίκους που έχουν επιβιώσει τέτοιων περιστατικών, και απαιτούμε από τα κράτη-μέλη να ιδρύσουν εθνικές αρχές για να αυξήσουν τον συντονισμό και την ανταλλαγή δεδομένων μεταξύ όλων των παραγόντων» λέει η κροάτισσα επίτροπος.
Η ενίσχυση των κανόνων
«Η σεξουαλική κακοποίηση και εκμετάλλευση των παιδιών αυξάνεται. Το 2020 αναφέρθηκαν 1 εκατομμύριο περιπτώσεις σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών, ενώ το 2022 οι αριθμοί έχουν αυξηθεί σε 1,5 εκατομμύριο περιπτώσεις. Αυτό είναι ανησυχητικό και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο επικαιροποιούμε την Οδηγία» επισημαίνει. «Τα κρούσματα που αναφέρθηκαν αφορούν περιστατικά τόσο μέσω Διαδικτύου όσο και εκτός, αλλά βλέπουμε ότι οι διαδικτυακές περιπτώσεις όπου ένα παιδί πέφτει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης αυξάνονται. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι το 75% των θυμάτων γνωρίζουν τους κακοποιούς τους, οι οποίοι προέρχονται από τον έμπιστο κύκλο τους και είναι είτε από την οικογένειά τους είτε κάποιο κοντινό τους πρόσωπο.
Πρέπει οι κανόνες να ενισχυθούν, καθώς οι περιπτώσεις αυξάνονται. Τέτοια περιστατικά μπορεί να προκαλέσουν τραύμα για όλη τη ζωή ενός παιδιού. Το πρόβλημα είναι ότι οι νέες τεχνολογίες και η ψηφιακή εποχή προσφέρουν πολλές ευκαιρίες αλλά αυξάνουν την απειλή της παιδικής κακοποίησης. Οι κανόνες μας δεν αφορούν μόνο τα παιδιά και τους νέους, αλλά και τους γονείς, τους φροντιστές, τους δασκάλους, τους εκπαιδευτικούς, τους υπευθύνους χάραξης πολιτικής και τη βιομηχανία, που σημαίνει τις εταιρείες τεχνολογίας. Τα παιδιά εκτίθενται σε τεράστιους κινδύνους». Οπως λέει, οι αναθεωρημένοι κανόνες συμπληρώνουν την πρόταση κανονισμού της Επιτροπής, που θεσπίζει υποχρεώσεις που υπέχουν οι διαδικτυακές εταιρείες να εντοπίζουν, να καταγγέλλουν και να αφαιρούν υλικό σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από τις υπηρεσίες τους.
«Θα διασφαλίσει ότι ποινικοποιούνται όλες οι μορφές σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών στο Διαδίκτυο, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επιτρέπονται ή διευκολύνονται από τις τεχνολογικές εξελίξεις» λέει. Επίσης, επεξηγεί η κυρία Σουίτσα, σύμφωνα με την πρόταση θα καταστεί υποχρεωτική η καταγγελία αδικήματος τουλάχιστον από επαγγελματίες που εργάζονται σε στενή επαφή με παιδιά, με στόχο την αντιμετώπιση μιας σημαντικής πρόκλησης στις προσπάθειες για την ανάσχεση της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών.
Ευθυγραμμισμός κανόνων
«Ο συντονισμός μεταξύ των κρατών-μελών είναι πολύ σημαντικός, επομένως πρέπει να ορίσουν συντονιστικές αρχές, πρέπει να ευθυγραμμίσουν τους κανόνες τους με τη νέα μας πρόταση. Οταν αναθεωρείται μια Οδηγία, γίνεται υποχρεωτική. Θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τα κράτη-μέλη» τονίζει. «Αναφέρουμε επίσης τη δυνατότητα επιβολής κυρώσεων, αλλά θα πρέπει να αναπτυχθεί περαιτέρω και θα γίνει αργότερα. Αυτή τη στιγμή προσπαθούμε να προβλέψουμε τι μπορεί να επιφέρει η τεχνητή νοημοσύνη σε αυτό, αλλά ποτέ δεν ξέρεις πόσο μακριά θα φτάσει η τεχνολογική ανάπτυξη».
«Υπάρχει επίσης πρόταση για αναθεώρηση της Οδηγίας για τα δικαιώματα των θυμάτων. Προσπαθούμε να επικαιροποιήσουμε όλα τα υπάρχοντα εργαλεία και η σημερινή νέα πρόταση συνάδει με αυτό. Είναι επίσης συνεπής με τη στρατηγική για τη νεολαία 2019-2027 και επίσης με τη στρατηγική για τα δικαιώματα του παιδιού που υιοθετήσαμε πριν από δύο χρόνια, που είναι η πρωταρχική στρατηγική της ΕΕ για τα δικαιώματα και την προστασία των παιδιών. Η Επιτροπή σχεδιάζει να τη συμπληρώσει με συστάσεις για την ενσωμάτωση συστημάτων παιδικής προστασίας, οι οποίες θα δημοσιευθούν στα τέλη Μαρτίου».