Η δήλωση που έκανε την Παρασκευή ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ότι οι προσεχείς τοπικές εκλογές, στις 31 Μαρτίου, θα είναι οι «τελευταίες του», ότι δεν θα διεκδικήσει δηλαδή νέα προεδρική θητεία, αιφνιδίασε τους πάντες – καταρχήν, διότι αυτή η φράση δεν ήταν κανονικά γραμμένη στην ομιλία που εκφώνησε στο Τουρκικό Ιδρυμα για τη Νεολαία (Tügva), και κατά δεύτερον, γιατί έχει άλλα τέσσερα χρόνια θητείας μπροστά του.

Θεωρητικά, βέβαια, ο νόμος δεν του δίνει ούτως ή άλλως δικαίωμα σε μία νέα, την τέταρτη κατά σειρά προεδρική θητεία – αλλά ο νόμος είναι κάτι πολύ σχετικό στην Τουρκία, ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Μπεκίρ Μποζντάγκ, για παράδειγμα, θεωρεί πως αυτή είναι η δεύτερη και όχι η τρίτη θητεία του Ερντογάν, μη συμπεριλαμβάνοντας εκείνη που προηγήθηκε της συνταγματικής μεταρρύθμισης του 2017, και σημειώνει πως, με βάση το άρθρο 116/3 του Συντάγματος, αν τα τρία πέμπτα της τουρκικής Εθνοσυνέλευσης ταχθούν υπέρ της διεξαγωγής πρόωρων προεδρικών εκλογών, τότε ο Ερντογάν έχει το δικαίωμα να είναι εκ νέου υποψήφιος. Τελικά, όμως, το εννοούσε αυτό που είπε ή ήταν απλώς ένα τέχνασμα; Κι αν το εννοούσε, ποιος θα μπορούσε να τον διαδεχθεί στην προεδρία;

Το έχει ξαναπεί

Η αντιπολιτευόμενη εφημερίδα «Τζουμχουριέτ» θύμισε μέσα στο Σαββατοκύριακο τις (αρκετές) φορές που ο Ερντογάν υποσχέθηκε ότι μια συγκεκριμένη εκλογική μάχη θα ήταν η τελευταία του. «Μας έχει πει κι άλλες φορές πως τα λόγια του παρερμηνεύτηκαν», δήλωσε ανώτερο στέλεχος του ΑΚΡ. «Εχει κάνει αντίστοιχες ανακοινώσεις και στο παρελθόν», επιβεβαίωσε, μιλώντας στην ισπανική «El Pais», ο τούρκος ακαδημαϊκός και αναλυτής Σελίμ Κορού. «Στόχος του είναι να προκαλέσει μια συναισθηματική απάντηση στους ψηφοφόρους που έχουν απογοητευτεί με το ΑΚΡ και μπορεί να το εγκαταλείψουν για το Νέο Κόμμα Ευημερίας», τον υπερσυντηρητικό σχηματισμό που ίδρυσε το 2018 ο γιος του πολιτικού μέντορα του Ερντογάν, του Νετσμετίν Ερμπακάν, και ο οποίος πηγαίνει πολύ καλά στις δημοσκοπήσεις. Ο Ερντογάν θέλει να ανακτήσει το κόμμα του, στις επικείμενες τοπικές εκλογές, τον έλεγχο της Αγκυρας και της Κωνσταντινούπολης, τις οποίες έχασε το 2019 από τους κεμαλιστές.

Η δήλωσή του ερμηνεύεται λοιπόν, πρωτίστως, ως μια προσπάθεια επηρεασμού της εκστρατείας και ένα «καμπανάκι» προς το AKP να τα πάει καλύτερα.  «Εργάζομαι ακατάπαυστα», δήλωσε. «Είμαστε σε μια κούρσα που μας κόβει την ανάσα. Γιατί για μένα είναι ένας τελικός. Βάσει της εξουσιοδότησης που μου δίνει ο νόμος, αυτές οι εκλογές θα είναι οι τελευταίες μου. Το αποτέλεσμά τους, όμως, θα είναι μια ευλογία για τους αδελφούς μου που θα έρθουν έπειτα από μένα. Θα υπάρξει μια μεταβίβαση εμπιστοσύνης».

Οι φήμες

Για τον τούρκο δημοσιογράφο Κεμάλ Οζτούρκ, πάντως, αυτή τη φορά το σενάριο μιας αποχώρησης του Ερντογάν το 2028 είναι «περισσότερο αξιόπιστο». Αλλωστε οι φήμες για την υγεία του 70χρονου προέδρου της Τουρκίας οργιάζουν εδώ και καιρό στη χώρα. Το ίδιο και η σεναριολογία για τη διαδοχή του. Κάποιοι λένε ότι προετοιμάζει για διάδοχο τον μικρότερο γιο του, τον Νεντζμετίν Μπιλάλ Ερντογάν, θέλοντας να δημιουργήσει μια οικογενειακή δυναστεία και να περιφρουρήσει τον τεράστιο οικογενειακό πλούτο που έχει σωρεύσει. Ο 43χρονος Μπιλάλ δεν έχει αναλάβει ποτέ επίσημο κυβερνητικό πόστο, θεωρείται όμως ως το πρόσωπο με τη μεγαλύτερη επιρροή στη διακυβέρνηση της Τουρκίας, χάρη στη δικτύωσή του και τη διαχείριση του πατρικού «χαρτοφυλακίου». Ακούγεται βέβαια αρκετά και το όνομα του ενός από τους δύο γαμπρούς του Ερντογάν, του Σελτσούκ Μπαϊρακτάρ, του προέδρου της Baykar, της τουρκικής εταιρείας που κατασκευάζει τα στρατιωτικά drones Bayraktar ΤΒ2 – o ίδιος έχει δηλώσει πως θα μπορούσε να εισέλθει στην πολιτική «αν το επιτάσσουν οι συνθήκες».

Ιδιαίτερα φιλόδοξοι (και ισχυροί…), πάντως, θεωρούνται τόσο ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Χακίν Φιντάν όσο και ο διάδοχός του στην κεφαλή της ΜΙΤ Ιμπραήμ Καλίν. Γράφοντας μάλιστα χθες στον ιστότοπο 19FortyFive, ο Μάικλ Ρούμπιν, διευθυντής πολιτικής ανάλυσης στο Middle East Forum, αναρωτιόταν αν το πρόσφατο ταξίδι του Φιντάν στην Ουάσιγκτον δεν είχε στόχο (και) να κερδίσει τη στήριξη των ΗΠΑ προκειμένου να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη. Ο ίδιος επεσήμανε πως η μακρά θητεία του Φιντάν (2015-2023) στην κεφαλή των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών τον καθιστά «κάποιον που κανείς δεν μπορεί να αγγίξει· οι Τούρκοι λένε πως γνωρίζει υπερβολικά πολλά για τον Ερντογάν, τη διαφθορά και τους ίδιους του τους αντιπάλους». Τον χαρακτήρισε μάλιστα «Τζέι Εντγκαρ Χούβερ με αναβολικά» – και «τον μόνο άνθρωπο στην Τουρκία που είναι πιο επικίνδυνος ακόμα και από τον ίδιο τον Ερντογάν».

Τελευταία Νέα