Σοβαρές, αλλά και ευρύτερες επιπτώσεις από το να χάσει μία στρατηγικής και συμβολικής σημασίας πόλη φαίνεται πως έχει για τον Ουκρανό πρόεδρο, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η πτώση της Αβντιίβκα, καθώς μπορεί να σημάνει το τέλος του.
Σε άρθρο του στο Weapons and Strategy ο πρώην διευθυντής προσωπικού της υποεπιτροπής για την Εγγύς Ανατολή της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας και αναπληρωτής υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Στίβεν Μπράιν, στέκεται στις τελευταίες αποτυχίες του Ζελένσκι που ήταν αφενός το να χάσει την Αβντιίβκα μετά από μήνες σφοδρών μαχών, αλλά και η αποπομπή του αρχιστράτηγου του στρατού και ιδιαίτερα δημοφιλή στον λαό της Ουκρανίας, Βαλερί Ζαλούζνι, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα να έχει αρχίσει να χάνει τους υποστηρικτές του στο στράτευμα.
Ο Μπράιν αναφέρεται αρχικά στα σχέδια και στην ελπίδα των ΗΠΑ πως ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να επιφέρει «αλλαγή καθεστώτος στη Ρωσία» ωστόσο όπως χαρακτηριστικά γράφει πλέον «φαίνεται πιο πιθανό ότι θα υπάρξει αλλαγή καθεστώτος, όχι στη Ρωσία, αλλά στο Κίεβο. Ο καταλύτης για την αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο είναι η αιματηρή και πλέον τελειωμένη μάχη για την Αβντιίβκα».
«Η Αβντιίβκα βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη Ντονέτσκ, την πρωτεύουσα της περιοχής του Ντονμπάς. Το Ντονέτσκ βρίσκεται περίπου στα μισά του δρόμου μεταξύ της Μαριούπολης στην Αζοφική Θάλασσα και του Λουχάνσκ στα βόρεια. Τόσο το Ντονέτσκ όσο και το Λουχάνσκ είναι περιοχές στην ανατολική Ουκρανία με κυρίως ρωσόφωνους πληθυσμούς. Τόσο το Ντονέτσκ όσο και το Λουχάνσκ, μαζί με τη Χερσώνα και τη Ζαπορίζια, προσαρτήθηκαν από τους Ρώσους τον Σεπτέμβριο του 2022.
Η πρόσφατη μάχη για την Αβντιίβκα ξεκίνησε πριν από τέσσερις μήνες και από τον Ιανουάριο οι Ρώσοι άρχισαν να εξαντλούν τους Ουκρανούς υπερασπιστές της πόλης. Η ρωσική επιχείρηση περιελάμβανε επιθέσεις από το βορρά, μερικές από τις οποίες επικεντρώθηκαν σε ένα τεράστιο εργοστάσιο παραγωγής και από το νότο με πολλαπλές επιθέσεις και πλευροκόπηση της πόλης. Μέχρι το τέλος της πρώτης εβδομάδας του Φεβρουαρίου, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις είχαν κόψει την πόλη στα δύο και προέλαυναν σταθερά, ενώ σφυροκοπούσαν την Αβντιίβκα με πυροβολικό και βόμβες FAB. Πρόκειται για βόμβες υψηλής εκρηκτικότητας διαφόρων μεγεθών (FAB-500, FAB-1500 – ο αριθμός είναι το μέγεθος της βόμβας σε κιλά).
Η Αβντιίβκα ήταν ιδιαίτερα οχυρωμένη και αποτελούσε δύσκολο στόχο για τον ρωσικό στρατό. Οι Ρώσοι επικεντρώθηκαν σε πλευρικές επιθέσεις που τελικά περιόρισαν τον ανεφοδιασμό σε όπλα και τρόφιμα και δυσκόλεψαν την εναλλαγή των δυνάμεων. Την τελευταία εβδομάδα της μάχης οι δρόμοι μέσα και έξω από την πόλη ήταν υπό ρωσικό έλεγχο», σημειώνει ακόμα ο Μπράιν.
«Ο Ζελένσκι έθεσε σε κίνδυνο τη φήμη του για την Αβντιίβκα»
Στη συνέχεια ο Μπράιν στέκεται στις ριψοκίνδυνες επιλογές του Ζελένσκι καθώς ήθελε να κρατήσει την πόλη με κάθε κόστος σε αντίθεση με την άποψη του πρώην αρχιστράτηγου, Βαλερί Ζαλούζνι, τον οποίο ο Ουκρανός πρόεδρος «καρατόμησε» και ο οποίος εν τέλει δικαιώθηκε καθώς ήθελε να αποσύρει τις ουκρανικές δυνάμεις.
