Αναζήτηση
Οι εκτοπισμένοι εξαιτίας κινδύνων που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή είναι περισσότεροι από αυτούς που μετακινούνται λόγω συγκρούσεων, δηλώνει η Εϊμι Πόουπ, γενική διευθύντρια του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (IOM) στη συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ» στις Βρυξέλλες, όπου βρέθηκε για συναντήσεις με ευρωπαίους αξιωματούχους. Η πρώτη γυναίκα επικεφαλής του IOM επισημαίνει επίσης την ανάγκη για παύση του πυρός στη Γάζα, ενώ τονίζει ότι χρειαζόμαστε ασφαλείς και νόμιμες οδούς μετανάστευσης.
Ποια μεταναστευτική τάση αποτελεί μεγαλύτερη πρόκληση;
Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι οι εκτοπισμένοι λόγω του κλίματος. Είδαμε περισσότερους να εκτοπίζονται λόγω κλίματος παρά λόγω συγκρούσεων, λίγο κάτω από 32 εκατ. το 2022. Το κλίμα θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερους αριθμούς εκτοπισμένων ανθρώπων. Γνωρίζουμε ότι ο αντίκτυπος του κλίματος προκαλεί συγκρούσεις ή όπου υπάρχουν ήδη συγκρούσεις το κλίμα μπορεί να τις επιδεινώσει. Το ερώτημα είναι τι μπορούμε να κάνουμε για να το μετριάσουμε, πώς εμπλεκόμαστε με τους ανθρώπους πριν αναγκαστούν να αφήσουν το σπίτι τους, πώς βοηθάμε ευάλωτες κοινότητες που δεν είναι ανθεκτικές στον αντίκτυπο του κλίματος και πώς χτίζουμε την ανθεκτικότητά τους πριν χιλιάδες εκτοπιστούν από τις περιοχές τους.
Πώς επηρεάζεται η Ευρώπη από την πραγματικότητα αυτή;
Η μετανάστευση λόγω κλίματος έχει συχνά τοπικό χαρακτήρα. Πρώτα εκτοπίζονται εντός της χώρας τους ή σε γειτονικές περιοχές, και τελικά κάπου 20% αναζητούν να μετακινηθούν εκτός της άμεσης περιοχής τους. Η ερώτηση πόσοι θα έρθουν στην Ευρώπη είναι δύσκολο να απαντηθεί αυτή τη στιγμή διότι εξαρτάται και από πολλούς άλλους παράγοντες. Ανθρωποι που έχουν εκτοπιστεί στην Αιθιοπία καταλήγουν στις χώρες του Κόλπου διότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες εκεί για τους παράτυπους μετανάστες. Οι αριθμοί αυτών που διασχίζουν την Ερυθρά Θάλασσα είναι μεγαλύτεροι από αυτούς που περνούν τη Μεσόγειο.
Εχετε εκφράσει την ανάγκη για νόμιμες οδούς μετανάστευσης για να μειωθεί ο αριθμός αυτών που χάνονται στο πέρασμά τους στη Μεσόγειο. Αρκεί;
Δεν αρκεί. Βλέπουμε όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά σε όλο τον κόσμο ότι οι άνθρωποι αναζητούν άσυλο, παρότι ο αριθμός αυτών που πληρούν τις προϋποθέσεις για να το λάβουν είναι ο μισός και σε κάποιες περιπτώσεις ακόμη χαμηλότερος, αλλά η αναζήτηση ασύλου αφού έχεις διασχίσει τη Μεσόγειο είναι ο πιο γνωστός τρόπος. Συμβαίνει το ίδιο στα νότια σύνορα των ΗΠΑ διότι γνωρίζουν ότι αυτός είναι ο τρόπος για να λάβουν ένα είδος καθεστώτος για κάποιο χρονικό διάστημα. Οπότε, αν θέλουμε να ενθαρρύνουμε τους ανθρώπους να μην παίρνουν τους παράνομους διαδρόμους, πρέπει να έχουμε άλλους τρόπους για να μετακινηθούν, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι αν μετακινηθούν θα βρουν αξιοπρεπείς δουλειές και αμοιβές και ότι αυτό αποτελεί μέρος μιας συνολικής στρατηγικής ανάπτυξης και δέσμευσης.
Αν αντιμετωπίζεις το θέμα της μετανάστευσης μόνο όταν κάποιος διασχίζει τη Μεσόγειο, έχεις χάσει πολλές ευκαιρίες δέσμευσης. Αν είναι οι συγκρούσεις που οδηγούν στη μετανάστευση, τότε υπάρχουν συγκεκριμένες πολιτικές λύσεις και το άσυλο είναι πολλές φορές η πιο κατάλληλη. Αλλά αν φεύγουν εξαιτίας της έλλειψης ευκαιριών εργασίας, τότε το ερώτημα είναι αν μπορούμε να εμπλακούμε με έναν πολύ στοχευμένο τρόπο με τις κοινότητες για να εντοπίσουν μια ασφαλή και νόμιμη οδό. Και δεν σημαίνει ότι όποιος θέλει να μεταναστεύσει θα βρει δουλειά στην Ευρώπη. Υπάρχουν επιλογές και καλά παραδείγματα ασφαλούς και νόμιμης μετανάστευσης στα ευρωπαϊκά κράτη, αλλά δεν έχουν συνδεθεί με τους ανθρώπους που παίρνουν την απόφαση να φύγουν και να βάλουν τα χρήματά τους στα χέρια των λαθρεμπόρων. Χρειάζεται δουλειά για να διασφαλίσουμε ότι οι υπάρχουσες ελλείψεις σε εργατικό δυναμικό συνδέονται με τους ανθρώπους που είναι ικανοί και διατεθειμένοι να εργαστούν.
