Χιλιάδες καλλιτέχνες, επιμελητές και διευθυντές μουσείων ζήτησαν να αποκλειστεί το Ισραήλ από τη φετινή Μπιενάλε της Βενετίας και κατηγόρησαν την έκθεση ότι «δίνει βήμα σε ένα γενοκτόνο απαρτχάιντ κράτος».
Το Ισραήλ αντιμετωπίζει αυξανόμενη διεθνή κριτική, μεταξύ άλλων και από τον κόσμο της τέχνης, για τη στρατιωτική του επίθεση στην πολιορκημένη Λωρίδα της Γάζας, η οποία έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες Παλαιστίνιους από τις 7 Οκτωβρίου.
The Biennale banned apartheid South Africa from 1968 onwards, and in 2022 banned Russian artists connected to the government.
No Genocide Pavilion at the Venice Biennale!#angalliance #banisrael #gazagenocide
— PACBI – BDS movement (@PACBI) February 26, 2024
«Η Μπιενάλε έχει σιωπήσει»
Η Art Not Genocide Alliance (ANGA) (Συμμαχία «Τέχνη όχι Γενοκτονία») δήλωσε ότι η Μπιενάλε – μια μεγάλη διεθνής έκθεση τέχνης – είχε απαγορεύσει πριν από δύο χρόνια οποιονδήποτε συνδεόταν με τη ρωσική κυβέρνηση μετά την εισβολή στην Ουκρανία, αλλά δεν είχε λάβει μέτρα κατά του Ισραήλ, καθώς συνεχίζει τον πόλεμό του στη Γάζα.
«Η Μπιενάλε έχει σιωπήσει για τις φρικαλεότητες του Ισραήλ κατά των Παλαιστινίων. Είμαστε συγκλονισμένοι από αυτά τα διπλά στάνταρ», ανέφερε η ANGA σε μια διαδικτυακή επιστολή που είχαν υπογράψει περισσότεροι από 12.500 άνθρωποι μέχρι την Τρίτη.
Επισήμανε το γεγονός ότι κορυφαίες ομάδες ανθρωπίνων δικαιωμάτων θεωρούν σήμερα την παράνομη κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών από το Ισραήλ «ένα σκληρό σύστημα απαρτχάιντ και ένα έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».
«Η προβολή της τέχνης που αντιπροσωπεύει ένα κράτος που εμπλέκεται σε συνεχιζόμενες φρικαλεότητες κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα είναι απαράδεκτη», δήλωσε η διεθνής συλλογικότητα καλλιτεχνών και εργαζομένων στον πολιτισμό.
Αποκάλεσε «κάθε επίσημη εκπροσώπηση του Ισραήλ στη διεθνή πολιτιστική σκηνή» και «κάθε έργο που εκπροσωπεί επίσημα το κράτος του Ισραήλ» ως «έγκριση των γενοκτονικών πολιτικών του».
«Απειλεί την ελευθερία της σκέψης»
Το Ισραήλ απορρίπτει κάθε κατηγορία ότι οι ενέργειές του ισοδυναμούν με γενοκτονία. Το Διεθνές Δικαστήριο έκρινε ότι είναι «πιθανό» το Ισραήλ να διαπράττει γενοκτονία στη Γάζα και ζήτησε από το Ισραήλ να λάβει όλα τα δυνατά μέτρα για να αποτρέψει τη γενοκτονία.
Ο υπουργός Πολιτισμού της Ιταλίας καταδίκασε την επιστολή της ANGA «απαράδεκτη» και «ντροπιαστική», λέγοντας ότι «απειλεί την ελευθερία της σκέψης και της δημιουργικής έκφρασης».
«Το Ισραήλ δεν έχει μόνο το δικαίωμα να εκφράζεται μέσω της τέχνης του, αλλά έχει και το καθήκον να δώσει τη μαρτυρία του στο λαό του σε μια στιγμή όπως αυτή, όταν έχει χτυπηθεί αιφνιδιαστικά από ανελέητους τρομοκράτες», ανέφερε σε δήλωσή του ο Τζενάρο Σανγκιουλιάνο.
