Κατά το πρώτο ήμισυ, το γεύμα μας με τη Στέλλα Μπελιά, την πρόεδρο και ιδρύτρια της μη κυβερνητικής οργάνωσης Οικογένειες Ουράνιο Τόξο ήταν αφιερωμένο στην ιστορία ενηλικίωσης μιας ακτιβίστριας που γεννήθηκε το 1966 στη Νίκαια και έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής της στον Κορυδαλλό. Μπαίνοντας στο εστιατόριο του φίλου της Χρήστου «Χαρτί και Καλαμάρι» στο Πέραμα, τη βρήκα να μιλά για το προς ψήφιση νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια σε ένα κανάλι γαλλογερμανικό. Λίγο πριν φύγουμε τρεις ώρες αργότερα, έμαθα ότι το επόμενο πρωί θα συμμετείχε στην ακρόαση φορέων στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για να επισημάνει αναγκαίες βελτιώσεις.
Στο ενδιάμεσο, όσο κράτησε το γεύμα μας με θαλασσινά, θα μου εξιστορούσε όλα τα περιπετειώδη βήματά της ώσπου να φτάσει να γίνει η Στέλλα Μπελιά η ακτιβίστρια, η μητέρα δύο διδύμων αγοριών, την οποία όλοι παρακολουθούν τον τελευταίο καιρό να μιλά στα τηλεοπτικά πάνελ για τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών και των παιδιών τους. Μου μίλησε για τους γονείς της, τον Γιάννη και τη Δέσποινα που γνωρίστηκαν στην Αντίσταση και ήταν αριστεροί και πολύ ερωτευμένοι. Για τα ξέγνοιαστα παιδικά της χρόνια στις αλάνες του Κορυδαλλού, όπου βρέθηκε να είναι ο αρχηγός μιας αγέλης αγοριών με τα οποία έπαιζε κρυφτό, μήλα και άλλα παιχνίδια του δρόμου. Για τη βιοτεχνία του νονού της στη γειτονιά, όπου δούλευε η μητέρα της και όπου έβγαλε και η ίδια τα πρώτα της χρήματα πεντέμισι ετών.
Για τα χρόνια στο σχολείο προς το τέλος του Δημοτικού, όταν άρχισε να διαπιστώνει ότι δεν έχει τα ίδια ενδιαφέροντα με τις συμμαθήτριές της. Για μια συμμαθήτριά της, τη Λίζα, η οποία έκανε ένα ομοφοβικό σχόλιο για τον κολλητό της Γεράσιμο – τον αδελφό της από επιλογή, όπως τον αποκαλεί – και την οποία κατέληξε να δείρει προκειμένου να τον υπερασπιστεί. Για το coming out που, κάπως έτσι, έκανε στον μπαμπά της όταν τον φώναξε ο γυμνασιάρχης να τον ενημερώσει για τα καθέκαστα. Και με αφορμή αυτήν την ιστορία, μου μίλησε για τον μπαμπά που ήθελε να ‘ναι «φιλαράκι» και ο οποίος δεν έβαζε όρια και για τη μαμά που αναγκαζόταν να είναι «σκύλα της κολάσεως» και η οποία είχε μεγάλη αγωνία για την κόρη της. «Η μαμά μου φοβόταν ότι θα υποφέρω.
Στην ουσία δεν ήθελε να βρεθώ αντιμέτωπη με δυσκολίες. Επίσης ήθελε να γίνει γιαγιά και μόλις κατάλαβε ότι εγώ πάω με γυναίκες, έφαγε μεγάλη ήττα. Μου έλεγε “δεν ξέρεις τι κάνεις, ο στόχος της γυναίκας είναι να κάνει ένα παιδί, αλλιώς δεν είναι τίποτα”. Οταν της έκανα εγγόνια, άρχισε να μην την ενοχλεί καθόλου ότι είχα σύντροφο γυναίκα. Τρία χρόνια ψυχοθεραπεία έκανα για να ξέρω ότι εγώ ήθελα να κάνω παιδιά και όχι ότι μου έχει καρφωθεί από αυτά που έλεγε η μάνα μου».
