Κάποτε αριθμούσαν τόσα εκατομμύρια που ακόμα και το άθροισμα των συμμαχικών στρατευμάτων στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν τους προσέγγιζε. Σήμερα φαίνεται να επανέρχονται: Οι περίφημες πολιτοφυλακές του Μάο επανασυγκροτούνται, αλλά γιατί;

Οι Κινεζικές πολιτοφυλακές ήταν διαδεδομένες επί εποχής Μάο Τσετουνγκ -1949 έως το 1976- και κορυφώθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1950, όταν η στρατιωτική ένταση με τις ΗΠΑ ήταν υψηλή για την Ταϊβάν. Αριθμούσαν μάλιστα γύρω στα 220 εκατομμύρια μέλη.

Σύμφωνα με τον αμυντικό νόμο της χώρας λειτουργούν υποστηρικτικά στον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό.

Με την εγγραφή μεγάλου αριθμού αμάχων στις ταξιαρχίες, ο Μάο είπε ότι ενίσχυε την άμυνα της χώρας έναντι της απειλής «ιμπεριαλιστικών δυνάμεων» όπως οι ΗΠΑ.

Μετά το 1949, όταν το κόμμα ανέλαβε τον έλεγχο της ηπειρωτικής Κίνας, οι μονάδες ενσωματώθηκαν τελικά στη κυβέρνηση, σε σχολεία και εταιρείες. Ενσωμάτωσε τις ταξιαρχίες στις Λαϊκές Κομμούνες, τεράστιες συλλογικότητες που επισημοποιήθηκαν το 1958 και διαχειρίζονταν σχεδόν όλες τις οικονομικές και πολιτικές δραστηριότητες στην αγροτική Κίνα.

Σύμφωνα με ιστορικούς, ο Κινέζος ηγέτης εκμεταλλεύτηκε τις πολιτοφυλακές για να καταστείλει και να εκφοβίσει ανθρώπους που αντιτάχθηκαν στις ριζοσπαστικές πολιτικές του, ενισχύοντας την λατρεία στο πρόσωπό του.

Ο πρώτες εταιρείες που εφαρμόζουν το μέτρο

Μετά τον θάνατο όμως του Μάο το 1976, καθώς η οικονομία απογειώθηκε, ο αριθμός των μελών έπεσε στα 8 εκατ. μέχρι το 2011.

Αν και ορισμένες κρατικές επιχειρήσεις διατήρησαν τις πολιτοφυλακές τους, δεν υπήρχαν προηγουμένως σε μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις μέχρι πρόσφατα, καθώς ο ιδιωτικός τομέας άρχισε να αποκαθίσταται μόνο μετά το 1978, όταν η Κίνα εφάρμοσε μεταρρυθμίσεις στην ελεύθερη αγορά.

Ωστόσο, μέσα στο 2023, σύμφωνα με το CNN, τουλάχιστον 16 μεγάλες κινεζικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένου ενός ιδιωτικού κολοσσού γαλακτοκομικών προϊόντων, δημιούργησαν πολιτοφυλακές.

«Η επιστροφή των εταιρικών πολιτοφυλακών αντανακλά την αυξανόμενη εστίαση του Κινέζου Προέδρο Σι Τζιπίνγκ, και να καλυφθεί η ανάγκη ενσωμάτωσης οικονομικής ανάπτυξης και εθνικής ασφάλειας, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει ένα πιο δύσκολο μέλλον βραδύτερης ανάπτυξης και αυξανόμενου γεωπολιτικού ανταγωνισμού», δήλωσε ο Neil Thomas, συνεργάτης για την κινεζική πολιτική στην Asia Society. Κέντρο για την ανάλυση της Κίνας του Πολιτικού Ινστιτούτου.

«Εταιρικές πολιτοφυλακές υπό στρατιωτική ηγεσία θα μπορούσαν να βοηθήσουν το Κομμουνιστικό Κόμμα να καταστείλει πιο αποτελεσματικά περιστατικά κοινωνικής αναταραχής, όπως διαμαρτυρίες καταναλωτών και απεργίες εργαζομένων», είπε.

