Οι Αρχές της Ισπανίας βλέπουν εμπλοκή της Μόσχας στη δολοφονία του Μαξίμ Κουζμίνοφ, του ρώσου πιλότου ο οποίος τον περασμένο Αύγουστο αυτομόλησε στην Ουκρανία μαζί με το ελικόπτερό του, για να βρεθεί νεκρός με το σώμα του γαζωμένο από σφαίρες σε ένα υπόγειο γκαράζ την περασμένη εβδομάδα. Οι έρευνες βέβαια επισήμως συνεχίζονται.
Οπως θυμίζουν όμως οι βρετανικοί «Times], δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τη στιγμή που ένας μασκοφόρος εμφανίστηκε στην κρατική τηλεόραση της Ρωσίας, Rossiya 1, προειδοποιώντας τον Κουζμίνοφ και όσους τον προστάτευαν: «Ασφαλώς και θα τον εντοπίσουμε. Μπορούμε να φτάσουμε παντού, έχουμε πολύ μακριά χέρια».
Σύμφωνα δε με το ίδιο ρεπορτάζ, δεν πρόκειται για εξαίρεση αλλά, πιθανότατα, για τη νέα «κανονικότητα», καθώς οι μυστικές υπηρεσίες της Ρωσίας δείχνουν, μετά από αλλεπάλληλα φιάσκα, να έχουν ανακτήσει σημαντικό μέρος της χαμένης τους αποτελεσματικότητας και αυτοπεποίθησης.
Οι σοβιετικοί κατάσκοποι προετοίμαζαν κάποτε μεθοδικά τις επιθέσεις τους – από τη δολοφονία ενός ουκρανού εθνικιστή το 1938 στο Ρότερνταμ με έναν εκρηκτικό μηχανισμό με σοκολάτες μέχρι τον φόνο του Τρότσκι στο Μεξικό το 1940 με ένα αναρριχητικό τσεκούρι και την επίθεση εναντίον του Γκεόργκι Μάρκοφ στη Γέφυρα Γουότερλου το 1978 με μια δηλητηριασμένη ομπρέλα.
Τώρα τα πράγματα γίνονται πολύ πιο γρήγορα. «Οι ρωσικές υπηρεσίες έχουν ανασυγκροτηθεί και να έχουν αποκτήσει εκ νέου σκοπό ύπαρξης, μετά την εισβολή στην Ουκρανία.
Οι ρώσοι κατάσκοποι έχουν επιστρέψει με διάθεση εκδίκησης», λέει στους «Times» ο Αντρέι Σολντάτοφ, ειδικός στα θέματα κατασκοπείας από την πλευρά της Ρωσίας. Η αναταραχή που ακολούθησε το ξέσπασμα του πολέμου, συνοδευόμενη και από μαζική έξοδο νέων Ρώσων με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης προς την Ευρώπη, έδωσε την ευκαιρία στον μηχανισμό του Κρεμλίνου να διευρύνει και να ανανεώσει σημαντικά το δίκτυο των πρακτόρων του.
Στα μαχαίρια μεταξύ τους
Ο ίδιος υπενθυμίζει πως την παραμονή της εισβολής, οι τρεις βασικοί πυλώνες των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας και πληροφοριών – SVR, FSB και GRU – βρίσκονταν στα μαχαίρια μεταξύ τους.
Αυτό, ανάμεσα στα άλλα, είχε ως αποτέλεσμα να αποκαλυφθεί και να εξαρθρωθεί μεγάλο μέρος των ρώσων πρακτόρων και των δικτύων τους στην Ευρώπη, καθώς και να εντοπιστούν σχετικά εύκολα οι δράστες της δηλητηρίασης του Σεργκέι και της Γιούλια Σκριπάλ επί βρετανικού εδάφους το 2018, καθώς και εκείνοι που επιχείρησαν να βγάλουν από τη μέση τον Αλεξέι Ναβάλνι, δύο χρόνια αργότερα, με τη χρήση άλλης θανατηφόρας ουσίας, του Νovichok.
Η κατάσταση διάλυσης που επικρατούσε κορυφώθηκε με την εισβολή του 2022. Τότε, δηλαδή, που σύμφωνα με μια από τις κρατούσες εκδοχές, οι υπηρεσίες πληροφοριών παραπλάνησαν τον ίδιο τον Πούτιν, πείθοντάς τον ότι η Ουκρανία θα κατέρρεε μέσα σε λίγες μέρες και ότι η πλειονότητα της κοινωνίας της δεν είχε διάθεση να αντισταθεί και να πολεμήσει.
Δύο χρόνια αργότερα, οι ρώσοι κατάσκοποι επαναλαμβάνουν τη δράση τους. Και οι Βρυξέλλες σημαίνουν συναγερμό για ενδεχόμενη προσπάθεια παρέμβασης της Μόσχας στις ευρωεκλογές του Ιουνίου.