«Ο πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι έθεσε τη φήμη του σε κίνδυνο για την Αβντιίβκα, καθώς ήθελε να την κρατήσει με κάθε κόστος. Έδιωξε τον αρχιστράτηγό του Βαλερί Ζαλούζνι, ο οποίος θεωρούσε την Αβντιίβκα χαμένη υπόθεση. Ο Ζαλούζνι ήθελε να αποσύρει τις ουκρανικές δυνάμεις από την υπάρχουσα γραμμή επαφής και να τις μετακινήσει σε αμυντικά οχυρά που θα μπορούσαν να προστατεύσουν το Κίεβο και άλλες σημαντικές πόλεις.
Μάλιστα ο Μπράιν κατακρίνει έντονα την επιλογή του Ολεξάντρ Σίρσκι ως αντικαταστάτη του Ζαλούζνι και νέου αρχηγού των ενόπλων δυνάμεων. Όπως γράφει «ο Σίρσκι, ο οποίος είχε διατελέσει διοικητής των χερσαίων δυνάμεων υπό τον Ζαλούζνι και τώρα τέθηκε επικεφαλής όλων των ουκρανικών στρατιωτικών δυνάμεων, είναι ο ίδιος τύπος του οποίου οι τακτικές οδήγησαν στην κατάρρευση της Μπαχμούτ και σε πολύ μεγάλες απώλειες, κερδίζοντας στην πόλη αυτή το όνομα ‘κρεατομηχανή’. Ο Σίρκσι κάλεσε αμέσως τρεις ή τέσσερις ταξιαρχίες για να σώσουν την Αβντιίβκα από την κατάρρευση. Όμως η προγραμματισμένη επιχείρηση διάσωσης που σχεδίασε δημιούργησε σχεδόν αμέσως σοβαρά προβλήματα».
«Οι Ρώσοι εξολόθρευσαν μία ολόκληρη ταξιαρχία με Iskander»
«Μερικές από τις ταξιαρχίες του Σίρσκι συγκεντρώνονταν και οργανώνονταν σε μια μικρή πόλη περίπου 15 χιλιόμετρα από την Αβντιίβκα, που ονομάζεται Σελίντοβε. Οι Ρώσοι ανακάλυψαν τις επιχειρήσεις του ουκρανικού στρατού στο Σελίντοβε και επιτέθηκαν με πυραύλους Iskander και όπλα διασποράς. Σύμφωνα με ρωσικές πηγές που γράφουν σε διάφορα δίκτυα μέσων ενημέρωσης (Telegram και X, για παράδειγμα), η ρωσική επίθεση εξολόθρευσε σχεδόν μια ολόκληρη ταξιαρχία με βαριές ουκρανικές απώλειες.
Ο μύλος της προπαγάνδας της Ουκρανίας ανέπτυξε υψηλές ταχύτητες, ισχυριζόμενος ότι η ρωσική επίθεση είχε στόχο το μαιευτήριο ενός νοσοκομείου στο Σελίντοβε. Όμως η πραγματικότητα ήταν ότι η Ουκρανία έχασε περίπου 1.000 έως 1.500 στρατιώτες. Οι περισσότερες δυτικές ειδησεογραφικές πηγές αναπαρήγαγαν την ουκρανική γραμμή», προσθέτει.
«Ο Ζελένσκι πήγαινε στη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου, όπου τον χειροκρότησαν όρθιοι. Πριν φύγει από το Κίεβο διέταξε τον Σίρσκι να εμποδίσει τους Ρώσους να καταλάβουν την Αβντιίβκα», αναφέρει ακόμα.
«Η πολιτική δύναμη του Ζελένσκι εξαρτάται από τους υπερεθνικιστές»
Σύμφωνα με τον Μπράιν «ο Σίρσκι δέσμευσε την 3η Ταξιαρχία στη μάχη για την πόλη. Η 3η ταξιαρχία εφόδου είναι στην πραγματικότητα η αναμορφωμένη ταξιαρχία Αζόφ. Η ταξιαρχία Αζόφ είναι η ραχοκοκαλιά της υπερεθνικιστικής υποστήριξης του Ζελένσκι στην Ουκρανία. Αν κάποια οργάνωση στην Ουκρανία ταιριάζει στην περιγραφή του Πούτιν για τους Ουκρανούς Ναζί, η 3η ταξιαρχία είναι το κορυφαίο παράδειγμα. Η πολιτική δύναμη του Ζελένσκι εξαρτάται από τον ουκρανικό στρατό, και ειδικότερα από τους υπερεθνικιστές.
Η 3η Ταξιαρχία δεν απέδωσε τα αναμενόμενα. Όταν οι μονάδες της μπήκαν στην Αβντιίβκα, ερχόμενες από τα βόρεια, διαπίστωσαν ότι η κατάσταση ήταν τραγική. Μέχρι εκείνη τη στιγμή υπήρχαν περίπου 4.500 Ουκρανοί στρατιώτες στα βόρεια τμήματα της πόλης, οι περισσότεροι από τους οποίους είχαν ταμπουρωθεί στο εργοστάσιο οπτάνθρακα. Άλλοι 3.500 βρίσκονταν στο κέντρο της πόλης που συνορεύει με τις νότιες συνοικίες της πόλης και ένα παλιό εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο.
