«Το 2024 θα είναι χρονιά θεσμοθέτησης και εφαρμογής μεγάλων τομών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης». Αυτό είχε προαναγγείλει από το τέλος του 2023 ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης. Μετά τον νόμο για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση και καθώς ο νόμος που ρυθμίζει τα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης βαίνει προς την ψήφισή του, έχει αρχίσει η συζήτηση και η μελέτη για τις αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση – και μάλιστα για τον τρόπο εισαγωγής σε αυτές. Στο επίκεντρο είναι το Ακαδημαϊκό (όπως λεγόταν παλαιότερα, γιατί σχετικές προσπάθειες έχουν γίνει και στο παρελθόν) ή Εθνικό Απολυτήριο.
Στόχος είναι να δημιουργηθεί ένας υγιής, ασφαλής, ισότιμος και στιβαρός τρόπος εισαγωγής από το Λύκειο στο Πανεπιστήμιο – κάτι που θα αποτελεί και αποτύπωση του πλήρους προφίλ ενός μαθητή καθώς θα προκύπτει από τις επιδόσεις του και στις τρεις τάξεις του Λυκείου. Ενα τέτοιο απολυτήριο θα αποτελεί, ταυτόχρονα, σημαντικό προσόν για τον κάθε μαθητή στην εξέλιξη της ακαδημαϊκής αλλά και της επαγγελματικής του ζωής. Είναι πολύ πρώιμο να μιλήσει κανείς για το πότε θα εφαρμοστούν τα νέα μέτρα – εξάλλου, επισήμως, ο διάλογος δεν έχει ξεκινήσει ακόμα, ανεξάρτητα από το ότι ήδη στο υπουργείο Παιδείας εργάζονται πυρετωδώς προς αυτή την κατεύθυνση. Το σίγουρο είναι, πάντως, ότι η εφαρμογή θα ξεκινήσει από την Α’ Λυκείου. Είναι επίσης πολύ πιθανόν η εφαρμογή του Εθνικού Απολυτηρίου να συνδυαστεί με την περίοδο εφαρμογής των νέων αναλυτικών προγραμμάτων στα σχολεία, τη σχολική χρονιά 2025 – 2026 δηλαδή και την εφαρμογή του πολλαπλού βιβλίου, που έχει ήδη δρομολογηθεί και προγραμματίζεται για το 2025.
Τράπεζα Θεμάτων
Βασικός πυρήνας της μεταρρύθμισης θα είναι η Τράπεζα Θεμάτων του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), η οποία θα ενισχυθεί με επανεξέταση των υφισταμένων θεμάτων και προσθήκη νέων ώστε μέσω αυτής να επιτευχθούν αδιάβλητες εθνικού τύπου εξετάσεις στις τρεις τάξεις του Λυκείου.
Ο συντελεστής υπολογισμού της βαθμολογίας κάθε τάξης στον καθορισμό του Εθνικού Απολυτηρίου είναι ένα θέμα που συζητείται – το πιθανότερο είναι ότι αυτός θα είναι μικρότερος στη περίπτωση του απολυτηρίου της Α’ Λυκείου και θα βαίνει αυξανόμενος. Το θέμα του Εθνικού Απολυτηρίου, εξάλλου, καταγράφεται ως στόχος το 2019 στο πρόγραμμα του κυβερνώντος κόμματος: «Καθιερώνεται Εθνικό Απολυτήριο, το οποίο θα αποκτάται με την επιτυχή ολοκλήρωση του Λυκείου. Για τον προσδιορισμό του βαθμού του Εθνικού Απολυτηρίου θα συνυπολογίζονται οι βαθμοί και των 3 τάξεων του Λυκείου, με ειδικό συντελεστή ανά τάξη. Επίσης, καθιερώνονται οι γραπτές προαγωγικές εξετάσεις από τάξη σε τάξη για όλο το Λύκειο, με επιλογή των θεμάτων μέσα από την Τράπεζα Θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας».
Επιδόσεις τριετίας
Το Εθνικό Απολυτήριο, που απεικονίζοντας τις επιδόσεις τριών ετών, θα αντανακλά μια ευρύτερη μόρφωση και κουλτούρα σε συνδυασμό με κάποιας μορφής πανελλαδικές εξετάσεις, πιθανότατα «απογυμνωμένες» βαθμολογικά, που θα αφορούν πιο στοχευμένες γνώσεις προς την κατεύθυνση που θα επιλέγει ο κάθε υποψήφιος, είναι αυτά που θα καθορίζουν την εισαγωγή του στη Σχολή επιλογής του στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση. Το σε τι ποσοστό θα συμμετέχει η βαθμολογία του Εθνικού Απολυτηρίου και σε τι ποσοστό εκείνη των «πανελλαδικών» για την εισαγωγή σε κάποιο Πανεπιστήμιο είναι κάτι που εξετάζεται.