Tα κλισέ είναι βαρετά επειδή είναι ο εύκολος τρόπος να προσεγγίζεις την πραγματικότητα. Μερικές φορές όμως είναι αναπόφευκτα. Για παράδειγμα, δύσκολα βρίσκεις μια πιο εύστοχη φράση να περιγράψεις τα τεκταινόμενα στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και γενικότερα στην ελληνική Αριστερά, από εκείνη του Αντόνιο Γκράμσι: «Το παλιό πεθαίνει, αλλά το νέο δεν μπορεί ακόμη να γεννηθεί».
Το παλιό και το νέο είναι βέβαια σχετικές έννοιες. Παρά ταύτα, το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ έδωσε μερικές απαντήσεις. Ο Αλέξης Τσίπρας, ας πούμε, ανήκει στο «παλιό». Ο,τι ήταν να δώσει το έδωσε – και δεν ήταν λίγο –, οι ίντριγκες λοιπόν είτε για να δείξει ότι είναι αναντικατάστατος είτε για να στρώσει το έδαφος για την επιστροφή του απλώς ροκανίζουν την πολιτική του παρακαταθήκη. Η αποδοκιμασία του τόσο από το συνέδριο όσο και από παλιούς του συμμάχους τον οδηγεί οριστικά στην αποστρατεία.
Το ίδιο ισχύει και για τους «εκπροσώπους» του. Η Ολγα Γεροβασίλη μπορεί να είναι συγκροτημένη και «θεσμική», δύσκολα όμως μπορεί να τη φανταστεί κανείς να βγάζει το κόμμα από το τέλμα και να το απογειώνει. Η χθεσινή απόφαση να μη διεξαχθούν εσωκομματικές εκλογές ουσιαστικά τη διασώζει από μια βέβαιη ήττα.
Το τραγικό είναι ότι ούτε οι νέοι του ΣΥΡΙΖΑ ανήκουν στο «νέο». Η γλώσσα τους είναι ξύλινη, τα συνθήματά τους εύκολα, τα γραμματικά τους λάθη θλιβερά. Δεν είναι προς θάνατον να κάνεις λάθη: αρκεί να το αντιλαμβάνεσαι και να διδάσκεσαι απ’ αυτά. Ούτε η σιγουριά είναι κατ’ ανάγκη κάτι αρνητικό: αρκεί να μη μετατρέπεται σε αλαζονεία.
Κάτι αντίστοιχο θα μπορούσε να πει κανείς και για τον Στέφανο Κασσελάκη. Η απουσία χαρίσματος δεν συνιστά εξ ορισμού μειονέκτημα: ο καλύτερος πρωθυπουργός της Μεταπολίτευσης, ο Κώστας Σημίτης, δεν ανταποκρίνεται στον ορισμό του χαρισματικού. Μειονέκτημα είναι να νομίζεις πως είσαι ταλαντούχος ενώ είσαι πολιτικά ατάλαντος. Να νομίζεις πως θα φέρεις το καινούργιο όταν η βασική σου ατάκα είναι «σας αγαπώ όλους και δεν θα σας προδώσω ποτέ». Να ισχυρίζεσαι ότι θα κερδίσεις τον Μητσοτάκη όταν με τη συμπεριφορά σου κοντεύεις να διαλύσεις το κόμμα σου. Μα γίνεται να είσαι σκληρό καρύδι με ραγισμένη καρδιά;
Η πιο θετική προσωπικότητα του συνεδρίου, όπως και της μεταβατικής περιόδου πριν από την εκλογή του Κασσελάκη, ήταν ο Σωκράτης Φάμελλος. Ψύχραιμος, ήπιος και ενωτικός, κατάφερε με την πρότασή του να επιτευχθεί μια, πρόσκαιρη έστω, ανακωχή στο κόμμα χωρίς να δοθεί στον αρχηγό του το παράλογο δώρο που ζητούσε, μια λευκή επιταγή δηλαδή μέχρι τις εθνικές εκλογές. Αν κάτι δεν ταιριάζει στον πρόεδρο της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, είναι η επιμονή του να αναφέρεται στο «καθεστώς Μητσοτάκη», με προφανή στόχο τις συγκρίσεις με τον Ορμπαν. Το νέο δεν μπορεί ακόμη να γεννηθεί (και) επειδή ένας άνθρωπος σαν τον Φάμελλο επιδιώκει τον εύκολο εντυπωσιασμό.