Πρόκειται για μια ρωγμή που θα επιδιορθωθεί όπως αρκετές άλλες φορές στο παρελθόν ή για ένα σημάδι ότι αυτή τη φορά οι διαφωνίες είναι πιο βαθιές; Η επίσκεψη του ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Τουρκία που ήταν προγραμματισμένη για την ερχόμενη Δευτέρα αναβλήθηκε για αργότερα. Ισως τέλη Απριλίου ή αρχές Μαΐου, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA. Ή ίσως ακόμα αργότερα, σχολιάζουν οι αναλυτές που κρίνουν πως στη σχέση Αγκυρας – Μόσχας έχουν μπει πολλά εμπόδια, καθώς ο πρόεδρος Ερντογάν προσπαθεί τον τελευταίο καιρό να βελτιώσει τις σχέσεις του με την Ουάσιγκτον. Την περασμένη εβδομάδα, τούρκος αξιωματούχος ανακοίνωσε επισήμως ότι ο Πούτιν θα έφτανε στην Αγκυρα στις 12 Φεβρουαρίου και μόλις την Τετάρτη ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ το επιβεβαίωσε λέγοντας ότι οι προετοιμασίες για την επίσκεψη βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη. Τι άλλαξε;
Η λεπτή ισορροπία
Ούτως ή άλλως Ρωσία και Τουρκία διαφωνούν σε αρκετά ζητήματα και έχουν διατηρήσει τα τελευταία χρόνια μια λεπτή ισορροπία. Η επιθυμία της ΑΆγκυρας να φτιάξει τη σχέση της με την Ουάσιγκτον τον τελευταίο καιρό φαίνεται να έχει ανατρέψει κάπως αυτό το δεδομένο. Η πρόσφατη επίσκεψη της υφυπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Βικτόρια Νιούλαντ στην Αγκυρα και η δήλωσή της ότι «αν λύσουμε το θέμα των S-400, θα χαρούμε να επαναφέρουμε την Τουρκία στο πρόγραμμα των F-35» δείχνουν ότι το θέμα είναι ανοιχτό. Βέβαια, οι τούρκοι αξιωματούχοι επισήμως αρνούνται ότι θα εγκαταλείψουν το πρόγραμμα των S-400, αλλά είναι σίγουρο ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται. Αλλωστε έπειτα από πολλές αναβολές το τουρκικό κοινοβούλιο επικύρωσε την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και λίγο αργότερα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ενέκρινε την πώληση F-16 στην Αγκυρα.
Τα drones στο Κίεβο
Ομως ίσως και η ανακοίνωση το βράδυ της Τετάρτης από τον γαμπρό του Ερντογάν, Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, πρόεδρο της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας Baykar, ότι η Τουρκία ξεκινά την οικοδόμηση εργοστασίου παραγωγής drones Bayraktar σε μια περιοχή έξω από το Κίεβο να ήταν άλλη μια από τις αφορμές της αναβολής. Το οικόπεδο έχει αγοραστεί, τα σχέδια είναι έτοιμα και όπως δήλωσε πρόσφατα ο ουκρανός πρεσβευτής στην Τουρκία Βασίλ Μποντνάρ, «υπάρχει προσωπική δέσμευση των ιδιοκτητών της εταιρείας να ξεκινήσει η παραγωγή στην Ουκρανία».
Σε όλο αυτό αξίζει να θυμηθούμε ότι στα τέλη Ιουνίου ο πρόεδρος Ερντογάν είχε δηλώσει ότι ο πρόεδρος Πούτιν του είχε εκφράσει την επιθυμία να συνεργαστούν για την παραγωγή μη επανδρωμένων αεροσκαφών Bayraktar. Αργότερα η τουρκική αμυντική βιομηχανία ανακοίνωσε ότι το θέμα της πιθανής συνεργασίας με τη Ρωσία σε αυτό το θέμα δεν συζητείται πλέον.
Στη Μαύρη Θάλασσα
Η Τουρκία, η οποία μοιράζεται θαλάσσια σύνορα τόσο με την Ουκρανία όσο και με τη Ρωσία στη Μαύρη Θάλασσα, έχει επιδιώξει να διατηρήσει καλούς δεσμούς και με τα δύο κράτη μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Μόσχας. Παρέχει σταθερά στρατιωτική υποστήριξη στο Κίεβο και εξέφρασε την υποστήριξή της για την εδαφική του ακεραιότητα, αλλά επίσης αντιτίθεται στις κυρώσεις στη Ρωσία. Η Αγκυρα προσπάθησε να πείσει τη Ρωσία να επιστρέψει στην Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για το σιτάρι με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Εθνών και της Τουρκίας μετά την απόσυρση της Μόσχας τον περασμένο Ιούλιο. Ενώ το Κίεβο έχει δηλώσει ότι διεξάγονται συνομιλίες για αναβίωση της συμφωνίας, η Μόσχα δήλωσε ότι δεν ενδιαφέρεται να την επαναφέρει.
Συνομιλίες με Πεκίνο
Χθες πάντως έγινε γνωστό ότι ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και ο κινέζος ομόλογός του Σι Τζινπίνγκ μίλησαν τηλεφωνικά και αμφότεροι απέρριψαν τις παρεμβάσεις, όπως τις αποκαλούν, των ΗΠΑ στις υποθέσεις άλλων χωρών. Σύμφωνα με έναν εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, τον Γιούρι Ουσακόφ, οι δύο ηγέτες δήλωσαν ότι στοχεύουν στη δημιουργία «μιας πολυπολικής, δικαιότερης παγκόσμιας τάξης», προσθέτοντας ότι ο Πούτιν και ο Σι θα συνεχίσουν να έχουν «στενή προσωπική αλληλεπίδραση», αλλά δεν υπάρχουν σχέδια για αμοιβαίες επισκέψεις αυτή τη στιγμή. Ο Πούτιν και ο Σι συζήτησαν επίσης την κατάσταση στην Ουκρανία και την επίλυση των συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή και συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διμερείς επαφές.