Στον αέρα βρίσκονται σήμερα οι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν τον τελευταίο χρόνο στην εκτός σχεδίου δόμηση. Αυτό υποστηρίζει μιλώντας στα «ΝΕΑ» η τοπογράφος-πολεοδόμος μηχανικός Γραμματή Μπακλατσή. Ειδικότερα, σύμφωνα με την ίδια, το πρόβλημα αφορά τις οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (πρόκειται για την απόφαση 176/2023).
Υπενθυμίζεται πως η απόφαση αφορά οικοδομική άδεια που εκδόθηκε νόμιμα το 2006, η οποία αναθεωρήθηκε επίσης νόμιμα το 2015, σε γήπεδο (οικόπεδο) σε εκτός σχεδίου περιοχή στην Πάτμο, χωρίς αναγνωρισμένη κοινόχρηστη οδό. Το ανώτατο δικαστήριο αποφάσισε πως δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν των τεσσάρων στρεμμάτων, αλλά απαιτείται σωρευτικά, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο δρόμο για τη δόμηση ενός ακινήτου.
Ευρύτατο πεδίο εκβιασμών
Ετσι, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, μετά την έκδοση της ακυρωτικής απόφαση του ΣτΕ για την οικοδομική άδεια της Πάτμου, και εν αναμονή της νομοθετικής ρύθμισης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την εκτός σχεδίου δόμηση, έχει δημιουργηθεί ένα ευρύτατο πεδίο εκβιασμών αλλά και ένα σκηνικό απαξίωσης των εκτός σχεδίων ακινήτων.
Την ίδια ώρα, κατά τις ίδιες πηγές, σε περίπτωση μαζικών προσφυγών, αναμένεται ντόμινο ακυρώσεων νόμιμων οικοδομικών αδειών σε εκτός σχεδίου περιοχές, αφού το κενό που έχει δημιουργηθεί δίνει το δικαίωμα προσφυγής στα δικαστήρια, με συνέπεια την ακύρωση οικοδομικών αδειών που έχουν εκδοθεί νόμιμα και έχουν ήδη υλοποιηθεί.
«Εναν χρόνο μετά την έκδοση της απόφασης του ΣτΕ, όχι μόνο δεν έχει δοθεί λύση, αλλά έχει δημιουργηθεί και σύγχυση στον τεχνικό κόσμο και στα πολεοδομικά γραφεία σε όλη τη χώρα, με συνέπεια πολλές πολεοδομίες –κυρίως στα νησιά – να συνεχίζουν να εκδίδουν άδειες, ακόμα και σε τυφλά αγροτεμάχια, ενώ άλλες πολεοδομίες έχουν παγώσει κάθε διαδικασία» επισημαίνει η Γραμματή Μπακλατσή.
Αυτό το ιδιότυπο πολεοδομικό καθεστώς που έχει εγκαθιδρυθεί τον τελευταίο χρόνο έχει ως αποτέλεσμα αφενός μεν την κατά τόπους και κατά περίπτωση εφαρμογή της νομιμότητας με χαμένους που απαξιώνεται η περιουσία τους αλλά και με… κερδισμένους, οι οποίοι είναι ευάλωτοι σε γείτονες και κάθε είδους αντιδίκους, διατρέχοντας το ενδεχόμενο οι οικοδομικές άδειές τους να γίνουν αντικείμενο δικαστικών προσφυγών και τον κίνδυνο να ακυρωθούν.
Κατά τη Γραμματή Μπακλατσή «σήμερα, με την κατάσταση που επικρατεί, υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι για όσους κτίζουν σε αγροτικούς δρόμους και με δουλεία διόδου, χωρίς να έχουν πρόσωπο σε αναγνωρισμένους κοινόχρηστους δρόμους, σύμφωνα με τις επιταγές του ΣτΕ, αφού μπορεί να μπλέξουν νομικά και να χάσουν ακόμα και την περιουσία τους».
Πρέπει να κατοχυρωθούν
Το νομοσχέδιο πρέπει να διασφαλίσει ότι δεν χάνεται νόμιμη αρτιότητα και οικοδομησιμότητα των εκτός σχεδίων γεωτεμαχίων, όσα χρόνια κι αν περιέλθουν από τη δημιουργία τους» υποστηρίζει ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς. «Οταν στα συμβόλαια αγοράς ή γονικής παροχής ή αποδοχής κληρονομιάς ακινήτων αναγράφεται ρητά πως το ακίνητο είναι «άρτιο και οικοδομήσιμο», πρέπει να κατοχυρωθεί επιτέλους ότι δεν χάνεται η ιδιότητά του αυτή. Κάθε άλλη λύση με οποιοδήποτε πρόσχημα και υπό οιανδήποτε νομική φενάκη αντίκειται στις συνταγματικές, τις ενωσιακές και τις διεθνείς διατάξεις προστασίας του δικαιώματος της ιδιοκτησίας, και κάθε άλλη εκδοχή οδηγεί σε απαξίωση των περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού λαού».
Τα «αγκάθια» στον σχεδιασμό του ΥΠΕΝ για την εκτός σχεδίου δόμηση
Εάν τελικά περάσει ο σχεδιασμός του ΥΠΕΝ για την εκτός σχεδίου δόμηση αχρηστεύονται πάνω από 2.000.000 οικόπεδα («ΤΑ ΝΕΑ», 27 Φεβρουαρίου 2024). Σε αυτό το σχέδιο νόμου (αναμένεται να δοθεί για διαβούλευση το επόμενο διάστημα) υπάρχουν ορισμένα προαπαιτούμενα, τα οποία, κατά τη Γραμματή Μπακλατσή, μπορούν να δυναμιτίσουν τον όλο σχεδιασμό.
Α) Ως κριτήριο για την έκδοση οικοδομικής άδειας προστίθεται η απαίτηση για ύπαρξη ακόμα δύο σπιτιών εντός ζώνης 50 μ. από τον άξονα της οδού και σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από το προς οικοδόμηση αγροτεμάχιο. «Από ποια μελέτη ή έστω επιστημονική άποψη προκύπτουν τα 2 χιλιόμετρα; Αρκούν 2 σπίτια για να αποδείξεις ότι υπάρχει θύλακας; Και γιατί να μην είναι 1 ή 2,5 ή 3 χιλιόμετρα;» επισημαίνει.
Β) Τα γήπεδα που δημιουργήθηκαν από τις 31.5.1985 μέχρι και τις 31.12.2003 θα πρέπει να έχουν πρόσωπο σε δρόμο που φαίνεται σε αεροφωτογραφίες πριν από τις 27 Ιουλίου 1977, ο οποίος θα έχει πλάτος τουλάχιστον 3,5 μέτρων. Το ερώτημα που τίθεται εδώ είναι: Εχει ξεκαθαρίσει το υπουργείο ποιος θα κάνει τη φωτοερμηνεία στις παμπάλαιες, με χαμηλή διάκριση αεροφωτογραφίες του 1945, του 1960 και του 1970 για να έχουμε με ακρίβεια το πλάτος του δρόμου; Ο ιδιώτης μηχανικός ή ο υπάλληλος της Πολεοδομίας;