«Πατώντας» στο κυβερνητικό αφήγημα περί «ανθρώπινου λάθους, που οδήγησε στην πολύνεκρη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, ο πρώην υπουργός Μεταφορών, Κώστας Αχ. Καραμανλής, καταθέτοντας στην εξεταστική επιτροπή της Βουλής, δεν παρέλειψε να επιρρίψει ευθύνες για την απουσία τηλεδιοίκησης στην προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, ενώ έκανε λόγο και για «πολιτική καπηλεία».
«Ακούστηκαν πολλές απόψεις και δόθηκαν διάφορες πτυχές των γεγονότων. Δεν υπήρξε όμως ούτε ένας ειδικός, ούτε ένας άνθρωπος από όσους γνωρίζουν σε βάθος το αντικείμενο – το επαναλαμβάνω ούτε ένας – που να αρνήθηκε ότι αν έστω και μία πλευρά είχε τηρήσει τις διαδικασίες του Γενικού Κανονισμού Κυκλοφορίας, το δυστύχημα θα είχε αποτραπεί. Από εργαζόμενους και συνδικαλιστές, μέχρι στελέχη Οργανισμών όλων των περιόδων, αλλά και τις διοικήσεις της ΡΑΣ», υποστήριξε.
Μάλιστα, αν και εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι περισσότεροι βουλευτές της αντιπολίτευσης, την αλήθεια θέλουν να μάθουν, σημείωσε πως «υπάρχουν σίγουρα και ορισμένοι που, πριν καν αρχίσει η εξεταστική, έχουν ήδη συντάξει το πόρισμά τους εναντίον μου».
Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, πως αυτά που είπε ο κ. Καραμανλής έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με όσα κατέθεσαν οι τρεις εμπειρογνώμονες που συνέταξαν το πόρισμα Γεραπετρίτη, οι οποίοι κατέθεσαν πως αν υπήρχε ETCS, το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί.
«Και τα συστήματα άνθρωποι τα χειρίζονται»
Ο πρώην υπουργός Μεταφορών και Υποδομών ανέφερε ότι έχει δεχθεί το ερώτημα: «καλά, αν για όλα φταίνε κάποιοι άνθρωποι, τότε γιατί να φέρνουμε νέες τεχνολογίες στο σιδηρόδρομο;».
«Η απάντηση είναι πως όσο περισσότερο εξελίσσουμε την τεχνολογία που χρησιμοποιούμε, τόσο αναβαθμίζουμε και το επίπεδο της ασφάλειας. Γι’ αυτό άλλωστε και δώσαμε την παράταση για να ολοκληρωθεί η σύμβαση 717», σημείωσε, προσθέτοντας πως «γι’ αυτό ξεμπλέξαμε τον γόρδιο δεσμό και επιλέξαμε να προχωρήσουν τα έργα αποφασιστικά και να τελειώσουν κι όχι να μείνουν να λιμνάζουν».
«Σε ό,τι αφορά λοιπόν αυτά τα συστήματα, σαφώς και θα συνέβαλαν στην αύξηση της ασφάλειας, αλλά δεν υπήρχε η βεβαιότητα ότι θα απέτρεπαν το δυστύχημα, γιατί και τα συστήματα αυτά άνθρωποι τα χειρίζονται», υποστήριξε, σημειώνοντας πως, για να είναι ασφαλή τα τρένα, «ακόμα πιο σημαντικό και από τις πάσης φύσεως τεχνολογίες, είναι ένα: να τηρείται ευλαβικά ο κανονισμός κυκλοφορίας τους».
Ευθύνες στον ΣΥΡΙΖΑ για την απουσία τηλεδιοίκησης
Ο παραιτηθείς πρώην υπουργός κατέθεσε, επίσης, επί ΣΥΡΙΖΑ παραδόθηκε η σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση της «717» σε 17 από 52 σταθμούς και, όπως τόνισε, «οι 10 από τους 17 έπρεπε να ανασκευαστούν γιατί είχαν προβλήματα».
«Αυτά δεν τα λέει ο Καραμανλής, τα λέει η ΕΡΓΟΣΕ που είναι κύριος του έργου», σημείωσε.
Παράλληλα, ανέφερε ότι η πρώτη συμπληρωματική σύμβαση εγκρίθηκε από το Ελεγκτικό Συνέδριο, αλλά δεν υπεγράφη από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ και το έργο βάλτωσε.
«Εμείς δίνουμε τον Φεβρουάριο του 2020 τις επικαιροποιημένες μελέτες για το τμήμα ΣΚΑ – Πλατύ, γιατί αυτό είχε ζητήσει η ΕΔΕΛ, σύμφωνα με την τεχνική περιγραφή που έπρεπε να υπάρχει. Ορίζουμε εμπειρογνώμονα από το ΤΕΕ, διότι υπάρχουν καταγγελίες από στελέχη της ΕΡΓΟΣΕ για προβλήματα», προσέθεσε.
