Το Μονακό, μία από τις μικρότερες και πλουσιότερες χώρες του πλανήτη, είναι γνωστό για τη χλιδή του – και τη φήμη του ως «ηλιόλουστο μέρος για σκιερούς ανθρώπους», σύμφωνα με τα λόγια του συγγραφέα W. Somerset Maugham. Είναι επίσης γνωστό ότι κυβερνάται από την ίδια δυναστεία εδώ και 700 χρόνια.
Μια έρευνα του Bloomberg Businessweek αποκαλύπτει πώς η κυβέρνηση του πρίγκιπα Αλβέρτου Β’ ευνοούσε τακτικά τα ανίψια του, τον Αντρέα και τον Πιερ Κασιράγκι, παιδιά της αδελφής του, Καρολίνας του Μονακό, για επικερδείς συμβάσεις στη γενέτειρά τους.
Τα μέλη της βασιλικής οικογένειας αρνούνται κάθε αδίκημα, αλλά σήμερα το Μονακό βρίσκεται εν μέσω μιας βαθιάς πολιτικής κρίσης, μετά την απομάκρυνση ενός επί χρόνια συμβούλου του παλατιού και μια αστυνομική έρευνα για τις συναλλαγές των ανιψιών. Εν τω μεταξύ, η χώρα αναμένει δύο επικείμενες εκθέσεις από διεθνείς παρατηρητές που εξετάζουν τη διαφθορά και το ξέπλυμα χρήματος.
Χρυσές μπίζνες έκαναν τα ανίψια με τις «πλάτες» του Αλβέρτου
Το Μονακό διαθέτει κοινοβούλιο και υπουργικό συμβούλιο, αλλά ο πρίγκιπας είναι το κέντρο της εξουσίας σε αυτή τη μικροσκοπική χώρα. Ο Αλβέρτος είναι γιος του πρίγκιπα Ρενιέ Γ’ και της πριγκίπισσας Γκρέις Κέλι.
Μια ομάδα ερευνητών έχει ήδη εντοπίσει σημαντικά κενά στην άμυνα του Μονακό κατά του ξεπλύματος χρήματος, ενώ το πλαίσιο της χώρας για την πρόληψη της διαφθοράς βρίσκεται υπό αναθεώρηση
Όταν τα ανίψια του Αλβέρτου – ο Αντρέα και ο Πιέρ – ήταν 25 και 21 ετών αντίστοιχα, άρχισαν να αναζητούν τρόπους για να αφήσουν το στίγμα τους στη γενέτειρά τους. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της εταιρείας ακινήτων των Κασιράγκι, η κυβέρνηση ανέθεσε στην επιχείρηση «τα σημαντικότερα δημόσια έργα που πραγματοποιήθηκαν στο Πριγκιπάτο του Μονακό».
Τα πρώτα χρόνια, ανέλαβε συμβάσεις ύψους τουλάχιστον 55 εκατομμυρίων ευρώ για την ανοικοδόμηση της λέσχης σκαφών αναψυχής, την επέκταση του θαλάσσιου τείχους στο Port de la Condamine, την ανάπτυξη επιδοτούμενων κατοικιών για τους ντόπιους και πολλά άλλα.
Πώς η βασιλική οικογένεια παρενέβη για λογαριασμό των Κασιράγκι
Αφού κέρδισαν συμβάσεις δημοσίων έργων, οι Κασιράγκι άρχισαν να επεκτείνονται, βασιζόμενοι και πάλι στη βοήθεια της κυβέρνησης του θείου τους. Η συμφωνία τους ήταν για ένα κτίριο πολυτελών διαμερισμάτων, λίγα βήματα από το διάσημο Καζίνο του Μόντε Κάρλο.
Αλλά προτού μπορέσουν να ξεκινήσουν, χρειάστηκαν βοήθεια. Ο Αλβέρτος έστειλε έναν από τους πιο έμπιστους συμβούλους του, τον λογιστή Claude Palmero, για να πείσει έναν αντίπαλο εργολάβο να αποσύρει μια αγωγή, που προσπαθούσε να εμποδίσει το κτίριο των Κασιράγκι, σύμφωνα με τις σημειώσεις που εξασφάλισε η αστυνομία και είδε το Businessweek.
Σε αντάλλαγμα για τη συνεργασία του αντιπάλου, ο πρίγκιπας θα ασκούσε πιέσεις στην κυβέρνησή του, ώστε να βλέπει ευνοϊκά αυτόν τον εργολάβο στο μέλλον. Στη συνέχεια, η διοίκηση του Μονακό χορήγησε στο έργο των ανιψιών μια εξαίρεση, που επέτρεπε να έχει τριπλάσιο ύψος από το κτίριο που αντικατέστησε.
Σε μια άλλη συμφωνία, η οποία θα διευρύνει το μέγεθος του Μονακό, ο πρίγκιπας ανησυχούσε για τη συμμετοχή των ανιψιών του. Η μητέρα των Κασιράγκι, η πριγκίπισσα Καρολίνα, απευθύνθηκε στον μικρότερο αδελφό της – και οι γιοι της κατέληξαν τελικά με μερίδιο στο εγχείρημα.