Γιατί τώρα

Σύμφωνα με το αμερικανικό CNN, αυτό που οδήγησε το Πεκίνο να επαναφέρει πιο δυναμικά τις πολιτοφυλακές ήταν η εμπειρία από την εποχή του κορονοϊού και η πρόσφατη κρίση στον τομέα των ακινήτων, σύμφωνα με τον Timothy Heath, αμυντικό αναλυτή της αμερικανικής δεξαμενής σκέψης Rand.

«Η πανδημία του κοροϊού θα μπορούσε να έχει παίξει ρόλο στο να παρακινήσει τους κεντρικούς ηγέτες να αναζητήσουν πιο αποτελεσματικούς οργανισμούς και δυνάμεις στην κοινωνία που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη διαχείριση και τον συντονισμό των απαντήσεων σε μεγάλες εθνικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως οι πανδημίες», είπε.

Επίσης, όπως αναφέρει το αμερικανικό δημοσίευμα, μια χρόνια ύφεση στην αγορά ακινήτων έχει προκαλέσει μια ευρεία απεργία στα στεγαστικά δάνεια. Από το 2022, οι θυμωμένοι αγοραστές κατοικιών σε πολλές κινεζικές πόλεις αρνήθηκαν να πληρώσουν τα στεγαστικά δάνειά τους για ημιτελή διαμερίσματα, αφού οι προγραμματιστές καθυστέρησαν ή εγκατέλειψαν την κατασκευή.

Οι συνέπειες από την πτώση των ακινήτων εξαπλώθηκαν στον χρηματοπιστωτικό τομέα, προκαλώντας ορισμένες μεγάλες σκιώδεις τράπεζες να χρεοκοπήσουν για τα επενδυτικά τους προϊόντα, κάτι που με τη σειρά του έχει προκαλέσει διαδηλώσεις από ανθρώπους που έχασαν χρήματα.

Η επανίδρυση των πολιτοφυλακών σχετίζεται επίσης με τη μεγαλύτερη προσπάθεια του Σι να αναθεωρήσει τον κινεζικό στρατό, πρόσθεσε ο Χιθ. «Ο Κινέζος ηγέτης δεν έχει κρύψει τον στόχο του να «εκσυγχρονίσει» τον Λαϊκό Εθνικοπαλευθερωτικό Στρατό και να τον μετατρέψει σε μια μαχητική δύναμη «παγκόσμιας κλάσης».

«Ο κύριος σκοπός των αλλαγών είναι να βελτιωθεί η ικανότητα του στρατού να κινητοποοήσει πόρους για αμυντικούς σκοπούς. Αυτό μπορεί, μακροπρόθεσμα, να εξοικονομήσει τους πόρους του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού, αναθέτοντας ορισμένα καθήκοντα στις δυνάμεις της πολιτοφυλακής», είπε ο Χιθ.

Σύμφωνα με το αμερικανικό δημοσίευμα, αυτό αντανακλά την επιθυμία του Πεκίνου να ενισχύσει περαιτέρω τον έλεγχο της κοινωνίας και να θέσει τη χώρα σε πολεμική βάση, όπως έκανε ο Μάο τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Μακροπρόθεσμα, ο Σι μπορεί να προετοιμάζεται για μια εισβολή στην Ταϊβάν, όταν «μεγάλο μέρος της Κίνας θα στρατιωτικοποιηθεί», είπε ο Γουίλι Λαμ συνεργάτης του Ιδρύματος Jamestown, προσθέτοντας ότι οι μεγάλες πόλεις θα μπορούσαν να μετατραπούν σε «στρατιωτικοποιημένες ζώνες».

Υπενθυμίζεται ότι το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας βλέπει την Ταϊβάν ως μέρος της επικράτειάς του. «Εάν όλο και περισσότεροι πολίτες γίνουν μέλη της πολιτοφυλακής τους, η εθνικιστική τους ζέση υποτίθεται ότι θα αυξηθεί», είπε ο Λαμ.

Βέβαια, υπενθυμίζεται ότι για πολλούς δυτικούς αναλυτές, το κινεζικό καθεστώς, πάντα είναι σε κρίση και πάντα κινδυνεύει να καταρρεύει…