Οσο μοιραζόμαστε μια ευφάνταστα σερβιρισμένη μερίδα γαύρο μαρινάτο, την ακούω να μου λέει για τα χρόνια στο Λύκειο όπου στη Β’ τάξη έμεινε από αποβολές, για την ΚΝΕ από όπου διεγράφη, για τη δραματική σχολή που παράτησε, για τις διάφορες δουλειές που έκανε, για το απολυτήριο που τελικά πήρε, για την εισαγωγή της στο ΕΚΠΑ (Παιδαγωγικό Νηπιαγωγών) και για το μεταπτυχιακό της (Θέατρο στην Εκπαίδευση). «Θα μπορούσα να είχα κάνει και διδακτορικό αλλά με κέρδισε ο ακτιβισμός», σχολιάζει. Μια κατσαρόλα μύδια αχνιστά συμπληρώνει το παζλ των θαλασσινών γεύσεων στο τραπέζι μας και σηματοδοτεί την έναρξη της περιγραφής των φοιτητικών χρόνων, τότε που έφυγε από τον Κορυδαλλό για να ζήσει στη Φυλής, την Ασκληπιού και αργότερα σε ένα ρετιρέ στον Περιφερειακό Λυκαβηττού μαζί με την κατά 21 χρόνια μεγαλύτερη Νατάσα, την πρώτη της μακροχρόνια σχέση που όμως δεν συμμεριζόταν τη δική της επιθυμία για παιδιά.
«Ονειρευόμουν τον εαυτό μου να φροντίζει παιδιά», εξηγεί η Στέλλα περιγράφοντας πώς τελικά, όταν βρέθηκε αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο υστερεκτομής, αποφάσισε να χωρίσει – κάπως επεισοδιακά με τα ρούχα της να πέφτουν από το ρετιρέ στον δρόμο – και να κάνει απόπειρες για εξωσωματική με ανεπιτυχή έκβαση. Ωσπου, το 2005 γνώρισε σε ένα πάρτι την Gracia, μια Ιταλίδα η οποία είχε ήδη τρία παιδιά και μπορούσε να την καταλάβει. Την τρίτη εξωσωματική που πέτυχε, την έκαναν παρέα. Κι επιστρέφοντας πια σπίτι με τα δίδυμα, είχε στο πλευρό της και την ιταλίδα πεθερά. «Οταν πρωτοείδε τα μωρά η πεθερά μου είπε “είναι ζωγραφισμένα από τους αγγέλους”, της άρεσαν πολύ. Και η μάνα μου τρελάθηκε από χαρά», θυμάται. Εναν χρόνο μετά τη γέννα (2007), γεννήθηκαν και οι Οικογένειες Ουράνιο Τόξο.
Ο Χρήστος μάς φέρνει ακόμα μία μερίδα γαύρο μαρινάτο και μια σαλάτα με ψητή φέτα και, αφού σερβιριζόμαστε, ανοίγουμε το κεφάλαιο «Πολιτική» για να μου εξηγήσει, αρχικά, γιατί κατέβηκε υποψήφια το 2019 στις ευρωεκλογές και στις εθνικές μετά, στη Β’ Πειραιά. «Μια βδομάδα πριν το αποφάσισα, δεν είχα μπάτζετ, απλά ήξερα ότι έτσι θα μπορούσα να μιλήσω σε κόσμο στην επαρχία που δεν θα άκουγε αλλιώς ποτέ αυτά που λέω. Μου χρηματοδότησε ο ΣΥΡΙΖΑ τα έξοδα μετακινήσεων και τα ξενοδοχεία. Για ακτιβισμό το έκανα, όχι με την πετριά να εκλεγώ». Αναρωτιέμαι αν θα έμπαινε ξανά σε αυτή τη διαδικασία. «Ποτέ δεν λέω ποτέ. Δεν το σκέφτομαι τρελά αν και ήδη έχουν αρχίσει να μου λένε διάφοροι να κατέβω επειδή το 2019 πήρα – παγκοσμίως άγνωστη – 25.500 ψήφους.
