Είναι η σάπια πολιτική που παράγει τα σάπια μήλα

Αυτόν τον μήνα, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ, της Βρετανίας και της Γαλλίας επέβαλαν κυρώσεις σε περισσότερους από 30 ισραηλινούς εποίκους για πράξεις βίας και υποκίνησης μίσους κατά των Παλαιστινίων που ζουν στην κατεχόμενη Δυτική Οχθη. Ηταν μια ιστορική κίνηση. Ισραηλινές και διεθνείς οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων καταγγέλλουν εδώ και χρόνια την έλλειψη λογοδοσίας για τη βία των εποίκων. Αυτοί οι έποικοι έχουν τεκμηριωμένο ιστορικό εμπρησμών, κλοπών, σωματικών επιθέσεων και καταστροφής περιουσιών. Τώρα θα τους επιβληθούν δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, ταξιδιωτικές απαγορεύσεις καθώς και περιορισμοί στη δυνατότητά τους να δραστηριοποιούνται επιχειρηματικά.

Ομως οι κυρώσεις σε λίγους μόνο εποίκους δεν θα λύσουν το θεμελιώδες πρόβλημα – δεν πρόκειται για λίγα σάπια μήλα. Οι συνεχείς επιθέσεις των εποίκων κατά της ζωής και του βιοπορισμού των Παλαιστινίων αποτελούν μέρος μιας συστηματικής, μακροχρόνιας πολιτικής της ισραηλινής κυβέρνησης με σκοπό να εκδιώξει τους Παλαιστίνιους από αυτή τη γη ώστε να επεκτείνει τους οικισμούς. Είναι η σάπια πολιτική που παράγει τα σάπια μήλα.

Προσωπικές εμπειρίες

Εχω συναντήσει προσωπικά μερικά από αυτά τα άτομα. Το 2022, εργάστηκα εθελοντικά για τρεις μήνες ως παρατηρητής ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Μασαφέρ Γιατά, μια αγροτική περιοχή της Δυτικής Οχθης, όπου οι παλαιστίνιοι κάτοικοι βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στη βοσκή και τη γεωργία για τα προς το ζην. Ερχόμουν αντιμέτωπος με δύο από τους εν λόγω εποίκους, τον Γινόν Λεβί και τον Ελι Φέντερμαν, σχεδόν σε εβδομαδιαία βάση και τους έβλεπα με τα ίδια μου τα μάτια να επιτίθενται – απρόκλητα – σε Παλαιστίνιους.

Γύρω από το χωριό Ζανούτα, είδα τον Λεβί, τον Φέντερμαν και τους συνεργούς τους να επιτίθενται επανειλημμένα σε παλαιστίνιους βοσκούς και στα κοπάδια τους με σκύλους και drones. Προσπαθούσαν να τους τρομάξουν ώστε να εγκαταλείψουν τη γη τους και στη συνέχεια έβαζαν τα δικά τους πρόβατα και κατσίκια να βόσκουν στις καλλιέργειες των Παλαιστινίων. Ενα βίντεο δείχνει τον Λεβί να χειρίζεται μια μπουλντόζα, ρίχνοντας τεράστιους όγκους χώματος σε έναν δρόμο, προκειμένου να αποκλείσει τη μοναδική είσοδο και έξοδο στο χωριό Σουσίγια. Ο σκύλος του Φέντερμαν, ένας γερμανικός ποιμενικός, έχει καταγραφεί να επιτίθεται επανειλημμένα σε παλαιστίνιους κατοίκους.

Τα εγκλήματα και οι αποτυχίες

Στη διάρκεια της παραμονής μου στη Δυτική Οχθη, έγινα επανειλημμένα μάρτυρας της αποτυχίας του ισραηλινού στρατού και της αστυνομίας να σταματήσουν τα εγκλήματα των εποίκων. Στην πραγματικότητα, σε αρκετές περιπτώσεις, καθώς παλαιστίνιοι βοσκοί και ακτιβιστές εκλιπαρούσαν για βοήθεια, οι Αρχές είτε υποχωρούσαν είτε φρουρούσαν τους εποίκους για να τους κρατήσουν ασφαλείς. Η ισραηλινή οργάνωση Yesh Din παρακολουθεί τη βία των εποίκων από το 2005 και εκτιμά ότι λιγότερο από το 3% των υποθέσεων οδηγούν σε καταδίκη.

Ανθρωποι όπως ο Λεβί και ο Φέντερμαν θεωρούνταν εξτρεμιστές από το ισραηλινό πολιτικό κατεστημένο για πολύ καιρό, αλλά ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου το άλλαξε αυτό. Οταν συγκρότησε τη σημερινή, εξτρεμιστική του κυβέρνηση, το έκανε στηριζόμενος στους ακροδεξιούς του εταίρους Μπεζαλέλ Σμότριτς και Ιταμάρ Μπεν – Γκβιρ, παρά τις προσωπικές τους ιστορίες στήριξης της εθνικιστικής βίας.

Η χειρότερη χρονιά

Το 2023 ήταν η χειρότερη χρονιά που έχει καταγραφεί. Οι έποικοι επιτέθηκαν σε Παλαιστίνιους και στις περιουσίες τους σε περισσότερα από 1.200 ξεχωριστά περιστατικά. Σκότωσαν τουλάχιστον 10 Παλαιστίνιους. Εκαψαν δεκάδες σπίτια. Και όλα αυτά, πριν από τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Στον απόηχο της δολοφονικής βίας, η οποία άφησε 1.200 Ισραηλινούς νεκρούς και εκατοντάδες ομήρους, ο ισραηλινός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας Ιταμάρ Μπεν – Γκβιρ έδωσε ρητή εντολή στους ισραηλινούς αστυνομικούς να μην εφαρμόζουν τον νόμο σε περιπτώσεις εβραϊκής εθνικιστικής βίας. Ο ισραηλινός στρατός επιστράτευσε και εξόπλισε χιλιάδες εποίκους, χορηγώντας τους όπλα, στολές και την προστασία του κράτους.

Αυτές οι πολιτικές επέτρεψαν στους εποίκους και τις ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις να απομακρύνουν με τη βία τουλάχιστον 198 παλαιστινιακά νοικοκυριά (1.208 άτομα, ανάμεσά τους 586 παιδιά) από περισσότερα από δώδεκα χωριά μέσα στον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο. Οπως το έθεσε η Yesh Din: «Η βία των εποίκων είναι η πολιτική της ισραηλινής κυβέρνησης».

Επέκταση σε αξιωματούχους

Η επιβολή κυρώσεων σε μερικούς εποίκους στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα, αλλά ειλικρινά δεν επαρκεί. Ο ηγέτης του Ζάνουτα, Φαγέζ αλ Ταλ, εξέφρασε την ελπίδα το εκτελεστικό διάταγμα του Τζο Μπάιντεν να επεκταθεί σε αξιωματούχους όπως ο Σμότριτς και ο Μπεν – Γκβιρ. Oμως η στοχοποίηση ατόμων, ακόμα και ισχυρών, αποτυγχάνει σε ένα θεμελιώδες επίπεδο: αφήνει ανέπαφες τις δομές που επιτρέπουν στους Ισραηλινούς να επιβάλλονται στρατιωτικά, οικονομικά και νομικά στους Παλαιστίνιους στη Δυτική Oχθη.

Ο Ζακ Βίτους είναι συντονιστής νέων ηγετών και εκπαίδευσης στο New Israel Fund