Και δήλωσε πως «μέχρι τα τέλη του 2022, παραδόθηκαν στον ΟΣΕ 19 σταθμοί. Ανακατασκευάζονται 15 από 17 σταθμούς και παραδόθηκε το κέντρο τηλεδιοίκησης και σηματοδότησης στη Λάρισα, και τον Σεπτέμβριο του 2023 ολοκληρώνεται η 717».
Για τη μετάταξη του μοιραίου σταθμάρχη
Ερωτηθείς για τη μετάταξη του σταθμάρχη, ο Κώστας Αχ. Καραμανλής επισήμανε ότι, «από τη θέση του υπουργού, ούτε προβλέπεται ούτε είναι εφικτό να υπάρχει γνώση και ανάμειξη για μετάταξη κάθε υπαλλήλου».
Σημείωσε, μάλιστα, ότι μετατάξεις γίνονται «χωρίς όριο ηλικίας, με νόμο της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ», καθώς και ότι οι αιτήσεις ήταν πολύ λιγότερες από τις θέσεις που είχαν προκηρυχθεί.
«Όταν υπάρχουν στη Λάρισα τέσσερις θέσεις σταθμαρχών και έχεις δύο αιτήσεις, γίνεται παρέμβαση; Μπορεί να γίνει παρέμβαση; Έχει λογική να γίνει παρέμβαση; Θα καταλάβαινα να έχει υποψίες κάποιος αν ήταν 40 αιτήσεις για τέσσερις θέσεις», ανέφερε, σημειώνοντας ότι και ο Χρήστος Σπίρτζης είπε πως και εκείνος έκανε το ίδιο πράγμα, παίρνοντας σταθμάρχη ηλικίας 62 ετών.
«Είστε πολιτικός ψεύτης κ. Καραμανλή»
Έντονη ήταν η αντίδραση του εισητή του ΣΥΡΙΖΑ, Βασίλη Κόκκαλη, ο οποίος αποκάλεσε «πολιτικό ψεύτη» τον Κώστα Αχ. Καραμανλή, κατηγορώντας τον ότι «παίζει πολιτικό θέατρο».
Σύμφωνα με τον κ. Κόκκαλη, ο κ. Καραμανλής, «ενώ γνώριζε τα πάντα, εντούτοις δεν θέσπισε εθνικούς κανόνες ασφαλείας για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων. Ενώ γνώριζε ότι η τηλεδιοίκηση στη Λάρισα είχε καταστραφεί, δεν έκανε τίποτα για να την φτιάξει.
Έφτασε στο σημείο να αμφισβητήσει και την επιτροπή Γεραπετρίτη», υπογράμμισε, σημειώνοντας πως «προκύπτουν» ευθύνες για «το γεγονός ότι είχε υποχρέωση από το νόμο να θεσπίσει εθνικούς κανόνες ασφαλείας».
«Είναι ψεύτης, προκλητικός, και αμετανόητος», δήλωσε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ για τον πρώην υπουργό Μεταφορών.
Όταν ο κ. Κόκκαλης ρώτησε τον μάρτυρα τι ψήφισε κατά τις ψηφοφορίες για τις προτάσεις σύστασης προανακριτικής επιτροπής, που θα διερευνούσαν τυχόν ευθύνες του για τη σύμβαση 717, ο κ. Καραμανλής απάντησε: «Λυπάμαι που προσπαθούμε να δημιουργήσουμε εντυπώσεις».
«Κουνάτε το δάχτυλο στην κοινωνία; Μπορείτε να κοιμηθείτε ήσυχος τα βράδια;», τον ρώτησε ο εισηγητής του ΣΥΡΙΖΑ, χωρίς να πάρει απάντηση.
«Μεγάλη ζημιά» από το μνημόνιο συνεργασίας κυβέρνησης – ΤΡΑΙΝΟΣΕ
Για «μεγάλη ζημία που υπέστη το ελληνικό Δημόσιο» έκανε λόγο η βουλευτής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και μέλος της εξεταστικής, Μιλένα Αποστολάκη, η οποία ζήτησε από τον μάρτυρα να προσκομίσει στην επιτροπή το μνημόνιο συνεργασίας του 2019, «ανάμεσα στον υπουργό Μεταφορών κ. Καραμανλή και τον κ. Τσαλίδη από πλευράς ΤΡΑΙΝΟΣΕ, και την υπογεγραμμένη από πλευράς ΤΡΑΙΝΟΣΕ σύμβαση του 2020, η οποία επαναλάμβανε το περιεχόμενο του μνημονίου και κατετέθη από τον νόμιμο εκπρόσωπο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στο γραφείο υπουργού».