Ούτε πρόταση έχω όμως, ούτε το σκέφτομαι. One thing at a time», λέει, εννοώντας το νομοσχέδιο. «Θα έβαζες πάλι υποψηφιότητα στις ευρωεκλογές με τον ΣΥΡΙΖΑ;», τη ρωτάω. «Εχω φύγει από τον ΣΥΡΙΖΑ. Αλλος ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019, άλλος τώρα», λέει. «Αν σου έκανε κλικ άλλο ψηφοδέλτιο ίσως;», συνεχίζω. «Ηδη μου έχει κάνει κλικ η Νέα Αριστερά», λέει. «Ενα κίνητρο για να κατέβω θα ήταν για να μην πάρει αυτή τη θέση κάποιος που θα πάει εκεί και θα στηρίζει ακροδεξιούς», απαντά και εξηγεί πώς έφυγε από τον ΣΥΡΙΖΑ. «Δεν έφυγα όταν έφυγαν όλοι. Εφυγα αργότερα, παρότι θεωρητικά θα έπρεπε να είμαι εκεί γιατί υποτίθεται ότι ξαφνικά έχουμε έναν αρχηγό μέλος της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Αλλά για το δικό μου μικρό μυαλό το να είναι κάποιος γκέι δεν αρκεί για να είμαι εγώ σύμμαχος σε όσα λέει και κάνει», λέει και συνεχίζει: «Εχω πολλές ενστάσεις.
Παράδειγμα, επειδή πρόκειται για ένα παιδί που δεν ξέρει την ελληνική πραγματικότητα, ήρθε και όσα έλεγε δεν μπορούσαν να γίνουν αντιληπτά με τον τρόπο που θα γινόντουσαν αν τα έλεγε στο Μανχάταν. Δηλαδή, αυτό το απλό, ότι “εγώ θέλω να κάνουμε με τον Τάιλερ δύο αγόρια, ένα έτσι, ένα αλλιώς”, εδώ σε εμάς ακούστηκε σαν “παραγγέλνω δύο μωρά από το efood”. Δεν το είχα ακούσει από κανένα από τα μέλη της ομάδας μου, ποτέ. Αυτό με έφερε σε πολύ δυσάρεστη θέση. Δεν έφυγα όμως αμέσως, κρατήθηκα. Και πάει ο πρόεδρος Θεσσαλονίκη και λέει κάτι για νοικοκυραίους. Και επειδή εγώ έχω υποφέρει πολύ από νοικοκυραίους, εκεί πια λίγο μου γύρισε το μάτι στο άσπρο. Και με ελαφρά πηδηματάκια, χωρίς πολλή φανφάρα, αποχώρησα».
Η στάση του ΚΚΕ
Από τα ηχεία ακούγεται η φωνή του Καζαντζίδη να ερμηνεύει το αγριολούλουδο που αντέχει σε χιόνια και βροχές. Κι επανερχόμαστε στο νομοσχέδιο και στην αντοχή που χρειάστηκε να δείξει η ίδια όποτε ακουγόταν ακόμα μία ακραία άποψη στον δημόσιο διάλογο. «Ολα τα περίμενα. Η στάση της Εκκλησίας δεδομένη. “Σπαρτιάτες”; Τι να πω. “Νίκη”; Καμία έκπληξη. Βελόπουλος; Τα ίδια. Σαμαράς, Βορίδης; Αναμενόμενο μέχρι αηδίας. Τι δεν περίμενα; Να βγαίνει το ΚΚΕ το 2024 και να μας λέει όλα αυτά που έλεγαν την εποχή του Φαράκου, να μας λέει “εμείς δεν είμαστε ομοφοβικοί, δεν λέμε τα ίδια που λέει η Εκκλησία και οι συντηρητικοί αλλά ο γάμος είναι ένα αστικό κατάλοιπο”. Και ποιος το λέει αυτό; Η Διαμάντω Μανωλάκου που έχει παντρευτεί τον Γόντικα και ο Κουτσούμπας που είναι παντρεμένος. Εγώ να μην μπορώ να παντρευτώ, έτσι; Αλλά αυτοί είναι κατά του γάμου γενικά αλλά παντρεμένοι», παρατηρεί με κάποια ένταση στη φωνή της. Ζητώ το σχόλιό της για την εγκύκλιο κατά του νομοσχεδίου από την Ιερά Σύνοδο που διαβάστηκε στις εκκλησίες. «Δεν σχολιάζω την εγκύκλιο ακριβώς γιατί θεωρώ ότι η Εκκλησία δεν θα έπρεπε να έχει άποψη.
