Αναζήτηση
Η κυβέρνηση του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν αναζητεί τρόπους για να περιορίσει την επιρροή του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Τουρκίας λόγω των αποφάσεών του για την απελευθέρωση ενός φυλακισμένου βουλευτή της αντιπολίτευσης, σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο και δύο βουλευτές της κυβερνητικής συμμαχίας. Το ανώτατο δικαστήριο της Τουρκίας έκρινε τον Οκτώβριο ότι η συνεχιζόμενη φυλάκιση του Τζαν Αταλάι παραβίαζε το δικαίωμά του να κατέχει το αξίωμα μετά την εκλογή του στο κοινοβούλιο από το κελί της φυλακής του στις γενικές εκλογές του Μαΐου.
Ο Αταλάι καταδικάστηκε το 2022 σε 18 χρόνια φυλάκιση με την κατηγορία ότι προσπάθησε να ανατρέψει την κυβέρνηση Ερντογάν οργανώνοντας διαδηλώσεις το 2013. Ο 46χρονος δικηγόρος αρνείται τις κατηγορίες. Εκανε προσφυγή στο Συνταγματικό Δικαστήριο χρησιμοποιώντας μια «ατομική αίτηση» – έναν μηχανισμό που δημιουργήθηκε από συνταγματική τροποποίηση του 2010, η οποία επιτρέπει στους πολίτες να προσφεύγουν απευθείας στο ανώτατο δικαστήριο για ζητήματα δικαιωμάτων.
«Αντισυνταγματικές αποφάσεις»
Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου για την απελευθέρωσή του προκάλεσε δικαστική κρίση στις 8 Νοεμβρίου, όταν το ανώτατο Εφετείο της Τουρκίας – το Ακυρωτικό Δικαστήριο – γνωστοποίησε ότι δεν θα αναγνωρίσει την απόφαση και υπέβαλε μήνυση κατά των δικαστών που την έλαβαν. Ο Μεχμέτ Ουτσούμ, σύμβουλος του Ερντογάν και αναπληρωτής πρόεδρος του Προεδρικού Συμβουλίου Νομικών, τον Νοέμβριο υπερασπίστηκε την κίνηση του Ακυρωτικού Δικαστηρίου στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X επικρίνοντας το Συνταγματικό Δικαστήριο για «αντισυνταγματικές αποφάσεις».
Σύμφωνα με τον υψηλόβαθμο κυβερνητικό αξιωματούχο και δύο βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, ο Ερντογάν και οι σύμμαχοί του ανησυχούν για την επιρροή που ασκεί το δικαστήριο. Ο αξιωματούχος πρόσθεσε ότι το δικαστήριο έχει δημιουργήσει «μια ξεχωριστή σφαίρα εξουσίας» μέσω αυτών των αποφάσεων. Το Συνταγματικό Δικαστήριο έχει επεξεργαστεί περισσότερες από 500.000 ατομικές αιτήσεις για παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων από τις αρχές Σεπτεμβρίου του 2012 και έχει εκδώσει απόφαση σε περισσότερες από 484.000 υποθέσεις, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία.
Θα έπαιζε «διαιτητής»
Τον Νοέμβριο, ο Ερντογάν είπε ότι θα έπαιζε «διαιτητής» στη δικαστική κρίση και ότι η νομοθεσία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την επίλυση της αντιπαράθεσης μεταξύ του Συνταγματικού Δικαστηρίου και του Εφετείου του Ακυρωτικού Δικαστηρίου. «Δεν είναι δύσκολο να γίνουν νομικές ρυθμίσεις σχετικά με μεμονωμένες αιτήσεις» είπε. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση εξετάζει επιλογές στις οποίες περιλαμβάνεται η δημιουργία ενός «τουρκικού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων» που θα εξετάζει ξεχωριστά τις μεμονωμένες αιτήσεις, αλλά με σαφώς καθορισμένη δικαιοδοσία προκειμένου να μην επικαλύπτεται με το Ακυρωτικό Δικαστήριο και να μην υπερβαίνει τη δικαιοδοσία του.
Οι δικηγόροι του Αταλάι περίμεναν ότι θα αφεθεί ελεύθερος αφού το Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε για δεύτερη φορά τον Δεκέμβριο ότι έπρεπε να απελευθερωθεί. Ομως, στις 27 Δεκεμβρίου, δικαστήριο της Κωνσταντινούπολης αρνήθηκε για δεύτερη φορά να τον αφήσει ελεύθερο και παρέπεμψε ξανά την υπόθεση στο Ακυρωτικό Δικαστήριο, ισχυριζόμενο ότι η επανεκτίμηση από το Εφετείο ήταν υποχρεωτική.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην ετήσια έκθεσή της για την αδιέξοδη προσπάθεια ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ, επέκρινε τον Νοέμβριο «σοβαρή οπισθοδρόμηση» στα δημοκρατικά πρότυπα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Επέκκρινε επίσης την έλλειψη διαφάνειας και αξιοκρατίας στον διορισμό δικαστών και εισαγγελέων.
