Αίσθηση έχει προκαλέσει η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Αλαμπάμα ότι τα κατεψυγμένα έμβρυα σε δοκιμαστικούς σωλήνες πρέπει να θεωρούνται παιδιά. Η απόφαση προκαλεί πολλές συζητήσεις στον κόσμο της αναπαραγωγικής ιατρικής, θέτοντας αμφιβολίες για τις υπηρεσίες γονιμότητας για επίδοξους γονείς στην πολιτεία και εγείροντας περίπλοκα νομικά ερωτήματα με συνέπειες που εκτείνονται πολύ πέρα από την Πολιτεία της Αλαμπάμα.
Την Τρίτη, η Κάριν Ζαν-Πιερ, εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, δήλωσε ότι η απόφαση θα προκαλέσει «ακριβώς το είδος του χάους που περιμέναμε όταν το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε την απόφαση Roe εναντίον Wade (που αφορούσε την ελεύθερη πρόσβαση γυναικών στις αμβλώσεις) και άνοιξε τον δρόμο στους πολιτικούς να υπαγορεύσουν μερικές από τις πιο προσωπικές αποφάσεις που μπορούν να πάρουν οι οικογένειες». Η Αλαμπάμα επέβαλε πλήρη απαγόρευση αμβλώσεων τον Ιούνιο του 2022.
Τα έριξε στο πάτωμα
Οι δικαστές της Αλαμπάμα εξέδωσαν την απόφαση την Παρασκευή για εφέσεις που υποβλήθηκαν από ζευγάρια των οποίων τα έμβρυα καταστράφηκαν το 2020, όταν ένας ασθενής στο νοσοκομείο αφαίρεσε κατεψυγμένα έμβρυα από δεξαμενές υγρού αζώτου και τα έριξε στο πάτωμα, στην πόλη Μόμπαϊλ της πολιτείας. Αναφερόμενη στη γλώσσα κατά των αμβλώσεων που υπάρχει στο πολιτειακό Σύνταγμα, η πλειοψηφία των δικαστών είπε ότι ένας νόμος του 1872 που επιτρέπει στους γονείς να μηνύσουν για τον παράνομο θάνατο ενός ανήλικου παιδιού ισχύει και για αγέννητα παιδιά, χωρίς εξαίρεση για τα «εξωμήτρια παιδιά».
«Ακόμη και πριν από τη γέννηση, όλα τα ανθρώπινα όντα έχουν την εικόνα του Θεού και οι ζωές τους δεν μπορούν να καταστραφούν χωρίς να εξαφανιστεί η δόξα του» έγραψε ο επικεφαλής δικαστής Τομ Πάρκερ στη γνώμη της πλειοψηφίας.
Μεγάλες επιπτώσεις
Ειδικοί υπογονιμότητας και νομικοί εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι η απόφαση θα έχει δυνητικά μεγάλες επιπτώσεις, οι οποίες θα πρέπει να ανησυχούν κάθε Αμερικανό που μπορεί να χρειαστεί πρόσβαση σε αναπαραγωγικές υπηρεσίες όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση. Μία στις έξι οικογένειες παλεύει με τη στειρότητα, σύμφωνα με την Μπάρμπαρα Κολούρα, πρόεδρο και διευθύνουσα σύμβουλο της οργάνωσης Resolve, η οποία εκπροσωπεί τα συμφέροντα ασθενών με υπογονιμότητα. «Αλλαξαν την κατάσταση μιας μικροσκοπικής ομάδας κυττάρων και τα αναγνωρίζουν πλέον ως άτομο ή παιδί» τόνισε. «Δεν είπαν ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση είναι παράνομη και δεν είπαν ότι δεν μπορείς να καταψύξεις έμβρυα. Είναι ακόμη χειρότερο – δεν υπάρχει κανένας οδικός χάρτης».
Η εξαγωγή όσο το δυνατόν περισσότερων ωαρίων από μια γυναίκα και στη συνέχεια η γονιμοποίησή τους για τη δημιουργία εμβρύων πριν από την κατάψυξή τους έχει γίνει τυπικό ιατρικό πρωτόκολλο κατά τη διάρκεια της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Γενικά, γράφουν οι «New York Times», μόνο ένα έμβρυο μεταφέρεται κάθε φορά στη μήτρα, προκειμένου να μεγιστοποιηθούν οι πιθανότητες επιτυχούς εμφύτευσης και μιας πλήρους εγκυμοσύνης.
Πολλά τα ερωτήματα
«Αλλά τι γίνεται αν δεν μπορούμε να τα καταψύξουμε;» ρωτά η Κολούρα. «Θα θεωρήσουμε τους ανθρώπους ποινικά υπεύθυνους επειδή δεν μπορείς να καταψύξεις ένα “άτομο”; Δημιουργούνται τόσα ερωτήματα». Οι επιστήμονες της αναπαραγωγικής ιατρικής επέκριναν επίσης την απόφαση, λέγοντας ότι είναι «ιατρικά και επιστημονικά αβάσιμη». «Το δικαστήριο έκρινε ότι ένα γονιμοποιημένο κατεψυγμένο ωάριο σε καταψύκτη κλινικής γονιμότητας πρέπει να αντιμετωπίζεται ως το νόμιμο ισοδύναμο ενός υπάρχοντος παιδιού ή ενός εμβρύου που κυοφορείται στη μήτρα» δήλωσε η δρ Πάουλα Αμάτο, πρόεδρος της Αμερικανικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής.
«Η επιστήμη και η καθημερινή κοινή λογική μάς λένε ότι δεν είναι» πρόσθεσε, αναφέροντας ότι ακόμη και στον φυσικό κόσμο πολλά ωάρια συχνά γονιμοποιούνται προτού κάποιο εμφυτευθεί επιτυχώς στη μήτρα και οδηγήσει σε εγκυμοσύνη.
Αστικές ή ποινικές αγωγές
Η δρ Αμάτο προέβλεψε ότι οι γιατροί θα έκλειναν τις κλινικές γονιμότητας στην πολιτεία εάν η λειτουργία τους συνεπαγόταν τον κίνδυνο να δεχθούν αστικές ή ποινικές αγωγές. «Η σύγχρονη φροντίδα γονιμότητας δεν θα είναι διαθέσιμη στους κατοίκους της Αλαμπάμα» παρατηρεί. Ζευγάρια εν μέσω εξαντλητικών και δαπανηρών θεραπειών υπογονιμότητας στην Αλαμπάμα δήλωσαν ότι κατακλύζονταν από ερωτήσεις και ανησυχίες. Η 37χρονη Μέγκαν Λεγκέρσκι, η οποία αυτή τη στιγμή υποβάλλεται σε θεραπεία υπογονιμότητας, είπε ότι πρόσφατα έμεινε έγκυος μετά την εμφύτευση ενός εμβρύου που δημιουργήθηκε μέσω εξωσωματικής γονιμοποίησης, αλλά ότι απέβαλε έπειτα από οκτώ εβδομάδες. Αυτή και ο σύντροφός της έχουν άλλα τρία κατεψυγμένα έμβρυα που μπορούν να εμφυτεύσουν.
«Τα έμβρυα είναι η καλύτερη ευκαιρία να κάνουμε παιδιά και είμαστε εξαιρετικά αισιόδοξοι» περιγράφει. «Αλλά το να έχεις τρία έμβρυα στην κατάψυξη δεν είναι το ίδιο με ένα που έχει εμφυτευθεί και εξελίσσεται σε εγκυμοσύνη. Δεν είναι το ίδιο με το να κάνω παιδί. Εχουμε τρία έμβρυα. Δεν έχουμε τρία παιδιά».