Η πολιτεία λέει ότι “ακούμε την Εκκλησία αλλά μέχρι εκεί, δεν νομοθετεί η Εκκλησία”, οπότε ώρα καλή. Γενικά, είναι πολύ συγκεκριμένος ο κόσμος που επηρεάζεται από αυτήν την ακραία ρητορική μίσους που ακούγεται», λέει και εξηγεί ότι η ίδια είναι «ένθεη», αλλά για δική της ανάγκη. Θέτω υπόψη της μια ερώτηση που έκανε μέσω Facebook ο Βαλλιανάτος για το πότε θα μπουν POS στις εκκλησίες. «Είμαι της άποψης ότι, σε μια χώρα που έχει βιώσει πολλαπλές κρίσεις οικονομικές και που τις έχουμε περάσει όλοι στο πετσί μας ως εργαζόμενοι, είναι επιεικώς απαράδεκτο οι εργαζόμενοι στην εκκλησία να είναι διπλόμισθοι, να πληρώνονται και από το ελληνικό Δημόσιο ως δημόσιοι υπάλληλοι και να έχουν και οφέλη ως κληρικοί σε ναούς. Και παράλληλα να μπορούν να είναι και θεολόγοι σε σχολεία. Δηλαδή πολυθεσίτες τη στιγμή που άλλοι δεν έχουν δουλειά. Εγώ είμαι υπέρ του διαχωρισμού Κράτους – Εκκλησίας. Το πιο σοφό που άκουσα αυτό το διάστημα είναι να βαφτίζονται οι άνθρωποι μετά τα 18». Τη ρωτάω αν βάφτισε τα δικά της παιδιά σε εκκλησία. «Ναι, ήθελε η μαμά μου, το έκανε σαν κοινωνικό crash test, για να δούμε ποιοι συγγενείς μας θα έρθουν και ποιοι όχι. Ηρθαν σχεδόν όλοι, ένας δεν ήρθε, τον κόψαμε για πάντα. Αλλά ήταν μεγάλη ανακούφιση για τη μάνα μου που όλο το υπόλοιπο σόι ήταν εκεί. Και είναι ακόμα εκεί. Με αγάπη».
Μια λάθος ερμηνεία
«Κοίτα, δεν θα το απαξιώσω, εννοείται ότι είναι θετικό, θα βοηθήσει πάρα πολύ κόσμο, θα λύσει πολύ βασικά προβλήματα», λέει επιστρέφοντας στην κουβέντα μας για το νομοσχέδιο. «Θα ήθελες όμως καταλαβαίνω να υπάρχει και η δυνατότητα να μπορούν να αποκτούν παιδιά και τα ομόφυλα ζευγάρια ανδρών με παρένθετη», λέω. «Ετσι κι αλλιώς το κομμάτι αυτό κάηκε πολύ μετά τη δήλωση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ γιατί έδωσε μια τελείως λάθος ερμηνεία στο τι είναι αυτό που επιθυμούν τα ζευγάρια των ανδρών γενικά», λέει και προσθέτει: «Δεν λέω ότι δεν υπάρχει κίνδυνος εκμετάλλευσης των γυναικών, αλλά παρένθετη κύηση έχουμε στην Ελλάδα από το 2002 και δεν ενοχλήθηκε κανείς. Ο φόβος μας είναι μόνο μη τυχόν και καταφέρουν με αυτόν τον τρόπο και έχουν παιδιά τα ομόφυλα ζευγάρια; Αν θέλουμε να είμαστε εντάξει, να καταργήσουμε για όλους τη δυνατότητα».
Μια ανάσα πριν από την ψήφιση του πολυσυζητημένου νομοσχεδίου, τη ρωτάω αν βοήθησε το γεγονός ότι άνοιξαν τόσα ομόφυλα ζευγάρια τα σπίτια τους. «Δεν είναι εύκολο να αφήνεις ανοιχτή την πόρτα σου αλλά αναγκαστήκαμε να το κάνουμε γιατί ακουγόταν τέτοια παραφιλολογία για το ποιοι είμαστε, πώς είναι τα σπίτια μας, τι κάνουμε μέσα σε αυτά. Και κάποιοι άνθρωποι άντεξαν να το σηκώσουν. Εγώ αισθάνομαι ότι έχω υπερβεί τα όριά μου στο να μιλάω στα κανάλια. Αν με ρωτήσεις ποιο είναι το όνειρό μου για τις Οικογένειες Ουράνιο Τόξο, είναι να μη χρειάζεται να υπάρχουν», λέει. «Και μετά την ψήφιση, τι;» τη ρωτάω. «Πολλά πάρτι», λέει, «ένα στην Τεχνόπολη αμέσως μετά με τα παιδιά μας κι ένα την επομένη το βράδυ “after” στο κέντρο, μόνο για μεγάλους. Ναι, θα είναι μια ιστορική ημέρα, θα τη γιορτάσουμε».
