Η εικόνα του στρατιώτη κατά τη διάρκεια της θητείας του να καθαρίζει πατάτες και κρεμμύδια ή να φυλάει ατελείωτες ώρες σκοπιάς, αλλά κατά τη διάρκεια αυτών των μηνών να μην αποκτά καμία ουσιαστική δεξιότητα για τη μετέπειτα ζωή του ως πολίτης και φυσικά καμία γνώση ως προς το στρατιωτικό αντικείμενο, το πώς δηλαδή, αν χρειαστεί, να λειτουργήσει ως μαχητής, έχει μπει στο στόχαστρο της ηγεσίας του υπουργείου Εθνικής Αμυνας. Τόσο της πολιτικής όσο και της στρατιωτικής.

Ο λόγος είναι απλός και διπλός. Από τη μία πρέπει να πάψει στο μυαλό των νέων η απαξίωση της θητείας ως «αγγαρείας» και να εντυπωθεί ως «ευκαιρία» μάθησης και από την άλλη η μέγιστη ανάγκη για ρεαλιστική στρατιωτική εκπαίδευση καθώς, όπως αναφέρουν ανώτατες στρατιωτικές πηγές στα «ΝΕΑ», η «περιοχή μας βράζει, οι κίνδυνοι πλησιάζουν ολοένα και περισσότερο και βέβαια υπάρχει πάντα ένα casus belli πάνω από τα κεφάλια μας και ένας αναθεωρητισμός εξ ανατολών, τον οποίο πρέπει απορροφώντας τα διδάγματα των συγκρούσεων και τα σύγχρονα δόγματα και τεχνολογίες που σχετίζονται με πολεμικές επιχειρήσεις, να είμαστε έτοιμοι να τον αντιμετωπίσουμε».

Τα παραδείγματα

Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας Νίκος Δένδιας έχει τονίσει πως οι αλλαγές δεν συνεπάγονται αύξηση της θητείας: «Οχι, δεν σημαίνει αύξηση στον χρόνο θητείας.

Ξέρετε, αν αυξάνεις τον μη παραγωγικό χρόνο, απλώς δεν κερδίζεις τίποτα. Και επειδή δεν χρειάζεται να επανεφεύρουμε τον τροχό, επιλέγουμε επιτυχημένα παραδείγματα από το εξωτερικό, προσαρμόζοντάς τα στα δικά μας δεδομένα».

Σε αυτό το πλαίσιο, άλλωστε, ο έλληνας υπουργός βρέθηκε χθες στη Φινλανδία – μια χώρα 5,5 εκατομμυρίων κατοίκων με μια τεράστια συνοριογραμμή με μία υπαρκτή πλέον απειλή από τη Ρωσία. Το μοντέλο θητείας – εφεδρείας της φαίνεται πως έχει προτιμηθεί έναντι άλλων, λόγω κυρίως των ομοιοτήτων που υπάρχουν με την Ελλάδα ως προς το θέμα της απειλής και των δυνατοτήτων αντιμετώπισής της που υπάρχουν.

Αυτό φάνηκε και στις δηλώσεις του Νίκου Δένδια από το Ελσίνκι, στις οποίες τόνισε μεταξύ άλλων: «Η Ελλάδα και η Φινλανδία έχουν πολλές ομοιότητες. Είναι χώρες μεσαίου μεγέθους, βρίσκονται όμως και οι δύο δίπλα σε μεγάλους γείτονες που έχουν αναθεωρητικές φιλοδοξίες. Και οι δύο χώρες βρίσκονται επίσης στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ. Και οι δύο χώρες είναι χώρες που πιστεύουν στο Διεθνές Δίκαιο και που πιστεύουν στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας έχοντας μεγάλο αριθμό νησιών».

Ο υπουργός Εθνικής Αμυνας επεσήμανε πως η αντιγραφή του φινλανδικού μοντέλου εφεδρείας ήταν ένας από τους κύριους λόγους της επίσκεψής του στο Ελσίνκι. Σε αυτό το πλαίσιο πέρα από τη συζήτηση με τον ομόλογό του επισκέφτηκε και μονάδα του φινλανδικού στρατού.

Κλιμακωτή θητεία

Το φινλανδικό μοντέλο είναι στη βάση του ένα μοντέλο κλιμακωτής θητείας – εφεδρείας με βάση την ουσία της εκπαίδευσης του στρατεύσιμου, ενώ προβλέπεται και επανεκπαίδευση. Κάθε άνδρας ηλικίας 18-60 ετών είναι υπόχρεος στρατιωτικής θητείας, οι δε γυναίκες μπορούν να υποβάλουν αίτηση για στρατιωτική θητεία σε εθελοντική βάση.

Ανάλογα με την εκπαίδευση, η στρατιωτική θητεία διαρκεί 165, 255 ή 347 ημέρες. Οι απλοί στρατεύσιμοι υπηρετούν για 165 ημέρες. Οσοι ολοκληρώνουν άοπλη υπηρεσία υπηρετούν για 255 ημέρες. Οι στρατεύσιμοι που εκπαιδεύονται για να γίνουν αξιωματικοί, υπαξιωματικοί υπηρετούν για 347 ημέρες. Τέλος, η μη στρατιωτική (πολιτική) θητεία διαρκεί 347 ημέρες.

Μετά το πέρας της στρατιωτικής θητείας, οι αποστρατευθέντες καθίστανται έφεδροι. Οι απλοί στρατιώτες παραμένουν στην εφεδρεία έως ότου γίνουν 50 ετών και υπόκεινται σε επανεκπαίδευση διάρκειας 80 ή 150 ημερών επανεκπαίδευσης κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην εφεδρεία. Αξιωματικοί και υπαξιωματικοί παραμένουν στην εφεδρεία μέχρις ότου συμπληρώσουν τα 60 τους χρόνια, διάστημα κατά το οποίο θα πρέπει να λάβουν – το μέγιστο – 200 ημέρες επανεκπαίδευσης