Ποια άλλη πρόκληση θεωρείτε δύσκολη;
Την πολιτική πρόκληση. Η ρητορική απέχει μερικές φορές από την οικονομική πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν τα κράτη. Είδαμε πέρυσι τριάντα από τις μεγαλύτερες οικονομίες να έχουν πρόβλημα έλλειψης εργατικού δυναμικού. Στην ΕΕ η έλλειψη εργατικού δυναμικού είναι συχνά σε εργασίες χαμηλών δεξιοτήτων, αλλά αν διαβάσουμε τις εφημερίδες νομίζουμε ότι η μετανάστευση είναι κάτι τρομακτικό, κάτι που πρέπει να σταματήσουμε. Αν όμως σταματήσουμε τη μετανάστευση, οι οικονομίες δεν θα επιβιώσουν.
Πώς βλέπετε την κατάσταση στη Γάζα;
Η δυνατότητα μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας σε αυτούς που την έχουν ανάγκη είναι εξαιρετικά δύσκολη εξαιτίας του πολέμου που συνεχίζεται. Το να δίνεται στους ανθρώπους ασφαλής στέγη, φαγητό και ιατρική φροντίδα είναι εξαιρετικά δύσκολο. Χωρίς παύση του πυρός δεν υπάρχει κανένας τρόπος για την κάλυψη των αναγκών.
Οι ΗΠΑ και άλλες χώρες έχουν σταματήσει τη χρηματοδότηση στην UNRWA. Πώς μπορεί να υπάρξει λύση;
Πρώτον, η UNRWA και το εποπτικό όργανο του ΟΗΕ πρέπει να σπεύσουν για να διαπιστώσουν ποιος εμπλέκεται, να διασφαλιστεί κατάλληλη αντιμετώπιση, αν υπάρχουν ποινικές κατηγορίες, ότι αντιμετωπίζονται μέσω κατάλληλων καναλιών. Να υπάρξουν γρήγορα συνέπειες για όποιους συμμετείχαν στις εγκληματικές ενέργειες. Πρέπει να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη στην ικανότητα να λογοδοτήσουν οι άνθρωποι για την εμπλοκή τους σε μια τρομερή πράξη. Δεύτερον, οι κατηγορίες αφορούν μικρό αριθμό ατόμων σε έναν οργανισμό που καλύπτει τις ανάγκες πάνω από δύο εκατ. ανθρώπων. Ο αντίκτυπος και ο πόνος που θα προκύψουν από τη διακοπή της παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας δεν θα αφορούν την UNRWA ή τους ανθρώπους που έχουν εμπλακεί, αλλά τους ανθρώπους τους οποίους υπηρετούν. Η βοήθεια πρέπει να συνεχιστεί γιατί οι ανθρωπιστικές ανάγκες είναι τόσο υψηλές.
Η ΕΕ κάνει συμφωνίες με τρίτες χώρες για την αναχαίτιση των ροών, όπως με την Τυνησία. Πώς βλέπετε τις προσπάθειες αυτές;
Είναι σημαντικό ότι οποιαδήποτε απάντηση σε ροές μεταναστών περιλαμβάνει διάφορους εταίρους. Πρέπει να περιλαμβάνει τις κυβερνήσεις από όπου έρχονται οι μετανάστες, τις κυβερνήσεις από τις χώρες διέλευσής τους και τις κυβερνήσεις των χωρών όπου φτάνουν. Οι προσπάθειες της ΕΕ να καταστρώσει ένα σχέδιο που περιλαμβάνει όλα τα κράτη – μέλη είναι απίστευτες και είναι δύσκολες στην εφαρμογή τους, διότι διαφορετικά κράτη – μέλη έχουν διαφορετικές πολιτικές και πραγματικότητες. Ο στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε ότι μπορούμε να είμαστε ένας εταίρος για να δημιουργούμε καλύτερα αποτελέσματα για τη μετανάστευση, να δουλέψουμε με την ΕΕ για να διασφαλίσουμε ότι υπάρχουν ασφαλείς και νόμιμες οδοί μετανάστευσης, να διασφαλίσουμε ότι το άσυλο είναι επιλογή για αυτούς που το χρειάζονται, και ότι έχουμε μια ολοκληρωμένη προσέγγιση που αναγνωρίζει και απαντά στους λόγους της μετανάστευσης.