Όπως ανέφερε η κυρία Αποστολάκη: «Στις 29 Νοεμβρίου 2019, ο υπουργός Μεταφορών κ. Καραμανλής υπέγραψε με τον κ. Τσαλίδη μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΤΡΑΙΝΟΣΕ και Υπουργείου. Ένα χρόνο μετά την υπογραφή του μνημονίου, το ΔΣ της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με την απόφαση 273/1/27-11-2020, ενέκρινε ομόφωνα το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης και ο διευθύνων σύμβουλος, κ. Τσαλίδης, κατέθεσε στο υπουργείο την υπογεγραμμένη σύμβαση.
Στις 30/12/2020, το Υπουργείο απέστειλε επιστολή στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ καλώντας την σε εκ νέου διαπραγματεύσεις ‘λόγω πανδημίας’. Στη σύμβαση του 2020 (όπως και στο μνημόνιο του 2019), υπήρχε πρόβλεψη ελάχιστης επένδυσης 645 εκατ. ευρώ από τη πλευρά της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, με αντάλλαγμα την απευθείας ανάθεση για 15 χρόνια επί ποσού 50.000.000 ευρώ κάθε έτος, σύνολο 750 εκατ. για τις άγονες γραμμές. Μάλιστα, αυτό το ύψος της επένδυσης από πλευράς ΤΡΑΙΝΟΣΕ ήταν απαραίτητο, ώστε να γίνει δυνατή η διαδικασία μέσω απευθείας ανάθεσης σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον κανονισμό 1370 / 2007».
«Επένδυση μόλις 77,5 εκατ. ευρώ για την ίδια απευθείας ανάθεση 750 εκατ.»
Και προσέθεσε πως «τα 645 εκατ. ελάχιστες επενδύσεις από πλευράς ΤΡΑΙΝΟΣΕ συνίστατο σε κατ’ ελάχιστο 400 εκατ. ευρώ για αγορά νέου τροχαίου υλικού, 100 εκατ. ευρώ σε νέες τεχνολογίες και επισκευή μηχανοστασίων και 45 εκατ. ευρώ σε επενδύσεις για ακίνητα σιδηροδρομικής εξυπηρέτησης και αξιοποίησης στο Θριάσιο».
Για να σημειώσει, στη συνέχεια, πως «τον Ιούλιο του 2022, κατατίθεται τελικά τροποποιημένη σύμβαση ΥΔΥ με εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο ως προς τις υποχρεώσεις της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και ψηφίζεται ο κυρωτικός νόμος 4953/2022 μόνο από τη ΝΔ».
Συγκεκριμένα, όπως αποκάλυψε το στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, «από τα 645 εκατ. ευρώ επενδύσεων της ΤΡΑΙΝΟΣΕ έμεινε, σύμφωνα με τον πίνακα στο Παράρτημα Δ’ του νόμου, μόνο το πόσο των 77,5 εκατομμυρίων ευρώ, που προκύπτει από 47,5 εκατ. (αντί για ελάχιστο 400 εκατ.) για τροχαίο υλικό, επένδυση σε συστήματα ΙΤ 15 εκατ. ευρώ (αντί για 100 εκατ.) και 15 εκατ. ευρώ για την αναβάθμιση του μισθωμένου στόλου», ενώ σημείωσε πως «αποπροσανατολιστικά, στον εν λόγω πίνακα εμφανίζεται ως ‘επένδυση’ 86 εκατ. ευρώ μια μελλοντική μίσθωση, η οποία θα γίνει όταν αγοράσει νέα τρένα η ΓΑΙΟΣΕ (δηλαδή το Δημόσιο), αντί για την ΤΡΑΙΝΟΣΕ. Επομένως, η τελική επένδυση είναι μόλις 77,5 εκατ. ευρώ για την ίδια απευθείας ανάθεση 750 εκατ. ευρώ», υπογράμμισε.
Τέλος, έκανε λόγο για «ιδιαίτερο ζήτημα σύγκρουσης συμφερόντων», το οποίο ανακύπτει καθώς, όπως προέκυψε μετά από ερώτηση της Μιλένας Αποστολάκη, «ο κ. Γιώργος Κροκίδας, τον οποίο γνωρίζει καλά όπως δήλωσε σήμερα στην επιτροπή ο τ. υπουργός Κ. Καραμανλής, ήταν νομικός σύμβουλος του γενικού γραμματέα Υποδομών και μετέπειτα υφυπουργού Υποδομών του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, Γιώργου Καραγιάννη, και ταυτόχρονα πληρεξούσιος δικηγόρος της HELLENIC TRAIN (δηλ. της ΤΡΑΙΝΟΣΕ), ενώ παρείχε και νομικές υπηρεσίες στις Οδικές Συγκοινωνίες Α.Ε. αξίας 24.000 ευρώ!».