Italy’s culture minister rules out excluding Israel from Venice Biennale. https://t.co/bAQpW9hdlL
— Artnet (@artnet) February 28, 2024
Η παλαιστινιακή οργάνωση Χαμάς επιτέθηκε στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, σκοτώνοντας τουλάχιστον 1.139 ανθρώπους, κυρίως αμάχους, σύμφωνα με έναν απολογισμό του Al Jazeera που βασίζεται σε επίσημα ισραηλινά στοιχεία. Το Ισραήλ απάντησε με ανηλεή βομβαρδισμό και χερσαία εισβολή στη Γάζα.
«Δεν υπάρχει ελεύθερη έκφραση στα μουσεία, τα αρχεία, τις εκδόσεις, τις βιβλιοθήκες, τα πανεπιστήμια, τα σχολεία και τα σπίτια της Γάζας που βομβαρδίστηκαν ολοσχερώς από το Ισραήλ»
Περισσότεροι από 29.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στην ισραηλινή επίθεση, κυρίως γυναίκες και παιδιά, σύμφωνα με τις παλαιστινιακές υγειονομικές αρχές.
Ο Σανγκιουλιάνο δήλωσε ότι η Μπιενάλε, που θα ξεκινήσει στις 20 Απριλίου, «θα είναι πάντα ένας χώρος ελευθερίας, συναντήσεων και διαλόγου και όχι ένας χώρος λογοκρισίας και μισαλλοδοξίας».
«Δεν υπάρχει ελεύθερη έκφραση»
Η ANGA δήλωσε: «Η τέχνη δεν συντελείται στο κενό (πόσο μάλλον σε μια «τσέπη») και δεν μπορεί να υπερβεί την πραγματικότητα».
«Δεν υπάρχει ελεύθερη έκφραση για τους Παλαιστίνιους ποιητές, καλλιτέχνες και συγγραφείς που δολοφονήθηκαν, φιμώθηκαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και εμποδίστηκαν να ταξιδέψουν στο εξωτερικό ή στο εσωτερικό από το Ισραήλ.
Δεν υπάρχει ελεύθερη έκφραση στα παλαιστινιακά θέατρα και στα λογοτεχνικά φεστιβάλ που έκλεισε το Ισραήλ. Δεν υπάρχει ελεύθερη έκφραση στα μουσεία, τα αρχεία, τις εκδόσεις, τις βιβλιοθήκες, τα πανεπιστήμια, τα σχολεία και τα σπίτια της Γάζας που βομβαρδίστηκαν ολοσχερώς από το Ισραήλ. Δεν υπάρχει ελεύθερη έκφραση στο έγκλημα πολέμου της πολιτιστικής γενοκτονίας», αναφέρεται.
Στους υπογράφοντες της έκκλησης περιλαμβάνονται ο διευθυντής του Μουσείου Παλαιστίνης στις ΗΠΑ Φαϊζάλ Σάλεχ, η ακτιβίστρια αμερικανίδα φωτογράφος Ναν Γκόλντιν και ο βρετανός εικαστικός Τζέσι Ντάρλινγκ, ο οποίος κέρδισε πέρυσι το βραβείο Τέρνερ.
Η Μπιενάλε, που χαρακτηρίζεται ως οι «Ολυμπιακοί Αγώνες του κόσμου της τέχνης», είναι ένα από τα κυριότερα γεγονότα του διεθνούς καλλιτεχνικού ημερολογίου. Η φετινή διοργάνωση, με τίτλο «Ξένοι», πρόκειται να φιλοξενήσει περίπτερα από 90 χώρες από τις 20 Απριλίου έως τις 24 Νοεμβρίου.
*Με πληροφορίες από: aljazeera | Κεντρική φωτογραφία θέματος: REUTERS/Piroschka van de Wouw