Οι ρωσικές δυνάμεις απέλασαν τον Bohdan Yermokhin από την κατεχόμενη ουκρανική πόλη της Μαριούπολης την άνοιξη του 2022, τον μετέφεραν στη Μόσχα με κυβερνητικό αεροπλάνο και τον έδωσαν σε ανάδοχη οικογένεια.
Στάλθηκε σε ένα πατριωτικό στρατόπεδο κοντά στην πρωτεύουσα, όπου το προσωπικό που κυμάτιζε σημαίες επαινούσε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν και προσπάθησε να του διδάξει εθνικιστικά τραγούδια.
Στον Ουκρανό έφηβο δόθηκε ρωσικό διαβατήριο και στάλθηκε σε ρωσικό σχολείο. Και τότε, το φθινόπωρο του 2023, λίγο πριν τα 18α γενέθλιά του, έλαβε μια κλήση από ένα ρωσικό στρατιωτικό γραφείο στρατολόγησης.
Ο Yermokhin, ο οποίος τώρα επιστρέφει στην Ουκρανία και αναρρώνει από τη δοκιμασία του στο Κίεβο, είπε στο CNN ότι πίστευε ότι αυτό ήταν το τελευταίο βήμα στην προσπάθεια της Ρωσίας να τον εκφοβίσει για υποταγή – μια προσπάθεια να τον εγγράψει ως στρατιώτη για να πολεμήσει εναντίον του λαού του.
«(Μου είπαν ότι) η Ουκρανία έχανε, ότι τα παιδιά χρησιμοποιούνταν για δωρεές οργάνων εκεί και ότι θα με έστελναν αμέσως στον πόλεμο. Τους είπα ότι αν με έστελναν στον πόλεμο, τουλάχιστον θα πολεμούσα για τη χώρα μου, όχι για αυτούς», είπε.
Ο Yermokhin ήταν μέρος μιας ομάδας παιδιών γνωστών ως “Mariupol 31”, τα οποία μεταφέρθηκαν στη Ρωσία. Οι ουκρανικές αρχές εκτιμούν ότι 20.000 παιδιά έχουν μεταφερθεί βίαια στη Ρωσία από τότε που η Μόσχα ξεκίνησε την εισβολή της στη χώρα τον Φεβρουάριο του 2022. Περισσότερα από 2.100 παιδιά εξακολουθούν να αγνοούνται, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία, αλλά η κυβέρνηση λέει ότι ο πραγματικός αριθμός μπορεί να είναι πολύ μεγαλύτερος.
«Μου είπαν ότι τα παιδιά χρησιμοποιούνταν για δωρεές οργάνων εκεί και ότι θα με έστελναν αμέσως στον πόλεμο»
Τον περασμένο Μάρτιο, το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον Πούτιν και τη Ρωσίδα Επίτροπο για τα Δικαιώματα του Παιδιού Μαρία Λβόβα-Μπέλοβα , για τον φερόμενο ρόλο τους στην απαγωγή και απέλαση παιδιών από την Ουκρανία. Η Ρωσία έχει αναγνωρίσει δημοσίως τη μεταφορά παιδιών από την Ουκρανία χωρίς κηδεμόνες, παρά το γεγονός ότι ορισμένα έχουν κηδεμόνες ή γονείς.
Ο Επίτροπος Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Ουκρανίας, Ντμίτρο Λούμπινετς, δήλωσε ότι το γραφείο του είναι πεπεισμένο ότι οι προσπάθειες της Ρωσίας να μετατρέψει τους Ουκρανούς εφήβους που απελάθηκαν στη Ρωσία – ή που ζουν σε κατεχόμενες περιοχές της ανατολής – σε στρατιώτες ήταν μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας του Πούτιν να διαγράψει την ουκρανική ταυτότητα. Είναι επίσης μια ευκαιρία για τη Μόσχα να αναπληρώσει τις δυνάμεις της στην πρώτη γραμμή.
«Δεν είναι θεωρητικό», είπε. «Έχουμε πλέον παραδείγματα βίαιης κινητοποίησης ουκρανικού λαού. Όλοι οι Ουκρανοί έφηβοι που κρατούνται στη Ρωσία, όταν κλείσουν τα 18, μπαίνουν σε λίστα (στρατολόγησης) ρωσικού στρατού», είπε στο CNN.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, είναι παράνομο σύμφωνα με τις Συμβάσεις της Γενεύης για μια κατοχική δύναμη να εξαναγκάζει ή να πιέζει τον τοπικό πληθυσμό να υπηρετήσει στις ένοπλες δυνάμεις της. Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είπε ότι η Ρωσία διαπράττει έγκλημα πολέμου με αυτόν τον τρόπο.
«Χάνουμε τα παιδιά»
Πολλά από τα παιδιά που απελάθηκαν στη Ρωσία προέρχονταν από κοινωνικά ευάλωτες οικογένειες της Ουκρανίας. Μερικοί είχαν μείνει ορφανά ή τοποθετήθηκαν σε ανάδοχους οίκους όταν οι γονείς τους δεν μπορούσαν να τα φροντίσουν.
Αυτά τα παιδιά είναι που ανησυχεί περισσότερο η Mykola Kuleba. Είναι επικεφαλής της Save Ukraine, μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης με έδρα το Κίεβο, η οποία ειδικεύεται στην επιστροφή των απελαθέντων παιδιών στην Ουκρανία.
«Χάνουμε αυτά τα παιδιά. Πολλοί από αυτούς δεν θα επιστρέψουν ποτέ γιατί μεγαλώνουν με αυτό το δηλητήριο, με αυτή τη φρικτή προπαγάνδα, είναι πολύ ευάλωτα σε αυτό», είπε.
Ο Yermokhin είπε ότι το είδε από πρώτο χέρι. Πέρασε χρόνια ζώντας με ανάδοχες οικογένειες και σε ομαδικά σπίτια αφού έχασε τους γονείς του ως μικρό παιδί και ήταν σε οικοτροφείο στη Μαριούπολη όταν τα ρωσικά στρατεύματα κατέλαβαν την πόλη τον Μάιο του 2022.
«Πολλούς από εμάς εγκαταλείφθηκαν από τους κηδεμόνες μας, εγκαταλείφθηκαν από ανάδοχους γονείς κατά τη διάρκεια του πολέμου… και μετά μπαίνουν οι Ρώσοι και ενεργούν με αυτόν τον υποκριτικό τρόπο, προσφέροντας ζεστασιά και προσποιούμενοι ότι νοιάζονται, και αυτά τα παιδιά το βλέπουν και σκέφτονται, καλά, αυτό είναι καλύτερο από ό,τι ήταν εκεί (στην Ουκρανία)», είπε ο Yermokhin.
«Αν κοιτάξετε την ιστορία, οι Ρώσοι το έκαναν αυτό (πριν), πήραν επίσης παιδιά από την Τσετσενία και τώρα αυτά τα παιδιά (τώρα ενήλικες) πολεμούν για αυτά», είπε ο Yermohkin, αναφερόμενος στους πολέμους της Ρωσίας για την ανάκτηση της αποσχισθείσας δημοκρατίας της Τσετσενίας τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές του 2000.
Η Kuleba είπε ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι απελάσεις αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής. «Είναι μια ρωσική στρατηγική να μετατρέψουμε τα παιδιά της Ουκρανίας σε Ρωσικά παιδιά και να τα στρατιωτικοποιήσουμε. Απαγάγουν παιδιά και διαγράφουν την ταυτότητά τους, γιατί θέλουν να καταστρέψουν το ουκρανικό έθνος», είπε.