Η αστυνομία ερευνά τη διαδρομή του ελικοπτέρου Μονακό – Νίκαια
Η κυβέρνηση του Μονακό ανέθεσε στην εταιρεία των Κασιράγκι τη σύμβαση για τη λειτουργία μιας αποκλειστικής εμπορικής διαδρομής ελικοπτέρων για τους επιβάτες που ταξιδεύουν μεταξύ του Μονακό και του πλησιέστερου διεθνούς αεροδρομίου, στη γαλλική πόλη της Νίκαιας.
Σήμερα, η συμφωνία αυτή βρίσκεται υπό διερεύνηση. Η αστυνομία έχει συλλέξει εκατοντάδες αρχεία, που δείχνουν ότι ένα στέλεχος της εταιρείας των Κασιράγκι επικοινωνούσε κρυφά με αξιωματούχο του Μονακό, περίπου ένα χρόνο πριν ανοίξει η διαδικασία για προσφορές. Αυτό έδωσε στην εταιρεία ένα προβάδισμα έναντι του ανταγωνιστή της, καθώς και συγκεκριμένες λεπτομέρειες σχετικά με το τι θα χρειαζόταν για να κερδίσει.
Σε μια προσπάθεια να περιορίσει τις επιπτώσεις, ο Αλβέρτος έστειλε τον σύμβουλό του να κάνει μια οικονομική προσφορά στην εταιρεία που έχασε. Οι εκπρόσωποί της απέρριψαν τα χρήματα και κατέθεσαν μήνυση.
Ένας έμπιστος σύμβουλος έγινε εχθρός του παλατιού
Ως ένας από τους στενότερους υπασπιστές του Αλβέρτου, ο Palmero χειριζόταν τα βιβλία της βασιλικής οικογένειας και του είχε ανατεθεί από τον ηγεμόνα των Μονεγάσκων να παρέμβει τόσο στην πολυκατοικία όσο και στις διαπραγματεύσεις για το ελικόπτερο, όπως δείχνουν τα έγγραφα.
Στα τέλη του 2021, χάκερς δημοσιοποίησαν μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που ανήκαν στον Palmero και σε άλλους, προκαλώντας μια σειρά σημαντικών ειδήσεων στο Μονακό και την Γαλλία. Τα μηνύματα υποτίθεται ότι έδειχναν τον Palmero και άλλους να χρησιμοποιούν τις θέσεις τους για να παρεμβαίνουν υπέρ των εργολάβων ακινήτων, κάτι που έχουν αρνηθεί.
Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, προέτρεψε τον Αλβέρτο να καθαρίσει το χάος, σύμφωνα με δύο ανθρώπους που γνωρίζουν την κατάσταση, οι οποίοι μίλησαν ανώνυμα επειδή δεν ήταν εξουσιοδοτημένοι να συζητήσουν κρατικά θέματα.
Ο πρίγκιπας τότε απέλυσε τον Palmero, γεγονός που πυροδότησε ένα άγριο μπρα ντε φερ μεταξύ των δύο πλευρών. Η βασιλική οικογένεια ανακοίνωσε ότι ο λογιστής χειρίστηκε λανθασμένα τα οικονομικά της – ο ίδιος αμφισβητεί την απόλυσή του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Ο Palmero αποκάλεσε τους ισχυρισμούς της βασιλικής οικογένειας «δυσφημιστικούς, άδικους και αναληθείς».
Κίνδυνος για την οικονομία του πριγκιπάτου
Η Ομάδα Χρηματοοικονομικής Δράσης, ένας παγκόσμιος παρατηρητής, εξετάζει την αναποτελεσματικότητα του Μονακό στη διερεύνηση και τη δίωξη εγκλημάτων «λευκού κολάρου». Θα μπορούσε να αποφασίσει να τοποθετήσει τη χώρα στον λεγόμενο «γκρίζο» κατάλογο των κρατών που χρήζουν αυξημένης παρακολούθησης, βάζοντάς την στην παρέα της Αϊτής, της Συρίας και άλλων αποτυχημένων κρατών. Αυτό θα επηρέαζε τις ροές κεφαλαίων προς το Μονακό και θα υπέβαλε τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές εκεί σε μεγαλύτερο έλεγχο.
Μια ξεχωριστή ομάδα ερευνητών έχει ήδη εντοπίσει σημαντικά κενά στην άμυνα του Μονακό κατά του ξεπλύματος χρήματος, ενώ το πλαίσιο της χώρας για την πρόληψη της διαφθοράς βρίσκεται υπό αναθεώρηση.
Για παράδειγμα, το Πριγκιπάτο απέρριψε περισσότερα από τα μισά αιτήματα έκδοσης από ξένες κυβερνήσεις, ανέφεραν οι ερευνητές, και έθεσε «σημαντικά και ασυνήθιστα εμπόδια» όταν άλλες χώρες ζήτησαν βοήθεια για τη διερεύνηση υποθέσεων που συνδέονται με το Μονακό.
Όσο για τον Αλβέρτο, δήλωσε ότι… απαιτεί από τη χώρα του να βελτιωθεί άμεσα σε αυτό το μέτωπο.