Ακόμα ένα βέτο, το τρίτο κατά σειρά από τις αρχές του πολέμου, άσκησαν χθες οι ΗΠΑ στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ σε ένα σχέδιο ψηφίσματος (της Αλγερίας το συγκεκριμένο) που ζητούσε άμεση ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Το επιχείρημά τους ήταν πως το ψήφισμα θα έθετε σε κίνδυνο τις «ευαίσθητες και συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις» που διεξάγονται με τη διαμεσολάβηση της Αιγύπτου και του Κατάρ για μια νέα εκεχειρία και την απελευθέρωση των ομήρων που κρατάει ακόμα η Χαμάς στη Γάζα.
Ο πολιτικός ηγέτης της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγιε, βρίσκεται, όπως ανακοινώθηκε χθες, στο Κάιρο, όπου αναμένεται να ταξιδέψει σήμερα, πριν μεταβεί αύριο στο Ισραήλ, και ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, ο Μπρετ Μακγκέρκ.
Αυτή τη φορά, όμως, οι ΗΠΑ δεν περιορίστηκαν σε ένα βέτο στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Κατέθεσαν αντίπαλο ψήφισμα, που ζητεί «προσωρινή κατάπαυση του πυρός στη Γάζα μόλις αυτό καταστεί εφικτό, με βάση τη φόρμουλα της απελευθέρωσης όλων των ομήρων» και εναντιώνεται σε μια μεγάλη χερσαία επιχείρηση του Ισραήλ στη Ράφα, όπου συνωστίζονται 1,5 εκατομμύριο εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι.
Είναι και αυτό μια εκδήλωση της εντεινόμενης πίεσης που ασκεί η κυβέρνηση Μπάιντεν στο Ισραήλ – και του χάσματος που έχει ανοίξει ανάμεσα στους δύο συμμάχους η εξάρτηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου από τους δύο εξτρεμιστές κυβερνητικούς του εταίρους.
Οι απειλές
Οταν ο Νετανιάχου επέστρεψε στην πρωθυπουργία, επέμεινε πως τα χέρια του θα έμεναν «σταθερά πάνω στο τιμόνι», παρά την αμφιλεγόμενη παρουσία υπερεθνικιστών στον κυβερνητικό συνασπισμό του.
Δεκατέσσερις μήνες αργότερα, ωστόσο, με το Ισραήλ σε πόλεμο με τη Χαμάς, ο υπουργός Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς και ο υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ μοιάζει να ασκούν περισσότερη επιρροή από ποτέ. Αμφότεροι έχουν απειλήσει επανειλημμένως πως οποιαδήποτε «απερίσκεπτη συμφωνία» για νέα κατάπαυση του πυρός θα οδηγούσε σε διάλυση της κυβέρνησης. Ερωτηθείς χθες αν η επιστροφή των ομήρων είναι ο σημαντικότερος στόχος του πολέμου, ο Σμότριτς απάντησε: «Οχι. Γιατί θέλετε έναν ανταγωνισμό; Ολα είναι σημαντικά».
Ο Μπεν Γκβιρ, από την πλευρά του, είχε προτείνει στον Νετανιάχου να απαγορεύσει στους περισσότερους μουσουλμάνους τις προσευχές της Παρασκευής στο τέμενος Αλ Ακσα της ανατολικής Ιερουσαλήμ στη διάρκεια του Ραμαζανιού, που ξεκινάει στις 10 Μαρτίου: τελικά, θα επιβληθεί πλαφόν 40.000-50.000, με τη Χαμάς να απειλεί χθες ότι οι περιορισμοί «θα γυρίσουν μπούμερανγκ στην κατοχή» και αμερικανούς αξιωματούχους να εκφράζουν στη «Haaretz» φόβους για μια «τέλεια καταιγίδα» στη διάρκεια του Ραμαζανιού που θα μπορούσε να οδηγήσει σε περιφερειακή έκρηξη.
Μην ξεχνάμε πως το Ισραήλ έχει δώσει επισήμως προθεσμία μέχρι τις 10 Μαρτίου στη Χαμάς να απελευθερώσει τους ομήρους, ειδάλλως θα ξεκινήσει τη χερσαία επιχείρηση στη Ράφα που απειλεί να προκαλέσει, σύμφωνα με την ΕΕ αλλά και τις ΗΠΑ, μια άνευ προηγουμένου ανθρωπιστική καταστροφή.
«Επανεποικισμός»
Σμότριτς και Μπεν Γκβιρ είναι από χρόνια ενάντιοι όχι μόνο σε ένα παλαιστινιακό κράτος αλλά και στην Παλαιστινιακή Αρχή, που πρέπει, όπως λένε, να «πάψει να υφίσταται». Τα δικά τους μεταπολεμικά σχέδια μιλούν για «επανεποικισμό της Γάζας», μια κίνηση που ο Νετανιάχου έχει δηλώσει πως δεν στηρίζει.
Τη στιγμή όμως που η κυβέρνηση Μπάιντεν βλέπει μια «αναζωογονημένη» Παλαιστινιακή Αρχή να παίζει ρόλο σε οποιαδήποτε μεταπολεμική τάξη στη Γάζα και τάσσεται υπέρ ενός χρονοδιαγράμματος για την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους, ο Νετανιάχου απορρίπτει τα «διεθνή ντικτάτα» και υπόσχεται να συνεχίσει τον πόλεμο μέχρι την «απόλυτη νίκη».
Γνωρίζει άλλωστε πως χρειάζεται τη στήριξη των Σμότριτς και Μπεν Γκβιρ όχι μόνο για να παραμείνει στην εξουσία αλλά και για να έχει την οποιαδήποτε ελπίδα να επιστρέψει μετά τις εκλογές που αναμένεται να ακολουθήσουν το τέλος του πολέμου.
Οπως έγραψε στην ισραηλινή «Maariv» ο Μπεν Κάσπιτ, «ο Νετανιάχου το 2024 φοβάται πολύ περισσότερο τον Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ από τον Τζο Μπάιντεν. Η ισραηλινή κυβέρνηση είναι η κυβέρνηση Μπεν Γκβιρ εις βάρος όλων μας».