Η 3η Ταξιαρχία δεν υπάκουσε στις διαταγές και έφυγε τρέχοντας από την πόλη, αναιρώντας τις ρητές εντολές των Σίρσκι και Ζελένσκι. Πάνω απ’ όλα, ο Ζελένσκι δεν ήθελε να βρεθεί σε δύσκολη θέση ενώ βρισκόταν στη διάσκεψη του Μονάχου, ακριβώς ενώ έτρεχε προσπαθώντας να βρει περισσότερα πυρομαχικά.
Ορισμένοι από την 3η Ταξιαρχία παραδόθηκαν στους Ρώσους. Αυτό ήταν που ώθησε τον Σίρσκι να δώσει σήμα υποχώρησης και να εγκαταλείψει την Αβντιίβκα. Αυτή η υποχώρηση ήταν ένα σημαντικό πλήγμα στο κύρος του Ζελένσκι και προφανώς, υπήρξαν οργισμένα τηλεφωνήματα από το Μόναχο προς τον Σίρσκι. Αλλά ο Σίρσκι δεν είχε άλλη επιλογή από το να παραδοθεί ανοιχτά. Αντ’ αυτού ανακοίνωσε μια ‘νέα’ στρατηγική, ακριβώς αυτή που είχε συστήσει προηγουμένως ο Ζαλούζνι.
«Έχει χάσει τους υποστηρικτές του στον στρατό»
Ο Μπράιν σημειώνει πως «η απώλεια της Αβντιίβκα αφήνει τον Ζελένσκι σε άσχημη κατάσταση», κάτι που ίσως να σηματοδοτήσει και το τέλος του.
«Έχει χάσει σχεδόν όλους τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του στον στρατό, έχει ταπεινώσει τον πρώην διοικητή του Ζαλούζνι και τον αντικατέστησε με τον Σίρσκι που έχει τη φήμη του ηττημένου. Έχει χάσει το πρόσωπό του απέναντι στους Ευρωπαίους – και πιθανότατα απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και αυτό είναι δύσκολο να το πει κανείς με βεβαιότητα.
Η Ουάσινγκτον δεν θέλει συμφωνία με τους Ρώσους και έχει επικεντρώσει τη στρατηγική της στο να επιφέρει πολλαπλές ήττες στη Ρωσία, να ξεζουμίσει τους Ρώσους και να αντικαταστήσει τον ηγέτη της χώρας, τον Πούτιν. Η ομάδα του Μπάιντεν δεν μπορεί επίσης να χωνέψει την ιδέα ότι οι Ουκρανοί μπορεί να κάνουν συμφωνία με τη Ρωσία και να υπονομεύσουν την πολιτική της.
Τα περισσότερα από τα κεντρικά στοιχεία της πολιτικής της Ουάσινγκτον έχουν αποτύχει. Οι υπερβολικές κυρώσεις δεν έσπασαν τη ρωσική οικονομία, αλλά κατάφεραν να οδηγήσουν τους Ρώσους σε μια εντελώς νέα κατεύθυνση, αγκαλιάζοντας την Κίνα και την Ινδία και τους BRICS. Η αμερικανική τεχνολογία δεν έστρεψε την παλίρροια του πολέμου υπέρ της Ουκρανίας», υπογραμμίζει.
«Το καθεστώς του Ζελένσκι παραπαίει»
«Το γεγονός ότι δεν υπάρχουν συνομιλίες με τους Ρώσους συνέβαλε στην παγίωση της ρωσικής άποψης ότι η Ουάσινγκτον και το ΝΑΤΟ ήταν ο εχθρός, εντείνοντας την ήδη πιεσμένη άποψή τους ότι τους είχαν πει ψέματα όλα αυτά τα χρόνια σχετικά με την επέκταση του ΝΑΤΟ. Ενώ οι ΗΠΑ και η Ευρώπη είτε δεν μπορούσαν είτε δεν ήθελαν να αναζωογονήσουν την αμυντική βιομηχανική τους βάση, οι Ρώσοι το έκαναν με ορμή», συμπλήρωσε ο Μπράιν.
«Η ουσία είναι ότι το καθεστώς του Ζελένσκι παραπαίει. Λόγω του καθεστώτος του Ζελένσκι που βασίζεται στον στρατιωτικό νόμο, δεν θα υπάρξουν εκλογές και δεν θα υπάρξει ανοιχτή πολιτική διαδικασία. Αλλά η οργή στον στρατό αυξάνεται και αργά ή γρήγορα ο στρατός θα επιλέξει έναν ηγέτη, πιθανότατα τον Ζαλούζνι. Θα υπάρξει αλλαγή καθεστώτος στο Κίεβο, σύντομα», καταλήγει.